Μ. Παπαγεωργίου, ο γαύρος αυτoκινητάς που μας έσωσε με το αέριο

Ηταν ένα κρύο βράδυ στα τέλη Μαρτίου το ’94 στη Νέα Σμύρνη, κοντά στο Αλσος, όταν ένα σπιτικό ζούσε τη δική του μεγάλη αγωνία σε στιγμές που κανονικά θα ήταν γεμάτες χαρά. Μια εγκυμοσύνη τελείωνε με έναν οξύ τοκετό και ένας σύζυγος και πατέρας έπρεπε να κάνει τον μαιευτήρα στη δική του σύντροφο και να δώσει δικαίωμα στη ζωή για το τέταρτο παιδί του, το μοναχοκόριτσό του, με οδηγίες από το τηλέφωνο!

Αν ένας άνθρωπος νιώσει ότι κρατά στα χέρια του δύο ζωές και τα καταφέρει χωρίς να έχει οποιαδήποτε γνώση, προφανώς χαρακτηρίζεται από τρία βασικά συστατικά στην ιδιοσυγκρασία του: ψυχραιμία, οργάνωση, αποφασιστικότητα. Και βεβαίως ύστερα από αυτό, δεν θα κόμπλαρε μπροστά σε άλλου είδους προβλήματα, ακόμη κι αν αυτά ηχούσαν βαρύγδουπα με την περιγραφή «να μη μείνει η Ελλάδα δίχως φυσικό αέριο στην ρωσο-ουκρανική κρίση».

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου, της ΔΕΠΑ, ο 53χρονος Ασημάκης Παπαγεωργίου, είχε βέβαια δώσει ήδη τις εξετάσεις του στο επιχειρείν. Ηταν κάπως στο κλίμα από μικρός, δεύτερο αγόρι μιας καλοστεκούμενης αστικής οικογένειας που περνούσε τον δρόμο της ζωής στο κέντρο της Αθήνας, στο πατρικό σπίτι στην Αγίου Μελετίου. Ο πατέρας του Αλέκος, Λαμιώτης στην καταγωγή όπως και η μητέρα του Αγγελική, ήταν αντιπρόεδρος της ΧΡΩΠΕΙ,  η οποία ήκμαζε των καιρό των Σοφιανόπουλων πριν από κάποιες 10ετίες.

Αλλά δεν ήταν ο πατέρας που τον έβαλε στον χώρο, άλλωστε εκείνος έφυγε πολύ νωρίς για το μεγάλο ταξίδι. Ηταν ένα από τα γνωστότερα ονόματα της διαφημιστικής πιάτσας, ο Δημήτρης Μαύρος, που είχε πείσει εκεί στις αρχές του ’80 τον ασκούμενο απόφοιτο της Νομικής Θεσσαλονίκης ότι του ταίριαζε πολύ περισσότερο η επιχειρηματική δράση από το να χειρίζεται σε κάποιο δικηγορικό γραφείο τις υποθέσεις εταιρειών - εν προκειμένω της «Spot Thomson».

Υπήρχε όμως μια θητεία μπροστά, στην ώρα της. Γράφουμε «στην ώρα της» γιατί το 1974 ο 18χρονος τότε Μάκης είχε παρουσιαστεί ως εθελοντής για την Κύπρο στο Στρατολογικό Γραφείο του Πειραιά, αλλά, καθώς τότε η στράτευση δεν μπορούσε να γίνει πριν από τα 21 χρόνια, δεν πήγε να πολεμήσει στο νησί, γλιτώνοντας από το σοκ την αγαπημένη του μητέρα.

Από το ΚΕΒΟΠ Χαϊδαρίου στη Βοστόνη

Και καθώς ο μεγάλος αδελφός του Ευθύμης ήταν ήδη στις ΗΠΑ όπου και έφτιαξε ως ναυπηγός ζωή και οικογένεια και μένει ακόμη εκεί, για τον Μάκη Παπαγεωργίου μετά τη θητεία του ως λοχίας αντιαρματικών πυραύλων στο ΚΕΒΟΠ Χαϊδαρίου και τα Γιαννιτσά, το υπερατλαντικό ταξίδι έμοιαζε μονόδρομος για το master που θα του έδινε τα εφόδια για μια καριέρα στο επιχειρείν.

