Στέλιος Νιώτης, ένας από τους τελευταίους μεγάλους τραπεζίτες της ναυτιλίας

- Κύριε Νιώτη, έπειτα από 11 χρόνια αποσύρεστε από τον τραπεζικό ναυτιλιακό χώρο και μάλιστα σε μία εποχή που η ναυτιλία, όπως άλλωστε και η παγκόσμια οικονομία, μαστίζονται από την κρίση. Πώς πήρατε αυτή την απόφαση;

Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι η απόφασή μου αυτή δεν έχει καμία σχέση με τη σημερινή κατάσταση της αγοράς. Εδώ και αρκετό καιρό είχα ζητήσει από την τράπεζα να αποσυρθώ, αφού είχα μπει ήδη σε χρόνο συνταξιοδότησης, ώστε να αφιερώσω περισσότερο χρόνο στον εαυτό μου. Εχοντας δουλέψει πάνω από 40 χρόνια με ιδιαίτερα εντατικούς ρυθμούς, αισθάνθηκα ότι θα έπρεπε να στρέψω την ενέργειά μου σε δραστηριότητες που επίσης αγαπώ, όπως η μουσική, τα βιβλία, αλλά κυρίως στην οικογένειά μου. Ξέρετε, σε κάποια στιγμή της ζωής μας αναλογιζόμαστε το παρελθόν και τα έργα μας, τα αξιολογούμε και επαναπροσδιορίζουμε τις προτεραιότητές μας δίνοντας κυρίως βάρος στα προσωπικά μας «θέλω», αλλά και στις ανάγκες και απαιτήσεις των δικών μας ανθρώπων.

Πέραν όμως αυτού, θεωρώ ότι η συνταξιοδότησή μου συμπίπτει με μία πολύ καλή στιγμή, όπου η ομάδα της διεύθυνσης ναυτιλιακής τραπεζικής αποτελείται από έμπειρα και ικανά στελέχη, η οποία σε συνεργασία και με τα νέα παιδιά που τη στελεχώνουν θα συνεχίσουν με επιτυχία το έργο όλων αυτών των ετών.

- Πιστεύετε ότι η διεθνής κρίση αποτέλεσε την αιτία να αναπτυχτεί μία καταστροφολογία και να διαμορφωθεί στρεβλή εικόνα για τις τράπεζες που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμπλέκονται στη χρηματοδότηση της ποντοπόρου ναυτιλίας;

Η αλήθεια είναι ότι η διεθνής κρίση και οι επιπτώσεις της στην ομαλή λειτουργία κυρίως των ξένων τραπεζών οδήγησαν στην ανάπτυξη πολλών σεναρίων σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες. Λόγω της απότομης πτώσης της ναυλαγοράς στις αρχές του φθινοπώρου, ως απόρροια της έλλειψης μεταφορικού έργου, η ναυτιλία βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής και από πολλές πλευρές εκτιμήθηκε ότι τράπεζες με μεγάλη έκθεση στη χρηματοδότηση της ποντοπόρου ναυτιλίας ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα εξυπηρέτησης των δανείων τους. Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια υπήρξαν και απλώς φήμες, δημιουργώντας λανθασμένη εικόνα σχετικά με την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι τράπεζες.

 - Ποια είναι η πραγματική εικόνα σήμερα στον τομέα των ναυτιλιακών χρηματοδοτήσεων;

Υπάρχει δυσκολία στη χορήγηση νέων δανείων. Αυτό οφείλεται και στη γενικότερη συντηρητική πολιτική πιστοδοτήσεων που έχουν υιοθετήσει όλες οι τράπεζες λόγω της πρόσφατης κρίσης, αλλά και στις μη ευνοϊκές συνθήκες των ναυτιλιακών αγορών. Οι νέες χρηματοδοτήσεις κρίνονται με αυστηρότερα κριτήρια σε σχέση με το παρελθόν, λόγω της αβεβαιότητας των αγορών και σίγουρα αφορούν σε χαμηλότερα ποσοστά χρηματοδότησης. Οι τράπεζες έχουν δώσει όλη τους την προσοχή στη διαχείριση του υφιστάμενου χαρτοφυλακίου τους, προσπαθώντας με συνετή αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των πελατών τους και την εξυπηρέτηση των δανειακών τους υποχρεώσεων.

