Ναυτιλία: Η πειρατεία πλήττει ιδιαίτερα τα ελληνικά συμφέροντα

Το ζήτημα της πειρατείας, κεντρικό πρόβλημα της διεθνούς ναυτιλίας που πλήττει ιδιαίτερα τα ελληνικά συμφέροντα δεδομένου ότι ο ελληνικός στόλος είναι από τους σημαντικότερους στον κόσμο εξετάστηκε σε μεγάλη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με συμμετοχή τεσσάρων επιτροπών, της Επιτροπής Μεταφορών, Εξωτερικών Υποθέσεων, Ανάπτυξης και της Υποεπιτροπής Άμυνας και Ασφάλειας.

Στην συζήτηση συμμετείχαν η Επικεφαλής της ΚΟ ΠΑΣΟΚ στο ΕΚ και Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπος των Σοσιαλιστών για  θέματα Άμυνας και Ασφάλειας, Μαριλένα Κοππά  και το μέλος της Επιτροπής Μεταφορών Σπύρος Δανέλλης

Παρέμβαση της Μ. Κοππά

"    Οφείλουμε να καλωσορίσουμε τις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου για μια συνολική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της πειρατείας: πρώτο,  το  διορισμό του Ειδικού Εκπροσώπου για το Κέρας της Αφρικής που ενισχύει τη διπλωματική δράση της ΕΕ στην περιοχή. Δεύτερο, τη νέα επιχειρησιακή αντίληψη που διευρύνει τις δραστηριότητες της αποστολής ATALANTA. Και τρίτο, την προετοιμασία μιας νέας αποστολής για την υποστήριξη της ανάπτυξης δυνατοτήτων σε τοπικό επίπεδο.

     Είναι ωστόσο σημαντικό να εξετάσουμε το τι δεν έγινε όπως έπρεπε τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, να εξετάσουμε τους πιθανούς κινδύνους των επιχειρήσεων στις ακτές της Σομαλίας, και να επικεντρώσουμε περισσότερο στην ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι αιτίες που τροφοδοτούν το φαινόμενο της πειρατείας. Σε ό,τι αφορά το επιχειρησιακό σκέλος, υπάρχει πραγματική ανάγκη να ξεπεραστούν τα εμπόδια για την ενεργοποίηση του Επιχειρησιακού Κέντρου στις Βρυξέλλες. Μόνο έτσι θα εξασφαλιστεί κεντρικός σχεδιασμός και καλύτερος συντονισμός ανάμεσα στις διάφορες αποστολές και δραστηριότητες της ΕΕ.  Επίσης, πρέπει να επανεξεταστεί ο μηχανισμός "Αθηνά", προκειμένου να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση και να ενισχυθεί η συμμετοχή στις αποστολές. Τέλος, πρέπει να επιλυθούν τα σοβαρά προβλήματα σε σχέση με την έγκαιρη πληροφόρηση των επιτόπου δυνάμεων.

Σε ό,τι αφορά τα αίτια της πειρατείας, είναι γνωστό ότι η αστάθεια και η εξαθλίωση έχει ωθήσει απλούς πολίτες στην παράνομη αυτή δραστηριότητα. Η λύση λοιπόν δε μπορεί να είναι αποκλειστικά στρατιωτική. Παράλληλα με την όποια δράση απαιτείται ενίσχυση των θεσμών και του κράτους δικαίου, και κυρίως μεγαλύτερη προσπάθεια για να αντιμετωπιστούν τα γενεσιουργά αίτια της με έμφαση στον τομέα της ενημέρωσης, της ευαισθητοποίησης και φυσικά ανάπτυξης και τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης.

Παρέμβαση του Σ. Δανέλλη

Το πρόβλημα των Σομαλών πειρατών δεν ξεκινά στο νερό, αλλά στη στεριά. Όσο η χώρα παραμένει το πιο «διαλυμένο κράτος» (failed state) στον κόσμο, όπως το αποκάλεσε πρόσφατα ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών, τόσο οι νέοι της θα βρίσκουν τη δυνατότητα και το κίνητρο να στρέφονται στη πειρατεία. Ωστόσο, τα πλοία και τα πληρώματά τους δεν μπορούν να αφεθούν στη τύχη τους μέχρι την ανασύνταξη του κράτους της Σομαλίας.