Η Βοστόνη γίνεται δεύτερη πατρίδα του, το Πανεπιστήμιο Bentley σπίτι του, τα βιβλία στρατηγικής για management και marketing τον συντροφεύουν ατέλειωτες ώρες, ενώ παράλληλα ο Μάκης Παπαγεωργίου μανατζάρει ένα ελληνοαμερικανικό εστιατόριο. Μέντοράς του ο καθηγητής Φίλιπ Κότλερ, με το απόφθεγμα «the bottom line is dollars», δηλαδή «το αποτέλεσμα είναι δολάρια». «Αμερικανιά», αλλά και κανόνας για το επιχειρείν, αφού αυτό δεν έχει νόημα δίχως κέρδος.

Μετά το master ξεκινά να δουλεύει σε θέματα στρατηγικής στον κολοσσιαίο όμιλο «Sears». Αλλά στην Αθήνα υπάρχουν και δύο γιοι, εννιά και οκτώ χρονών τότε, οι οποίοι τον είχαν ίσως ανάγκη πολύ περισσότερο απ’ όσο αν ζούσαν σε μια οικογένεια που δεν είχε βιώσει τον χωρισμό του ζευγαριού. Ετσι το 1989 έρχεται η απόφαση του γυρισμού και το ξεκίνημα της ελληνικής σταδιοδρομίας από τη διαφημιστική BBDO.

Ερωτευμένος με τις Alfa Romeo

Κάτι όμως το χόμπι για τα αυτοκίνητα -όπως όλοι οι νέοι της εποχής, ήταν ερωτευμένος με τις Alfa Romeo και ο ίδιος οδηγούσε μια Alfasud- κάτι η τάση του να ασχολείται περισσότερο με πράγματα στα «σπάργανα», τα οποία έχουν προοπτικές να αναπτυχθούν, ο 34χρονος πια Μάκης Παπαγεωργίου το 1990 περνά το κατώφλι της «Fiat AutoHellas», η οποία τότε ήταν μια μικρή ομάδα υπό τον διευθύνοντα σύμβουλο Μαπέλι.

«Ηταν εντυπωσιακό το σύστημα της “Fiat”», θα πει ο ίδιος. «Εδινε μεγάλο βάρος στα χαρακτηριστικά κάθε χώρας και των ανθρώπων της, ο τρόπος προώθησης έπρεπε να ταιριάζει σε αυτούς αλλά και η ίδια η ομάδα που έτρεχε το σχέδιο ανάπτυξης έπρεπε να απαρτίζεται από πρόσωπα με καλή χημεία». Η πρακτική αυτή έγινε συνταγή που ο Μάκης Παπαγεωργίου ακολούθησε διευθύνοντας αργότερα και εταιρείες του Δημοσίου.

Μετά τη «Fiat», οι όμιλοι Βασιλάκη (Seat, Saab, Opel), Συγγελίδη (Citroen, Chrysler) και η «Aegean»

Προτού φτάσει, πάντως, σε αυτές, η διαδρομή ήταν μεγάλη στο αυτοκίνητο. Ομιλος Βασιλάκη (Seat, Saab, Opel), όμιλος Συγγελίδη (Citroen, Chrysler) και πορεία με καινοτομίες και εμπειρίες. Από την προώθηση, μέσα από τον Σύνδεσμο Εισαγωγέων, της ιδέας του leasing μέχρι τη σύνδεση της αγοράς με τις τράπεζες (Seat Bank) και από την εκτίναξη των πωλήσεων της Chrysler -με… αυξήσεις τιμών αφού «το ιδιαίτερο δεν μπορεί να είναι φθηνό, πρέπει να ξεχωρίζει»- μέχρι το business plan για το στήσιμο της αεροπορικής «Aegean» δίπλα στον Θεόδωρο Βασιλάκη.

