Μάνατζερς στα πρόθυρα νευρικής κρίσης

Ισχυρό σοκ από τη διεθνή κρίση έχουν υποστεί οι CEOs (Διευθύνοντες Σύμβουλοι και ανώτατα στελέχη), καθώς αβέβαιοι για τις προοπτικές των επιχειρήσεών τους, περιμένουν μία αργή, σταδιακή ανάκαμψη μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, σύμφωνα με την 12^η Ετήσια Παγκόσμια Έρευνα για τους CEOs της PricewaterhouseCoopers (PwC).

Τα αποτελέσματα της έρευνας, στην οποία περιλαμβάνεται και η Ελλάδα, ανακοινώθηκαν στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (World Economic Forum) στο Νταβός, στην Ελβετία.

Η βεβαιότητα των CEOs ως προς τις προοπτικές των επιχειρήσεών τους έχει πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2003, τη χρονιά που η PwC άρχισε να καταμετρά τις προβλέψεις τους.

Σε όλες τις χώρες, μόλις το 21% των CEOs δήλωσαν σίγουροι ότι τα έσοδά τους θα αυξηθούν μέσα στους επόμενους 12 μήνες, ποσοστό σημαντικά μειωμένο σε σχέση με το 50% της περσινής έρευνας. Πάνω από το ένα τέταρτο των CEOs που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν απαισιόδοξοι για τις προοπτικές τους τον επόμενο χρόνο.

Ακόμα περισσότερο απαισιόδοξοι εμφανίζονται οι CEOs σχετικά με τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, προβλέποντας μικρή ανάκαμψη, σε όλο τον κόσμο. Μόνο το 34%των CEOs πιστεύουν ότι θα υπάρξει ανάπτυξη τα επόμενα τρία χρόνια, ποσοστό μειωμένο συγκριτικά με το 42% της προηγούμενης χρονιάς, όταν είχαν μόλις αρχίσει να κατανοούν τον πλήρη αντίκτυπο της πιστωτικής κρίσης στην παγκόσμια οικονομία.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι κατά την πορεία της έρευνας, το επίπεδο της απαισιοδοξίας μεγάλωνε συνεχώς, παράλληλα με τις αρνητικές ειδήσεις για την οικονομία.

Σύμφωνα με την έρευνα, η απαισιοδοξία επικρατεί σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές, τους επιχειρηματικούς τομείς και τα επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης. Μόλις το 15% των CEOs στη Βόρειο Αμερική και το 15% στη Δυτική Ευρώπη εξέφρασαν τη βεβαιότητά τους σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης για τους επόμενους 12 μήνες. Στις χώρες με αναδυόμενες οικονομίες στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 21%, στην περιοχή του Ασιατικού Ειρηνικού 31% και 21% στη Λατινική Αμερική.

«Η ταχύτητα και η ένταση της ύφεσης έχει κλονίσει ψυχολογικά τους CEOs και δημιουργεί μία παγκόσμια ‘κρίση εμπιστοσύνης’», δήλωσε ο Global CEO της PricewaterhouseCoopers, κ. Samuel A. Di Piazza Jr. «Οι CEOs ανησυχούν για την άμεση επιβίωση των εταιρειών τους. Ακόμα και στις οικονομίες που κάποτε αναπτύσσονταν με ταχύτατους ρυθμούς, οι εταιρείες τώρα αντιμετωπίζουν ζητήματα όπως η έλλειψη της διαθέσιμης πίστωσης, οι προβληματικές κεφαλαιαγορές και η συνεχώς μειούμενη ζήτηση».

«Το βάθος και η διάρκεια της ύφεσης δύσκολα προβλέπονται και οι CEOs έχουν, από τη μία πλευρά να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις που παρουσιάζονται καθώς προσπαθούν να διοικήσουν με επιτυχία την επιχείρησή τους κατά τη διάρκεια της κρίσης, και από την άλλη, ταυτόχρονα, να παραμένουν σε ετοιμότητα για οικονομική μεταστροφή. Οι προοπτικές τους για ανάκαμψη είναι πραγματικά αλληλένδετες», πρόσθεσε ο κ. Di Piazza.

Σύμφωνα με το 85% των ερωτηθέντων ο αντίκτυπος της ύφεσης στις σημαντικότερες οικονομίες του κόσμου εξακολουθεί να είναι η κορυφαία ανησυχία των CEOs και ο μοναδικός παράγοντας κινδύνου που σημείωσε αύξηση. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες είναι η αναστάτωση στις κεφαλαιαγορές (72%), οι υπερβολικές κανονιστικές ρυθμίσεις (55%), οι δαπάνες για ενέργεια (50%) και η διαθεσιμότητα κατάλληλων και ικανών στελεχών (46%).

Η χρηματοπιστωτική κρίση εξαπλώνεται

Οι CEOs περιμένουν ότι η χρηματοπιστωτική κρίση θα έχει ευρύ αντίκτυπο στις επιχειρήσεις, επηρεάζοντας όλες τις γεωγραφικές περιοχές και επιχειρηματικούς τομείς. Σχεδόν το 70% των CEOs δήλωσαν ότι οι εταιρείες τους θα επηρεαστούν από την κρίση. Από αυτούς, το 80% περίπου δήλωσαν ότι έχουν υψηλότερα χρηματοπιστωτικά έξοδα και σύμφωνα με το 70% ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καθυστερήσουν οι επενδύσεις τους. Σύμφωνα με τους CEOs, οι κλάδοι που έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να επηρεαστούν είναι ο τραπεζικός, οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, ο κατασκευαστικός, η ψυχαγωγία και η αυτοκινητοβιομηχανία.

