Για ποιους θα μειωθούν οι συντάξεις από το 2014

Από το 2014 θα αρχίσουν οι νέες περικοπές στις συντάξεις και τις παροχές -παρά τις διαψεύσεις- ως απόρροια μνημονικών διατάξεων που έχουν ήδη  ψηφιστεί.

Ο βασικός άξονας του νέου καθεστώτος που θα εφαρμοστεί στον υπολογισμό των συντάξεων θα είναι η υποχρέωση χορήγησης μόνο της βασικής σύνταξης των 360 ευρώ, ενώ η «αναλογική»  θα εξαρτάται αποκλειστικά από τις εισφορές των εργαζομένων.

Αυτό σημαίνει ότι με δεδομένο ότι η κρατική επιχορήγηση θα βαίνει μειούμενη, η δυνατότητα καταβολής της σύνταξης θα εξαρτάται από τα έσοδα του ταμείου. Αν η οικονομία είναι εύρωστη  -άρα και τα έσοδα σε ικανοποιητικό επίπεδο- θα καταβάλλονται οι συντάξεις και μάλιστα αυξημένες  αφού θα αποτελούν συνάρτηση του ΑΕΠ και του δείκτη τιμών καταναλωτή.

Αν υπάρχει υστέρηση όπως σήμερα, οι συντάξεις θα είναι πενιχρές αφού  το κράτος θα εγγυάται μόνο τη βασική σύνταξη.

Οι κυριότερες αλλαγές είναι οι εξής:

Από την 1-1-2014 θα διακοπεί η καταβολή του επιδόματος ΕΚΑΣ για όσους είναι κάτω των 65 ετών δηλαδή, σε περισσότερους από 120.000 συνταξιούχους. Το ΕΚΑΣ θα χορηγείται από το 65ο έτος με εισοδηματικά κριτήρια.

- Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μετά την 1-1-2015, θα ισχύσει το νέο σύστημα υπολογισμού της σύνταξης  που μπορεί να οδηγήσει σε μικρές η και μεγαλύτερες απώλειες (για αυτό το λόγο οι δικηγόροι και οι ειδικοί σε θέματα ασφάλισης συμβουλεύουν όσους έχουν θεμελιώσει δικαίωμα να φύγουν πριν το 2015, για να διασώσουν ότι απέμεινε από τη σύνταξή τους).

Σε αυτό το αντικίνητρο «ποντάρει» και η κυβέρνηση πιστεύοντας ότι οι δυσοίωνες αλλαγές σε συνδυασμό με κάποια κίνητρα -εξαγορά δύο επιπλέον πλασματικών χρόνων- θα οδηγήσουν χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους στην έξοδο. Η βασική σύνταξη υπολογίζεται αναλογικά με βάση τα έτη ασφάλισης από την 1/1/2011 και μετά προς το συνολικό χρόνο ασφάλιση (ν 3863/10 και 3865/10 ). Ολόκληρη τη βασική σύνταξη, θα πάρουν μόνο οι ασφαλισμένοι από 1.1.2011, οι οποίοι θ’ αρχίσουν να βγαίνουν στη σύνταξη από το 2026.

Η αναλογική σύνταξη θα υπολογίζεται  με βάση το σύνολο όλου του ασφαλιστικού βίου, αντί της καλλίτερης 5ετίας στην τελευταία δεκαετία  που ισχύει σήμερα.

Ο νέος τρόπος  μειώνει  τις συντάξεις (έως 40% σε κάποιες περιπτώσεις), ενώ την περίοδο 2020-2060 σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης εκτιμάται ότι θα περιοριστεί κατά μέσο όρο σε 48,5% (από το 70% που είναι σήμερα).

Η υστέρηση εσόδων αποτελεί σήμερα το σημαντικότερο πρόβλημα με δεδομένο ότι η κρατική χρηματοδότηση κάθε χρόνο θα περιορίζεται -για το 2014 θα είναι μειωμένη κατά 1,5 δισ.- και τα έσοδα των ταμείων συρρικνώνονται εξαιτίας της ανεργίας, ύφεσης, της μείωσης των αποθεματικών και της εισφοροδιαφυγής. 

Τι θα γίνεται αν τα έσοδα δεν καλύπτουν την πληρωμή της κύριας σύνταξης; Δεν αποκλείεται στο μέλλον να ακολουθηθεί το μοντέλο της επικουρικής σύνταξης, δηλαδή να επανεξετάζονται τα ποσοστά αναπλήρωσης κάθε τρίμηνο ώστε να μην δημιουργούνται ελλείμματα. Πάντως οι σημερινοί συνταξιούχοι η όσοι βγουν στη σύνταξη τα ερχόμενα χρόνια εκτός της μείωσης των επικουρικών θα έχουν να αντιμετωπίσουν και τη δραματική μείωση του ύψους του εφάπαξ.

Η μείωση των συντάξεων θα προέλθει και από τη μείωση των εισφορών που προβλέπονται από το μνημόνιο με στόχο την άμεση σύνδεση των συντάξεων  με το ύψος των καταβαλλόμενων εισφορών, στο σύνολο του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου.

Ως πρώτο βήμα θα μειωθούν οι εισφορές  για τους εργαζόμενους σε ΟΤΕ, ΟΣΕ, ΗΣΑΠ, ΕΛΤΑ, Εθνική Ασφαλιστική, ΕΤΕ, πρώην ΕΤΒΑ και ΤτΕ στα επίπεδα του ΙΚΑ.

Οι εισφορές  των εργοδοτών θα μειωθούν 24 - 26,5% στο 13,33% και των εργαζομένων από 10 - 11% στο 6,67%.

Ανοιχτή είναι η συζήτηση με την Τρόικα και για την κατάργηση  των κοινωνικών πόρων που θα πλήξει ιδιαίτερα τα έσοδα Ταμείων όπως δικηγόρων, μηχανικών, γιατρών, εργαζομένων στον Τύπο και τα νεοσύστατα ταμεία ΝΠΙΔ – επαγγελματικά. Για παράδειγμα, στο Ταμείο των βενζινοπωλών  -με βάση στοιχεία του ΟΑΕΕ- το 2012 είχαν έσοδα 45 εκατ. ευρώ από τον κοινωνικό πόρο, τα οποία θα χάσουν.