- Μου δίνετε την αφορμή για να σας ρωτήσω εάν οι εφοπλιστές εξυπηρετούν τις δανειακές τους υποχρεώσεις…

Θα έλεγα ότι σχεδόν στο σύνολό τους τα δάνεια εξυπηρετούνται. Υπάρχουν ελάχιστες περιπτώσεις, και κυρίως σε τράπεζες του εξωτερικού, όπου χρειάστηκε αναδιάρθρωση των δόσεων του δανείου. Οι περιπτώσεις αυτές κυρίως αφορούσαν δάνεια των οποίων το σχέδιο αποπληρωμής είχε βασιστεί σε ναυλοσύμφωνα που είχαν συμφωνηθεί στα πολύ υψηλά επίπεδα των αγορών και ως εκ τούτου θα έπρεπε να αναπροσαρμοστούν στα νέα επίπεδα των αγορών.

Πιστεύω ότι οι ελληνικές τράπεζες θα συνεχίσουν, και πρέπει να συνεχίσουν, να έχουν σημαντικό ρόλο στη χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας. Η ναυτιλία αποτελεί έναν ιδιαιτέρως σημαντικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας και οι τράπεζες έχουν συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα στήριξης του κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό, τα τελευταία χρόνια οι ελληνικές τράπεζες διεύρυναν τα ναυτιλιακά τους χαρτοφυλάκια αναπτύσσοντας στέρεες σχέσεις με τους πελάτες τους και δίνοντας έμφαση στην παροχή ανταγωνιστικών υπηρεσιών.

Η μεγαλύτερη επένδυση που απαιτήθηκε ήταν στον τομέα ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού. Με μεγάλη μου χαρά βλέπω νέους ανθρώπους να εισέρχονται στα ναυτιλιακά τμήματα των ελληνικών τραπεζών, να αποκτούν τις απαραίτητες γνώσεις και εμπειρία και να αναπτύσσονται σε ικανά και δυναμικά στελέχη της αγοράς.

Οι προσπάθειες αυτές έχουν εκτιμηθεί και από τους πελάτες, οι οποίοι μέσα σε ένα έντονα ανταγωνιστικό και διεθνοποιημένο περιβάλλον, επιλέγουν ελληνικές τράπεζες ως συνεργάτες καθώς αντιλαμβάνονται ότι, εκτός από την παροχή ανάλογου επιπέδου υπηρεσιών με τις ξένες τράπεζες, οι ελληνικές τράπεζες που έχουν ξεκάθαρη στρατηγική χρηματοδότησης της ελληνικής ναυτιλίας δεν θα εγκαταλείψουν τον κλάδο ακόμα και σε δύσκολες περιόδους. Εάν στα παραπάνω προσθέσετε και τη δυνατότητα άμεσης επαφής με την ανώτατη διοίκηση των ελληνικών τραπεζών και τις λιγότερο πολύπλοκες οργανωτικές δομές που βοηθούν στη λήψη άμεσων αποφάσεων, η ανταγωνιστική θέση των ελληνικών τραπεζών ενδυναμώνεται ακόμα περισσότερο.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να υπογραμμίσω τη στήριξη που προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες στον τομέα της ακτοπλοΐας, ο οποίος αποτελεί ζωτικής σημασίας κλάδο για την ελληνική κοινωνία. Από την πλευρά μου είμαι ευτυχής που μπόρεσα και εγώ να προσθέσω ένα μικρό λιθαράκι στην ανάπτυξη του αυτού του κλάδου.

Επειτα από 40 χρόνια στη ναυτιλία και έχοντας ζήσει αρκετές ναυτιλιακές κρίσεις, πιστεύω ότι η ελληνική ναυτιλία έχει τις δυνατότητες να ξεπεράσει και αυτή την κρίση (παρά την ιδιαιτερότητά της ως προς το μέγεθος και την έκτασή της). Η πλειονότητα των πλοιοκτητών έχει την εμπειρία να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της αγοράς, αλλά πρωτίστως έχει τη θέληση να υποστηρίξει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες.

