Άρον-άρον βάζουν τέλος (;) στο πάρτυ με τις κρατικές εγγυήσεις

Έτοιμο να βάλει τέλος στη φάμπρικα που είχε στηθεί -την τελευταία τετραετία ιδίως- με τα ... «θαλασσοδάνεια με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου», εμφανίζεται ξαφνικά το υπουργείο Οικονομικών, ύστερα και από την έρευνα του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης που επιβεβαίωσε πλήρως τις αποκαλύψεις του ΘΕΜΑτος.

Ενώ οι 136 από τις 138 σελίδες του νομοσχεδίου που κατέθεσε τα μεσάνυχτα χθες στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών, αφορούν σε ένα και μόνο άρθρο το δάνειο των 109 δισ. ευρώ, στις τελευταίες δύο σελίδες περιελήφθη ένα δεύτερο και τελευταίο άρθρο, που δίνει στον υπουργό Οικονομικών το δικαίωμα με απλή υπουργική απόφαση να αλλάζει και να τροποποιεί όπως εκείνος κρίνει το νόμο 2322/1995, που καθορίζει τους όρους και την ευθύνη για την παροχή δανείων με κρατική εγγύηση στους ιδιώτες.

Η σπουδή αυτή του υπουργείου μαρτυρά ότι θέλει στις 5-6 εβδομάδες του βίου της παρούσας κυβέρνησης και της βουλής, να επιφέρει σημαντικές αλλαγές που δεν θα προλάβαινε αν προωθούσε κανονικό νομοσχέδιο.

Υπενθυμίζεται ότι με το πόρισμα του Γενικού Επιθεωρητή, όπως το δημοσίευσε το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ στις 3 Μαρτίου, το Κράτος μπαίνει εγγυητής με αδιαφανείς διαδικασίες για δάνεια δισεκατομμυρίων.

Την «φάμπρικα» με τα εγγυημένα δάνεια του δημοσίου αποκάλυψε το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ ήδη από το φθινόπωρο πέρυσι. Το ελληνικό δημόσιο πληρώνει αφειδώς για καταπτώσεις δανείων στα οποία μπήκε εγγυητής, χωρίς να ζητά και να παίρνει «λογαριασμό», ούτε να ενεργεί -ως όφειλε και μπορούσε- για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του και να μειώσει τη χασούρα του.

Μετά και τις καταγγελίες από δεκάδες Επιμελητήρια της χώρας, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κύριος Φίλιππος Σαχινίδης ανέθεσε τη διενέργεια ανεξάρτητου ελέγχου του Γενικού Λογιστηρίου του οποίου προϊσταται, στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κύριο Λέανδρο Ρακιντζή.

Πόρισμα - φωτιά

Στις 43 σελίδες του πορίσματος περιγράφεται όλο το σαθρό σύστημα παροχής των εγγυήσεων, ενώ «φωτογραφίζονται» και οι ευνοημένοι του συστήματος, που απομυζούν το Δημόσιο. Εξετάζονται οι όροι υπό τους οποίους το κράτος «πετούσε σωσίβιο» σε ιδιώτες με ατομικά ή επιχερησιακά δάνεια, ενώ απέκλειε εντέχνως κάποιους άλλους από κάθε βοήθεια.

Για παράδειγμα, ο δειγματοληπτικός έλεγχος των Επιθεωρητών έδειξε ότι την ώρα που το υπουργείο Οικονομικών εξασφάλιζε δανεια ύψους πχ 1.760.000 ευρώ στην ΠΑΕ ΠΑΟΚ, 22 εκατ. στη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων κλπ κλπ, αρνείτο να εγκρίνει δάνεια για αγρότες και επιχειρήσεις της Κρήτης, προβάλλοντας σαν «μπαμπούλα» για την άρνησή του, την αυστηρή  κοινοτική νομοθεσία. Την ίδια ώρα όμως, το ίδιο το υπουργείο απέφευγε να δώσει στην Κομισιόν για έλεγχο, τις αποφάσεις για τα δάνεια που είχε ήδη εγκρίνει!

Είναι τέτοιο το μπάχαλο που σε μία τουλάχιστον περίπτωση (του δανείου στην ΠΑΕ ΠΑΟΚ) «εξαφανίστηκαν» από τα αρχεία του υπουργείου Οικονομικών ακόμα και ... οι υπογραφές των υπουργών ή οι εισηγήσεις της Επιτροπής οι οποίες απαιτούνταν, για να δοθεί το δάνειο!

