Οι «γκρίζες ζώνες» της συμφωνίας για το ελληνικό χρέος

Τις άγνωστες λεπτομέρειες του σχεδίου που συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες για το ελληνικό χρέος αναμένεται να αποκαλύψει σήμερα σε συνέντευξη τύπου που θα παραχωρήσει στις 3 το μεσημέρι ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας. Από το κείμενο του ανακοινωθέντος των κρατών-μελών της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ προκύπτουν πολλά ερωτηματικά σχετικά με ποια μορφή και ποιους όρους ακριβώς θα προσφερθεί στη χώρα μας η νέα δανειακή βοήθεια.

Όπως όλα δείχνουν πάντως, το ΔΝΤ πέταξε τώρα το «μπαλάκι» στις χώρες της ευρωζώνης για να αναλάβουν πρωτοβουλίες, άνευ των οποίων καθίσταται επισφαλές ολόκληρο το σχέδιο. Μέσα στις αμέσως επόμενες μέρες θα πρέπει να εκτυλιχθεί ένα πολιτικό και οικονομικό γαϊτανάκι σε ολόκληρη τη γηραια Ήπειρο, που θα ξεκινά από τα εθνικά κοινοβούλια των χωρών της ευρωζώνης και θα απλώνεται στις διεθνείς αγορές σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία όπου διαπραγματεύονται τα ελληνικά ομόλογα. 

Αλλά και η Αθήνα θα πρέπει να αυξήσει ταχύτητα για να εξασφαλίσει όχι μόνο την δόση-μαμούθ των 34 δισ. αλλά και κάθε μία από τις επόμενες μέχρι το τέλος Μαρτίου –και ακόμα παραπέρα όμως.

Τα «αγκάθια» της συμφωνίας πάντως στην παρούσα φάση είναι:

- Αν θα είναι εθελοντική ή υποχρεωτική η συμμετοχή των ελληνικών –τουλάχιστον- ή και των ευρωπαϊκών τραπεζών αλλά και των ασφαλιστικών ταμείων στην επαναγορά των ομολόγων. Με δεδομένο ότι τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα κατέχουν ομόλογα ονομαστικής αξίας περίπου 14 δισ. ευρώ από τα 62 δισ. που έχουν απομείνει μετά το PSI στην αγορά, η αξία τους ενδέχεται να μειωθεί έως και 70% από μια τέτοια διαδικασία.

- Με ποιο κριτήριο ή από ποιο ποσοστό και πάνω θα κριθεί ικανοποιητική η ανταπόκριση των ομολογιούχων στο κάλεσμα για να «σκοτώσουν» τα ελληνικά ομόλογα, για να μπορέσει να κάνει αποδεκτό το αποτέλεσμα και το ΔΝΤ που το βλέπει σαν προαπαιτούμενο για τη συνέχιση της συμμετοχής του στο ελληνικό πρόγραμμα, αντί για το «κούρεμα» χρέους που έχει εισηγηθεί το Ταμείο –αλά απέρριψε το Βερολίνο.

- Πώς θα γίνει στην πράξη (πριν να έρθει η δόση των 34,4 δισ. ευρώ στις 13 Δεκεμβρίου), να έχουν νωρίτερα εγκρίνει τη συμφωνία τα κράτη-μέλη και να δώσει χρήματα ο EFSF για να έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς και το πρόγραμμα επαναγοράς των ομολόγων από τον ελληνικό Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ). Εκτιμάται πως θα απαιτηθούν 9,5-10 δισ. ευρώ για να εξαγοραστεί χρέος 20 δισ. ευρώ. Πιθανότατα ένα μέρος των χρημάτων να εξασφαλιστεί από πρόσθετες εκδόσεις εντόκων γραμματίων του ελληνικού δημοσίου.

- Πρέπει να ανακοινωθούν οι όροι εξαγοράς των ομολόγων, το ακριβές τίμημα και το ύψος των αγορών που θα διενεργηθουν από την δευτερογενή αγορά ομολόγων. Αν η εξαγορά από τον ΟΔΔΗΧ γίνει πχ στο 33,3% της ονομαστικής τους αξίας, με 10 δισ. ευρώ το ελληνικό δημόσιο θα αγοράσει τίτλους ονομαστικής αξίας 30 δισ. ευρώ και επομένως, αντί να οφείλει 30 δισ. ευρώ ω το 2020, μετά την ανταλλαγή θα οφείλει 10 δισ. ευρώ εξοικονομώντας τα 20 δισ.

- Πώς θα γίνει η επαναγορά χωρίς να θεωρηθεί η διαδικασία σαν μια μορφής χρεοκοπία ("technical default").

 

- Αν μπορεί να επιτευχθεί η μείωση του χρέους στο 124% του ΑΕΠ ως το 2020 και αν η τάση μείωσης θα "δείχνει" προς το 110% για το 2022. Δημοσίευμα της Wall Street Journal επικαλείται στοιχεία εγγράφου της Τρόικας που διέρρευσε και σύμφωνα με την εφημερίδα αναφέρει ότι το χρέος θα υποχωρήσει στο 126,6% του ΑΕΠ το 2020 και στο 115% το 2022.

 

-Πώς θα έρθουν πρωτογενή πλεονάσματα και υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης. Για να συμβεί μια τέτοια μείωση χρέους, απαιτούνται υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και η ελληνική οικονομία θα πρέπει από το 2014 και μετά να αναπτύσσεται με ιδιαίτερα υψηλό ρυθμό (τουλάχιστον 4-4,5% από το 2016 και μετά).

 

- Πώς θα κατανεμηθούν τα λεφτά από τις δόσεις που θα έρχονται. Αν η Ελλάδα καταφέρει να ολοκληρώσει σε χρόνο-ρεκόρ το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων, τότε οι εταίροι θα αποφασίσουν αρχικά την εκταμίευση 10,6 δισ. για την κάλυψη αναγκών χρηματοδότησης της Ελλάδας στις 13 Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια το EFSF θα εκδώσει εγγυήσεις ύψους 23,8 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Από το νέο έτος και για τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο, θα εκταμιευθούν για την Ελλάδα επιπλέον 9,3 δισ. υπό τον όρο ότι η χώρα θα εκπληρώνει μια σειρά από μνημονιακά κριτήρια, όπως η υιοθέτηση ενός νέου φορολογικού συστήματος.

 

- Τι θα μπαίνει στον ειδικό λογαριασμόςγια την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους. Το ανακοινωθέν του Γιούρογκρουπ δίνει έμφαση στο ότι η Ελλάδα θα μεταφέρει όλα τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις, τα στοχευμένα πρωτογενή πλεονάσματα αλλά και το 30% των πρόσθετων πρωτογενών πλεονασμάτων της, σε αυτό τον ειδικό «δεσμευμένο» λογαριασμό για την εξυπηρέτηση του χρέους.