Ο νέος γύρος στο πόκερ των αγωγών

Είχαμε προϊδεάσει από τις 12 Απριλίου στο «Πρώτο Θέμα» για το μεγάλο ενδιαφέρον που θα είχαν τα τρία διαδοχικά ενεργειακά συνέδρια σε Σόφια, Ακαμπάτ και Πράγα για το πόκερ που παίζεται γύρω από τους ενεργειακούς αγωγούς. 

Η Πράγα έρχεται στις 8 Μαϊου, από το μακρινό Τουρκμενιστάν τα νέα …ακόμη ταξιδεύουν, αλλά από την βουλγάρικη πρωτεύουσα προέκυψε «ζεστό» υλικό, όχι μόνο για την πορεία των ζητημάτων που αφορούν την Ελλάδα αλλά και για τις προθέσεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πάνω στην ενεργειακή σκακιέρα. 

Επισήμως, η βουλγάρικη πλευρά δε έθεσε ζήτημα συνεργασίας με την Ελλάδα στην πυρηνική ενέργεια, αλλά διπλωματικές πηγές από την Σόφια σχολίαζαν στο protothema.gr με νόημα ότι «ο Βούλγαρος Πρόεδρος ψάχνει για χρηματοδότηση του πυρηνικού εργοστασίου στο Μπέλενε και όποιον ηγέτη δει κατ΄ ιδίαν, του λέει δύο κουβέντες για το θέμα».  

Και ο κ. Παρβάνοφ, μερικές μέρες μετά τις επίσημες δηλώσεις του που προέβαλε το protothema.gr (http://www.protothema.gr/content.php?id=29842) είδε στην Σόφια και τον Κώστα Καραμανλή…  

Πάμε να δούμε, όμως, τις εξελίξεις: 

Κεφάλαιο Ελλάδα- Βουλγαρία

Παρουσία του Έλληνα Πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή και του Βούλγαρου Πρωθυπουργού κ. Σεργκέι Στανίσεβ, ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Κωστής Χατζηδάκης υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης στο τομέα της ενέργειας με τον Βούλγαρο Υπουργό Οικονομίας και Ενέργειας κ. Πετάρ Ντιμιτρόβ (φωτό από την υπογραφή). 

Με το μνημόνιο ενισχύεται η συνεργασία των δύο κρατών, στο τομέα του ηλεκτρισμού με την κατασκευή της 2^ης Γραμμής ηλεκτρικής διασύνδεσης 400 KV Ελλάδας – Βουλγαρίας (Νέα Σάντα – Μαρίτσα).  

Επίσης επισημοποιείται η κατασκευή του νέου αγωγού φυσικού αερίου διπλής ροής Κομοτηνή – Χάσκοβο, μήκους 120 – 125 χλμ. Το νέο έργο εντάχθηκε στο Σχέδιο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Οικονομίας με προβλεπόμενη κοινοτική συμβολή 45 εκατομμυρίων ευρώ. Στη Σόφια ακούσαμε «καλά λόγια» από τους Ευρωπαίους εταίρους μας για την προώθηση σχεδίων εναλλακτικής τροφοδότησης, αλλά θα πρέπει να τρέξουμε για τον συγκεκριμένο αγωγό, καθώς τα 45 εκατ. ευρώ θα πρέπει να δεσμευθούν μέχρι το τέλος του 2010. 

Το μνημόνιο προβλέπει συνεργασία των δύο χωρών στο τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στην προώθηση του αγωγού φυσικού αερίου South Stream καθώς αλλά και στην κατασκευή ελληνικού τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα.   

Το τελευταίο project, παρόλο που θα είναι αμιγώς ελληνικό (μιλάμε προφανέστατα για την Καβάλα και τις εγκαταστάσεις της Βιομηχανίας Φωσφορούχων Λιπασμάτων, στην οποία συμμετέχει με 30% περίπου και η ΔΕΠΑ) ενδιαφέρει ιδιαίτερα την ελληνική πλευρά, καθώς θα μπορούσε να τροφοδοτήσει την ελληνοβουλγαρικό αγωγό, ακόμη και πριν την λειτουργία του τουρκοελληνοϊταλικού αγωγού, του γνωστού μας iTGI.  

Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Κομοτηνή – Χάσκοβο είναι διπλής ροής, δηλαδή θα μπορεί και να δώσει στην Ελλάδα αέριο, εφόσον απαιτηθεί. 

Κεφάλαιο Ελλάδα – Ρωσία

Στο περιθώριο της συνόδου ο κ. Χατζηδάκης είχε συνάντηση με τον Υπουργό Ενέργειας της Ρωσίας κ. Σεργκέι Σμάτκο (φωτό). Ήταν η πρώτη συνάντηση των δύο νέων στην θέση και περίπου συνομήλικων υπουργών και η …χημεία μάλλον ήταν καλή. 

Χατζηδάκης και Σμάτκο έβαλαν κάτω τις εκκρεμότητες στις διμερείς σχέσεις και συμφώνησαν ότι θα πρέπει μέσα στο 2009 να έχουν υπογραφεί οι απαιτούμενες συμφωνίες ανάμεσα στον ΔΕΣΦΑ και την Gazprom για το νέο αγωγό South Stream αλλά και αν έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες για την επέκταση της διακρατικής συμφωνίας προμήθειας φυσικού αερίου από την Ρωσία, η οποία λήγει το 2016. 

Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας ήταν κατηγορηματικός ως προς το ότι ο αγωγός South Stream θα έχει σαφώς φτηνότερες τιμές αερίου για τους Ευρωπαίους καταναλωτές σε σχέση με τον αγωγό Nabucco, τον οποίο προωθεί και η ευρωπαϊκή αλλά και, κυρίως, η αμερικανική διπλωματία  

Κεφάλαιο ITGI

Στο περιθώριο της ενεργειακής διάσκεψης, πραγματοποιήθηκε επίσης τριμερής συνάντηση μεταξύ του Έλληνα Υπουργού και των ομολόγων του Υπουργών της Ιταλίας κ. Κλαούντιο Σκαγιόλα και της Τουρκίας κ. Χιλμί Γκιουλέρ (φωτό από παλαιότερη συνάντηση)για τα θέματα του αγωγού φυσικού αερίου ITGI.  

Εκ της …απουσίας των Αζέρων από το τραπέζι, συμπεραίνεται ότι η διαφωνία με τους Τούρκους διατηρείται γύρω από τα τέλη διέλευσης, τις τιμές πώλησης του αερίου και τις ποσότητες.  

Αλλά τόσο οι Τούρκοι όσο και οι Αζέροι στην Σόφια διεμήνυσαν προς την ιταλική και την ελληνική πλευρά ότι επίκειται εντός 30 ημερών νέα συνάντηση των δύο πλευρών στο Μπακού, με την προσδοκία να κλείσει το ζήτημα και να προχωρήσουμε στην υπογραφή της 4μερούς διακρατικής συμφωνία ώστε και ο ITGI, ο οποίος έχει ενταχθεί στα έργα ενεργειακής προτεραιότητας, να «τρέξει», αλλά και να δρομολογηθεί η καταρχήν συμφωνία της ΔΕΠΑ με την αζέρικη Socar για την προμήθεια 1 δισεκατομμυρίου κυβικών μέτρων αερίου επιπλέον για τις ελληνικές ανάγκες. 

Κεφάλαιο ΗΠΑ

Το κεφάλαιο θα μπορούσε να έχει τίτλο «Ένας φίλος ήρθε χτες απ’ τα παλιά», με την επανεμφάνιση ενός εκ των παραδοσιακών «γερακιών» της αμερικανικής διπλωματίας. Μιλάμε για τον πρέσβυ Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ (στη φωτό με τον Βούλγαρο πρόεδρο Παράνοφ), ειδικό απεσταλμένο του προέδρου Ομπάμα για τις ευρασιατικές ενεργειακές υποθέσεις.

 Ο κ. Μόρνινγκσταρ απομυθοποίησε σε μεγάλο βαθμό τον πολύ κ. Μπράιζα και το γιάπικο, συνάμα επιτακτικό στιλ στο οποίο εκείνος μας είχε συνηθίσει. 

Έφτασε, μάλιστα, να δηλώσει ότι ο αγωγός – φετίχ για τους Αμερικανούς, ο Nabucco, ο οποίος έχει σχεδιαστεί να φέρει φυσικό αέριο στην Ευρώπη εκτός Ρωσίας «δεν είναι ένα Άγιο Δισκοπότηρο που θα λύσει το πρόβλημα»… 

Μάλιστα, ο πρέσβυς, παρόλο που τόνισε ότι ο συγκεκριμένο αγωγός μπορεί να γεμίσει χωρίς το αέριο του Ιράν- δηλαδή μόνο με του Αζερμπαϊτζάν, όπώς επιμένει η Ουάσινγκτον, παρόλο που ο Nabucco θέλει για να γεμίσει 30 δισεκατομμύρια κυβικά τον χρόνο και το Αζερμπαϊτζάν δεν μπορεί να δώσει πάνω από 16 δισεκατομμύρια κι αυτά περί το 2020 – πρόσθεσε ότι ένα πιθανό «καρότο» για το Ιράν θα ήταν η ανάπτυξη του ενεργειακού τομέα του, στην περίπτωση που ξεπάγωναν βεβαίως οι αμερικανοϊρανικές σχέσεις. 

Νέο στίγμα από την κυβέρνηση Ομπάμα για την χώρα με τα δεύτερα μεγαλύτερα διαπιστωμένα κοιτάσματα αερίου στον κόσμο.

 Κεφάλαιο Ευρωπαϊκή Ένωση 

Λοιπόν, στην ενεργειακή διάσκεψη της Σόφιας υπογράφηκε από τα 28 συμμετέχοντα κράτη μία συγκεκριμένη ενεργειακή διακήρυξη. Συνηθίζεται αυτό, βεβαίως, και οι αναφορές ήταν οι κλασικές: διασφάλιση του εφοδιασμού, ανάπτυξη των διασυνδέσεων, εξασφάλιση νέων πηγών τροφοδοσίας.  

Αλλά με παρούσες «παραδοσιακές» ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Ιταλία αλλά και η Γαλλία και η Αυστρία και, φυσικά, με παρούσες και τις ΗΠΑ έχει την σημασία του το ότι η διακήρυξη τάχθηκε «υπέρ της πραγματοποίησης όλων των σχεδίων για φυσικό αέριο στην ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, της Κασπίας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης». 

Μέσα σε αυτά τα σχέδια είναι προφανώς και ο ρωσοϊταλικός αλλά και ελληνικού ενδιαφέροντος αγωγός South Stream, για τον οποίο μόλις προχθές ο αντιπρόεδρος της ρωσικής Gazprom κ. Αλεξάντερ Μεντβέντεφ δήλωσε ότι η Μόσχα θα επιμείνει για να ενταχθεί στα έργα ενεργειακής προτεραιότητας (Σχέδιο Ανάκαμψης) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως έχει συμβεί με τον ITGi και τον Nabucco.