Η φάμπρικα των θαλασσοδανείων αποδεικνύεται καλά "στημένη" και βόλευε τόσο τους «μπαταχτσήδες», όσο και τις τράπεζες που εισέπρατταν κεφάλαια και τόκους «με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου». Όπως αποκαλύπτεται και επισήμως τώρα, ολόκληροι επιχειρηματικοί κλάδοι και περιοχές της χώρας έμεναν αναίτια «έξω από το χορό», με το πρόσχημα ότι οι κοινοτικοί κανόνες δεν τους επέτρεπαν να λάβουν κρατική ενίσχυση. Την ίδια ώρα όμως η κυβέρνηση έκρυβε επιμελώς τα σχετικά στοιχεία που της ζητούσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή!...

Ειδικότερα, αν και οι επιθεωρητές περιορίστηκαν σε δειγματοληπτικό έλεγχο μόνο, προέκυψε ότι:

-         Το κράτος μπήκε εγγυητής σε δάνεια, ακόμα και χωρίς να συνυπογράφουν την απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής οι συναρμόδιοι υπουργοί.

-          Υπουργικές αποφάσεις λαμβάνονται χωρίς να έχει προηγηθεί οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητος των επιχειρήσεων που επωφελούνται, «με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αμφιβολίες με το κατά πόσο η ρύθμιση στοχεύει στην κάλυψη πραγματικών αναπτυξιακών αναγκών ή απλώς στην παράταση του χρόνου κατάπτωσης της παρασχεθείσας εγγύησης, από την οποία μάλιστα ωφελείται κυρίως το εμπλεκόμενο πιστωτικό ίδρυμα, μέσω της είσπραξης των επιπλέον τόκων» -όπως αναφέρει το πόρισμα.

-          Δίνονταν δάνεια χωρίς «εμπεριστατωμένη αξιολόγηση βιωσιμότητας των φορέων». Ακόμα όμως και αν τηρήθηκε διαδικασία αξιολόγησης βιωσιμότητας, για τις εταιρίες που δεν ελέγχονται από ορκωτό-ελέγκτή λογιστή προκύπτει θέμα εγκυρότητας των οικονομικών καταστάσεων. Αλλά και να υπήρχε Πιστοποιητικό Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή, δεν λαμβάνονταν υπόψη οι παρατηρήσεις του «οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις μειώνουν την Καθαρή Θέση της Εταιρίας».

-          Η διαδικασία παρακολούθησης της εξυπηρέτησης των εγγυημένων δανείων, αλλά και η παρακολούθηση της είσπραξης της υπέρ του Δημοσίου προμήθειας για το δάνειο «δεν υποστηρίζεται από το υφιστάμενο πληροφοριακό σύστημα» του υπουργείου». Το σύστημα αυτό δεν επιτρέπει την παρακολούθηση και την επικαιροποίηση των στοιχείων για τα χορηγούμενα με την εγγύηση του Δημοσίου δανείων.

-          Οι τράπεζες δεν εξετάζουν αν μπορούν να εισπράξουν την οφειλή από τον δανειολήπτη απευθείας (μέσω κατασχέσεων κλπ) αλλά επιλέγουν την εύκολη λύση και «προχωρούν κατευθείαν στην κατάπτωση της εγγύησης» για να τα εισπράξουν από το δημόσιο.

-          Δεν έχει οριστεί καν υπάλληλος για να παρακολουθεί τον ειδικό λογαριασμό «με Εγγύηση του Δημοσίου» που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Δεν μπορεί επίσης να πιστοποιηθεί τι εισπράχτηκε και τι όχι, επειδή η ΤτΕ «διεκπεραιώνει πολλές καταπτώσεις μαζί και τις εισάγει ως συνολικό ποσό στον ως άνω λογαριασμό».

Και αυτά είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου αφού τα συνολικά δάνεια  που κινδυνεύουν να σκάσουν –μαζί με τις εγγυήσεις προς τις ΔΕΚΟ που τώρα «κουρεύονται»- ξεπερνούν ήδη τα 8 δισ. ευρώ.

Την κατάσταση αυτή επιχειρούσε να ανατρέψει το 2006 ο τότε υφυπουργός Οικονομικών Πέτρος Δούκας, που έθεσε νέους κανόνες παροχής και ελέγχου των κρατικών εγγυήσεων. Έως τότε, όπως περιγράφεται και στο πόρισμα, οι ίδιες οι τράπεζες ανακοίνωναν και εισέπρατταν τις καταπτώσεις, χωρίς να "πέφτει λόγος" το υπουργείο Οικονομικών. Οι διάδοχοί του όμως φρόντισαν να παρακάμψουν ή να αφήσουν το νέο σύστημα να ατονήσει.