Οι μειωμένες δυνάμεις της EU-NAVFOR δεν επαρκούν για το τεράστιο έργο που τους αναλογεί, ενώ οι πειρατές που συλλαμβάνονται δεν υποβάλλονται πάντα στην ανάλογη δικαστική διαδικασία. Στο πλαίσιο του ΟΗΕ, έχουν κατατεθεί συγκεκριμένες προτάσεις   όσον αφορά τη δίωξη των πειρατών, της οποίες μάλιστα στηρίζει και ο ΙΜΟ. Όσο δε σημειώνεται πρόοδος όμως, τα πληρώματα συνεχίζουν να βιώνουν τεράστια ανασφάλεια και η ναυτιλία - και τελικά το διεθνές εμπόριο και οι καταναλωτές - επωμίζονται το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού ετήσιου κόστους της πειρατείας, που πρόσφατη μελέτη του ινστιτούτου Oceans Beyond Piracy εκτιμά ότι μπορεί να αγγίζει μέχρι και τα 6.9 δις δολάρια.


H θέση Κουμουτσάκου

Περιμένουμε πολλά περισσότερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση", τόνισε ο κ.Κουμουτσάκος στην παρέμβασή του. "Με τη μεγαλύτερη ναυτιλία στον κόσμο, η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να δράσει με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.  Σήμερα, όχι αύριο. Οφείλουμε να πρωτοστατήσουμε, αποφασιστικά, στις διεθνείς προσπάθειες κατά της πειρατείας".
 
Αναφερόμενος στις συνέπειες της πειρατείας σημείωσε ότι "η πειρατεία έχει γίνει εξαιρετικά επικερδής επιχείρηση "υψηλής ωφέλειας" αλλά "χαμηλού κινδύνου" για τους πειρατές" και επεσήμανε ότι "συνιστά πλέον σοβαρή απειλή για το διεθνές εμπόριο και τη ναυτιλία, την περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια. Πάνω από όλα όμως είναι απειλή για την ασφάλεια και τη ζωή χιλιάδων ναυτικών. Αυτή τη στιγμή εκατοντάδες ναυτικοί είναι όμηροι. Οι ίδιοι και οι οικογένειές τους ζουν δραματικές ώρες, μέρες, μήνες".
 
"Οι πειρατές δρουν σε μια θαλάσσια περιοχή στρατηγικής αξίας για τη διεθνή οικονομία. Από αυτήν διακινούνται καθημερινά 3 εκ. βαρέλια πετρελαίου και περίπου το 50% του παγκοσμίου εμπορίου σε containers. Το ετήσιο κόστος της πειρατείας υπολογίζεται μεταξύ 7 και 12 δισ. δολ.".
 
"Έτσι, η θαλάσσια πειρατεία έχει εξελιχθεί σε απειλή στρατηγικού χαρακτήρα, που οι επιπτώσεις της είναι αισθητές στη θάλασσα αλλά οι πραγματικές αιτίες βρίσκονται στην ξηρά. Είναι κοινή πρόκληση που απαιτεί συλλογική δράση. Οι επόμενοι μήνες μπορεί να είναι κρίσιμοι".
 
Σχετικά με τις δράσεις της ΕΕ που πρέπει να αναληφθούν σε συντονισμό με τον ΙΜΟ, τον ΟΗΕ  και το ΝΑΤΟ, ο Έλληνας ευρωβουλευτής ανέφερε την ανάγκη:
-          εντοπισμού  -επιτέλους-  της ροής του παράνομου χρήματος,
-          κάλυψης των νομικών κενών  για την αποτελεσματική ποινική δίωξη των πειρατών,
-          αποτροπής της διασποράς των πειρατικών βάσεων σε ευρύτερη περιοχή,
-          οριοθέτησης θαλάσσιων Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών στην περιοχή σύμφωνα με την Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
 
Τέλος, ο κ.Κουμουτσάκος ανέφερε ότι η τοποθέτηση Ειδικού Εκπροσώπου της ΕΕ για το Κέρας της Αφρικής ήταν αναγκαία και ορθώς έγινε.
 
Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε ότι μόνο μια ολοκληρωμένη προσέγγιση μπορεί να καταλήξει σε βιώσιμη λύση για την απειλή της πειρατείας. Οι δράσεις της στοχεύουν στην αποκατάσταση της πολιτικής σταθερότητας στην Σομαλία και το τέλος της οικονομικής εξαθλίωσης,  αλλά και την αντιμετώπιση των πειρατικών επιθέσεων στη θάλασσα.
 
Ο Επίτροπος εξέφρασε, τέλος, την πρόθεση της Επιτροπής να βάλει τέλος στην ατιμωρησία των υπόπτων για πειρατικές επιθέσεις και να συλλέξει στοιχεία για τον εντοπισμό των υποκινητών και χρηματοδοτών τους.