- Κλείνοντας, και με αφορμή την αποχώρησή σας από τη ναυτιλία, δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε να σας ρωτήσουμε για τους σημαντικούς ανθρώπους που σας βοήθησαν.

Χαίρομαι που μου δίνεται η ευκαιρία να αναφερθώ και δημοσίως στους ανθρώπους που με βοήθησαν όλα αυτά τα χρόνια. Κατ’ αρχήν θα ήθελα να αναφερθώ στον Νίκο Βαρδινογιάννη, στις επιχειρήσεις του οποίου εργάστηκα ως φοιτητής. Σταθμός στη ζωή μου υπήρξε και η παρότρυνση του καθηγητή μου Νίκου Παπαπολίτη να αφοσιωθώ στις ναυτιλιακές σπουδές μετακομίζοντας στο Λονδίνο. Μέντοράς μου ήταν ο Γεώργιος Ρεδιάδης, ενώ μεγάλος δάσκαλος υπήρξε ο Νικόλας Παπαλιός, στις επιχειρήσεις του οποίου εργάστηκα για 13 ολόκληρα χρόνια. Ενας άλλος σταθμός της καριέρας μου ήταν η συνεργασία μου με τον Νίκο Ευθυμίου και τον Μάρκο Φράγκο από το 1981 έως το 1998.

Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Μιχάλη Σάλλα για την εμπιστοσύνη που μου έδειξε και την ευκαιρία που μου έδωσε να ξεκινήσω μία νέα καριέρα στον τραπεζικό χώρο, η οποία, οφείλω να ομολογήσω, παρουσίαζε και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Είχα την τύχη να έχω όχι μία αλλά δύο καριέρες. Τώρα δεν διστάζω να παραδεχτώ ότι η δεύτερη ήταν η πιο ουσιαστική και μου προσέφερε μεγάλη ικανοποίηση.

Στην παρούσα φάση, αυτό που με έχει κυριεύσει είναι μία αίσθηση απώλειας. Ξέρω ότι δεν θα είναι εύκολο να προσαρμοστώ σε συνθήκες ηρεμίας και ότι θα μου λείψουν η αδιάκοπη δραστηριότητα και η συγκίνηση της αναζήτησης. Φαντάζει αδιανόητη η προοπτική των ημερών που θα είμαι μακριά από την ένταση των αγορών».

Η πορεία του

Γεννημένος στη Σάμο, λόγω του επαγγέλματος του πατέρα του, έζησε και στη Σύρο και στο Μεσολόγγι. Σπούδασε στην, τότε, Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά και εν συνεχεία Οικονομικά, Ναυτικό Δίκαιο και Διεθνείς σχέσεις στο Λονδίνο. Ως φοιτητής εργάστηκε στις επιχειρήσεις του Νίκου Βαρδινογιάννη, τον οποίο πάντοτε μνημονεύει. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στον κ. Μιχάλη Σάλλα για την εμπιστοσύνη που του έδειξε και την ευκαιρία που του έδωσε να ξεκινήσει, τότε, μία νέα καριέρα στον τραπεζικό κλάδο.

Ο κ. Στέλιος Νιώτης εργάστηκε για 30 χρόνια σε ναυτιλιακές εταιρείες στο Λονδίνο, καλύπτοντας όλους τους τομείς του κλάδου και εν συνεχεία συμμετείχε στο διοικητικό συμβούλιο της Πειραιώς Prime Bank, θυγατρική τότε της Τράπεζας Πειραιώς.

Από το 2001, οπότε και μεταφέρθηκε το ναυτιλιακό τμήμα της Πειραιώς Prime Bank στην Τράπεζα Πειραιώς, κατείχε έως πρόσφατα τη θέση του συμβούλου διοίκησης. Είναι ιδρυτικό μέλος του Συμβουλίου του Απόδημου Ελληνισμού. Πρόεδρος του Documentary Committee της BIMCO για τέσσερα χρόνια και μέλος του Executive Committee. Είχε επίσης τη χαρά να είναι μέλος του Συμβουλίου του Greek Shipping Corporation Committee για δεκαπέντε συναπτά έτη. Είναι παντρεμένος. Εχει δύο παιδιά και δύο εγγόνια.