«Είναι κολλητός του Καραμανλή»

Αλλά το 2004 τον φέρνει πια στο Δημόσιο, βγάζοντας στο προσκήνιο και τον απαραίτητο στη χώρα μας μύθο: «Είναι προσωπικός φίλος του Καραμανλή». «Είναι κολλητοί, τα λένε κάθε μέρα» και άλλα τινά συνοδεύουν τον κ. Παπαγεωργίου με το που φτάνει στην «Προαστιακός Α.Ε.». Ο ίδιος κρατά πολύ χαμηλούς τόνους στο όλο θέμα, δίχως βεβαίως να μπορεί να αρνηθεί ότι με τον πρωθυπουργό γνωρίζονται πάνω από 40 χρόνια, αφού κάθονταν ως συμμαθητές στο ίδιο θρανίο στο Πειραματικό. Και στις πλέον σημαντικές επιρροές της ζωής του, άλλωστε, αναφέρει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τη μαγική νύχτα της πτώσης της χούντας τον Ιούλιο του ’74, στο αεροδρόμιο, και το βιβλίο του Μορίς Ζενεβουά «Η Ελλάς του Καραμανλή»,  με το δίδαγμα «όταν έχεις να κάνεις ένα έργο, πρέπει και να το κάνεις».

Οπως δεν κρύβει ο Μάκης Παπαγεωργίου πως όταν ανέλαβε τον Προαστιακό βρέθηκε στα πρόθυρα του εγκεφαλικού! «Υπήρχε μία απίστευτη δύναμη κεκτημένης αδράνειας», θυμάται, «ενώ και η έκθεση του Μποβί, του τεχνικού συμβούλου της ΔΟΕ που είχε δοθεί τον Απρίλιο του 2004 ήταν σαφής ως προς το ότι ο Προαστιακός δεν θα ήταν έτοιμος πριν από τα Χριστούγεννα»!

Μόνο που οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα διεξάγονταν τον Αύγουστο… Ο κ. Παπαγεωργίου το πήρε απόφαση: έφτιαξε την ομάδα με τη χημεία που ήθελε -«αν έχω ένα δυνατό σημείο ως μάνατζερ, αυτό είναι η επιλογή των συνεργατών» έχει πει σε ανθρώπους που τον ζούνε καθημερινά- και ξεκίνησε να δουλεύει 22 ώρες το 24ωρο με διάλειμμα για ένα ντους και ένα δίωρο, το πολύ, ύπνο!

«Εχω λιώσει παπούτσια στις ράγες του Προαστιακού, ήμουν μέσα στα εργοτάξια και στα τρένα, έζησα από πρώτο χέρι το άγχος της δύσκολης διαχείρισης των δρομολογίων στους Ολυμπιακούς Αγώνες με χιλιάδες κόσμου να εξυπηρετούνται καθημερινά σε συγκεκριμένη ώρα. Ο μάνατζερ πρέπει να είναι εκεί, όχι να επιβλέπει, να δίνει το “παρών” και να επιδιώκει να μαθαίνει», είναι το απόσταγμα από την παρουσία του στο μεγάλο αυτό έργο. Και όταν πια βεβαιώθηκε ότι ο Προαστιακός θα ήταν έτοιμος εγκαίρως και έδωσε το σχετικό στίγμα στην κυβέρνηση, είχε ζητήσει μια μικρή χάρη: τα εγκαίνια να γίνονταν στις 30 Ιουλίου, ημέρα των γενεθλίων του…

Η πιο μεγάλη μέρα της ΔΕΠΑ στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο

Ενάμιση χρόνο μετά τα εγκαίνια του Προαστιακού θα του ανέθεταν μια άλλη αποστολή σε έναν κρίσιμο τομέα για την οικονομία και την κοινωνία γενικότερα. Κωδικός «ΔΕΠΑ και φυσικό αέριο» από τον Δεκέμβριο του 2005 και με ποδαρικό την πρώτη κρίση στον χώρο, την Πρωτοχρονιά του 2006, έπειτα πάλι από έναν καβγά ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο. Η ροή του καυσίμου δεν κόπηκε τότε, ενώ και έναν χρόνο μετά, όταν ο ελληνοτουρκικός αγωγός είχε διάφορα προβλήματα τεχνικής φύσεως, οι ποσότητες που μας έλειπαν ήταν ελάχιστες.

Αλλά η κρίση που έσκασε φέτος ανήμερα των Φώτων, ήταν κάτι το τελείως διαφορετικό. Μια μέρα πριν, ο ίδιος και οι συνεργάτες του είχαν βάλει κάτω τα δεδομένα και έβλεπαν τη διακοπή να έρχεται. Οι αποθήκες της Ρεβυθούσας στα Μέγαρα είχαν αναβαθμιστεί, καθώς τη σημασία τους είχε αντιληφθεί το 2005 ο τότε υπουργός Ανάπτυξης κ. Δημήτρης Σιούφας, αλλά δεν έπαυαν να μπορούν να καλύψουν τη χώρα μέχρι τις 12 του μηνός. Τι θα γινόταν μετά;

Το «oui» της «Gaz de France»

Τα τηλέφωνα είχαν πάρει φωτιά και οι συνεργασίες που είχε συνάψει η διεθνοποιημένη ΔΕΠΑ -αυτήν τη διεθνοποίηση θεωρεί ο μάνατζερ της εταιρείας ως εξέλιξη σημαντικότερη και από την εκτόξευση της κερδοφορίας από τα 12 στα 160 εκατ. ευρώ αυτά τα τρία χρόνια- έφερναν το «oui» από την «Gaz de France» για ένα μεγάλο καράβι φορτωμένο με αέριο σε υγρή μορφή που θα έφτανε στις 12 Ιανουαρίου στη Ρεβυθούσα.

Αλλά οι ανάσες μετατράπηκαν σε…υπερένταση του Αϊ-Γιαννιού! Την ημέρα του ανασχηματισμού στη ΔΕΠΑ ζούσαν έναν πραγματικό εφιάλτη. Οι Γάλλοι ειδοποιούσαν ότι θα αργούσαν μια-δυο μέρες! Η χώρα δεν θα ξέμενε από αέριο, αλλά ίσως να χρειάζονταν περικοπές σε επιχειρήσεις. Ομως ο στόχος ήταν «μηδέν περικοπές»! Νέος γύρος επαφών, προγραμματισμών και τελικά ήταν η «British Gas» αυτή που έδωσε τη λύση.  Οι Γάλλοι θα πήγαιναν λίγο πιο πίσω και τα πράγματα θα έμπαιναν σε μια σειρά, με φόντο και το νέο προχθεσινό ξεφόρτωμα των Βρετανών και το αυριανό των Αλγερινών στο νησί.

Πάρος, Σαντορίνη και Θρύλος ολέ

Τώρα που η κρίση τελείωσε, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ θα…κοιμηθεί λίγο περισσότερο και λίγο πιο ξέγνοιαστα. Θα περάσει περισσότερες ώρες με την τρίτη συμβία του -«παρά τους τρεις γάμους, θεωρώ ότι είμαι οικογενειάρχης και πραγματικά ο Αλέξανδρος, ο Σήφης, ο Αγγελος και η Χριστιάνα είναι δεμένοι σαν μια οικογένεια, παρά και τις διαφορές ηλικίας», πιστεύει ακράδαντα.

Θα βγει ίσως πιο χαλαρός με κάποιους καλούς φίλους για φαγητό, θα πεταχτεί απρογραμμάτιστα στο αγαπημένο του εξοχικό στην Πάρο και ίσως να μπορέσει να κανονίσει εγκαίρως ένα ταξιδάκι στη Σαντορίνη και το Φηροστεφάνι, στο οποίο σαν έφτασε για πρώτη φορά πριν από 10 χρόνια έμεινε εκστασιασμένος για μία και πλέον ώρα να κοιτά άφωνος την καλντέρα και τη Θηρασιά.

Και, βεβαίως, ο Μάκης Παπαγεωργίου θα βρει χρόνο για μια βόλτα στο «Καραϊσκάκη», αφού ο Θρύλος είναι πάντα μια μεγάλη αγάπη, έστω και αν πια δεν έχει διαρκείας όπως παλιά, στις τσιμεντένιες εξέδρες. «Δεν έχω ξαναδεί παίκτες σαν τον Σιδέρη και τον Δεληκάρη, δεν έχω ξαναδεί ομάδα σαν του Πετρόπουλου επί Γουλανδρή. Αλλά ο Βαλβέρδε δείχνει να μπορεί να φτιάξει κάτι ανάλογα καλό, αφού αυτή η ομάδα έχει και το χάρισμα να μεταδίδει το ασίγαστο πάθος της ακόμη και στους ξένους», λέει χαρακτηριστικά.