Ναυτιλία : Πρόβλημα με τις αξίες των πλοίων και τα απόνερα των τραπεζών

Μέσα στην παγκόσμια οικονομική κρίση, σε ελεύθερη πτώση βρέθηκαν και οι τιμές των πλοίων. Οσα έχουν αγοραστεί, όπως και αυτά που ήδη κατασκευάζονται, έχουν συμφωνηθεί σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές οι οποίες σήμερα δεν ισχύουν. Οι τράπεζες επένδυσαν στη ναυτιλία υπό μορφή δανείων πολύ μεγάλα ποσά, μέσα σε ένα περιβάλλον υπερεπάρκειας κεφαλαίων και χαμηλών σπρεντ.

Σύμφωνα με τους όρους δανειοδότησης, η τράπεζα έχει το δικαίωμα διατήρησης του συμφωνηθέντος ποσοστού δανειοδότησης σε όλες τις φάσεις του κύκλου. Με άλλα λόγια, όταν παρατηρείται μείωση αξιών των πλοίων η τράπεζα έχει το δικαίωμα να απαιτήσει πρόσθετες εγγυήσεις, διότι η εμπράγματη εξασφάλιση της υποθήκης επί του πλοίου δεν καλύπτει το οφειλόμενο στην τράπεζα υπόλοιπο.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η τράπεζα έχει το δικαίωμα να απαιτήσει προσκόμιση εγγυήσεων υπό τη μορφή υποθήκης επί άλλων πλοίων ή άλλων μορφών εγγύησης, περιλαμβανομένων και μετρητών.

Το παράδειγμα

Για παράδειγμα, για ένα πλοίο αξίας 100 εκατ. δολαρίων η τράπεζα χορήγησε δάνειο 80 εκατ. δολάρια. Σήμερα το συγκεκριμένο πλοίο αξίζει 30 εκατ. δολάρια. Η τράπεζα, εάν κάποιος το αγόραζε σήμερα, θα δάνειζε 24 εκατ. δολ. Οπότε υπάρχει μια διαφορά 56 εκατ. δολαρίων από το δάνειο των 80 εκατ. δολαρίων, που έχει ήδη χορηγήσει, με αυτό που θα δινόταν σήμερα για το ίδιο πλοίο. Για τον λόγο αυτό οι τράπεζες ζητάνε από τους πλοιοκτήτες να δώσουν εγγυήσεις για τη συγκεκριμένη διαφορά.

Σε κάθε ναυτιλιακή κρίση το σοβαρό θέμα είναι η διατήρηση των αξιών των πλοίων λόγω του ανωτέρω ζητήματος. Θέμα το οποίο ήρθε στο προσκήνιο και απασχόλησε τις τράπεζες μόλις ανακοινώθηκαν αγοραπωλησίες σε τιμές μέχρι και 70% χαμηλότερες από την τιμή απόκτησης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει όταν η πλοιοκτήτρια δηλώνει ότι δεν είναι σε θέση να προσφέρει τις πρόσθετες εγγυήσεις που απαιτεί η τράπεζα. Η τράπεζα, με τη σειρά της, αντιμετωπίζει το δίλημμα: να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες κατά της πλοιοκτήτριας ή να συνεχίσει κάνοντας τα στραβά μάτια εφόσον το δάνειο εξυπηρετείται κανονικά.

Πιστοληπτική ικανότητα

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που ανακύπτει ως προϊόν αυτής της κρίσης είναι η μείωση της πιστοληπτικής τους ικανότητας, με αποτέλεσμα να εξανεμίζονται οι ελπίδες τόσο εξεύρεσης κεφαλαίων όσο και δανειοδότησης από τις τράπεζες. Η χρηματιστηριακή εξεύρεση κεφαλαίων γίνεται κυρίως με τραπεζική χρηματοδότηση.

Οι τράπεζες όμως στην παρούσα χρονική συγκυρία δείχνουν μια τάση αποστροφής σε κάθε είδους νέας χρηματοδότησης και ειδικά σε εταιρείες με μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα, ενώ προτιμούν να διατηρήσουν τα κεφάλαιά τους για να καλύψουν τις δικές τους κεφαλαιακές ανάγκες και να διατηρήσουν ένα «ανεκτό» επίπεδο ρευστότητας.

Η άλλη πηγή εξεύρεσης κεφαλαίων είναι μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου ή μέσω δευτερεύουσας προσφοράς μετοχών κ.τ.λ. Είναι σχεδόν απίθανο όμως να πετύχει κάτι τέτοιο μια εισηγμένη εταιρεία με πτωτική κεφαλαιοποίηση και σε ένα περιβάλλον όπου οι επενδυτές δυσπιστούν για τη μελλοντική ανάκαμψη των αγορών.