Oι CEOs, που περιμένουν ανάπτυξη των εταιρειών τους, δήλωσαν ότι θα την χρηματοδοτήσουν κυρίως με ίδια κεφάλαια, και μετά με δανεισμό και αγορές μετοχών.

Οι μακροπρόθεσμες εξελίξεις παραμένουν στην ατζέντα

Παρά τη σοβαρότητα της παρούσης οικονομικής κατάστασης, οι μακροπρόθεσμες εξελίξεις εξακολουθούν να απασχολούν τους CEOs. Ιδιαίτερα τους απασχολεί η εξεύρεση των κατάλληλων και ικανών στελεχών. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο το 26% δήλωσε ότι σχεδιάζει περικοπές σε θέσεις εργασίας αυτή τη χρονιά, ενώ το 35% σχεδιάζει να διατηρήσει στα ίδια επίπεδα τον αριθμό των εργαζομένων. Επιπλέον, το 72% των CEOs προβλέπει ότι οι πιέσεις για πρώτες ύλες θα ενταθούν στο μέλλον. Όσον αφορά τους παράγοντες που θα επηρεάσουν την επιτυχία της επιχείρησής τους μακροπρόθεσμα, το 61% ανέφερε την εξάρτηση από ενέργεια με βάση τον άνθρακα, το 56% τις κλιματικές αλλαγές, το 55% τον υπερπληθυσμό και το 50% τη μείωση του πόσιμου νερού. Περίπου το 75% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι προσπαθεί ήδη να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα, δημιουργώντας καινούρια προϊόντα και υπηρεσίες, και πραγματοποιώντας αλλαγές στη λειτουργία της επιχείρησής τους. Πάνω από τους μισούς περιμένουν απόσβεση αυτών των επενδύσεων μέσα στους επόμενους 12 μήνες.

Οι κοινοπραξίες θα υπερκεράσουν τις διασυνοριακές εξαγορές και συγχωνεύσεις

Το ποσοστό των CEOs που πιστεύουν ότι οι κοινοπραξίες θα παίξουν σημαντικότερο ρόλο σε σχέση με τις εξαγορές και συγχωνεύσεις αυξήθηκε, ιδίως στη Δυτική Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική. Αυτό ίσως να οφείλεται στο μικρότερο κόστος και στο χαμηλότερο επίπεδο ρίσκου που θεωρείται ότι έχουν οι κοινοπραξίες, καθώς και στην αυξανόμενη προτίμηση που έχει η συνεργασία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της διασυνοριακής ανάπτυξης κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος.

Σε κάθε περίπτωση, οι συγχωνεύσεις και εξαγορές μειώθηκαν. Μόλις το 20% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι ολοκλήρωσαν μία τέτοια συναλλαγή την προηγούμενη χρονιά. Η μείωση στις συγχωνεύσεις και εξαγορές ήταν εντονότερη στις αναδυόμενες οικονομίες στην Ασία και στην Ανατολική Ευρώπη. Οι τρεις βασικές ανησυχίες των CEOs όταν εξετάζουν το ενδεχόμενο εξαγορών και συγχωνεύσεων είναι οι πολιτισμικές διαφορές, οι απρόβλεπτες δαπάνες και η πραγματική αξία μιας συμφωνίας.

Πρόκληση η ενέργεια

Έχοντας δεχτεί πλήγματα από την ύφεση και τα υψηλά κόστη αναφορικά με την ενέργεια, οι CEOs απ’ όλες τις χώρες δήλωσαν ότι αναζητούν τρόπους να διατηρήσουν στα ίδια επίπεδα τις δραστηριότητές τους και να προετοιμαστούν για την οικονομική ανάκαμψη.

Συνολικά, πάνω από το 80% δήλωσε ότι επιδιώκει να μειώσει το κόστος της ενέργειας, εντοπίζοντας καλύτερους τρόπους διαχείρισης των λειτουργιών της εταιρείας τους, ενώ περισσότεροι από τους μισούς δήλωσαν ότι αναζητούν εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Οι εταιρείες επενδύουν ακόμη στην τεχνολογία, προκειμένου να μειώσουν την ενεργειακή εξάρτησή τους και προσπαθούν να εξασφαλίσουν μελλοντικά ενεργειακά αποθέματα.

Δυσκολίες στην προσέλκυση των κατάλληλων στελεχών

Ο εντοπισμός και η διατήρηση των κατάλληλων και ικανών στελεχών αποτελεί μία ακόμη βασική προτεραιότητα για τους CEOs. Η έλλειψη υποψηφίων με τις κατάλληλες δεξιότητες θεωρήθηκε σημαντική πρόκληση από σχεδόν το 70% των συμμετεχόντων. Θέματα που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό και απασχολούν τους CEOs είναι η πρόσληψη νεαρών εργαζομένων, τους οποίους θα ενσωματώσουν στην εταιρική τους κουλτούρα και θα τους προσφέρουν μία ελκυστική προοπτική σταδιοδρομίας, καθώς και ο ανταγωνισμός μεταξύ εταιρειών του ίδιου κλάδου για την εξεύρεση των κατάλληλων στελεχών. Για να ξεπεράσουν αυτές τις προκλήσεις, οι στρατηγικές που ανέφεραν οι CEOs η δημιουργία ενός ευέλικτου εργασιακού περιβάλλοντος, η εσωτερική μετακίνηση σημαντικών στελεχών σε καίριες θέσεις καθώς και η συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες.