Κατασκευές : Πρόβλημα χρηματοδότησης στις νέες συμβάσεις

Τα απόνερα της κρίσης και της σφικτής πολιτικής χρηματοδότησης των τραπεζών θα αντιμετωπίσει το επόμενο διάστημα ο κλάδος κατασκευών.

Στα μεγάλα έργα το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στις συμβάσεις που πρόκειται να «τρέξουν» και λιγότερα σε όσες εκτελούνται, οι περισσότερες από τις  οποίες είναι «δεμένες» με συμφωνίες και «επιτοκιακούς» όρους που δεν είναι εύκολο να ανατραπούν.

Κορυφαία στελέχη του κλάδου, εκτιμούν ότι η επόμενη γενιά έργων είναι εκείνη που θα νιώσει έντονα στο πετσί της το κλείσιμο της χρηματοδοτικής κάνουλας από τις τράπεζες ενώ το κόστος δανεισμού προβλέπουν ότι θα διπλασιαστεί.

Τα ζόρια θα συνεχιστούν και στην οικοδομή με την κρίση να φρενάρει τη ζήτηση επ’ αόριστο αλλά και στα ιδιωτικά έργα που εκτιμάται ότι θα πάρουν μεγάλη αναβολή μέχρι να ξαναρχίσει να δουλεύει η μηχανή χρηματοδότησης.

Σήμερα οι αδιάθετες κατοικίες υπολογίζονται στις 180.000 αλλά οι εργολάβοι υποστηρίζουν ότι «αντέχουν» καθώς οι επενδύσεις τους έγιναν με ίδια κεφάλαια και δεν είναι εκτεθειμένοι σε δανεισμό.

Διπλασιάζεται το κόστος δανεισμού

 «Αυτά που πετύχαμε όλα αυτά τα χρόνια δεν θα το ξαναδούμε εύκολα στο μέλλον. Τα δάνεια θα γίνουν δυσεύρετα γιατί οι τράπεζες θα δανείζουν με μεγαλύτερη δυσκολία ενώ το κόστος χρήματος προβλέπεται ότι θα ανέβει μέχρι και δύο φορές πάνω » εξηγεί ανώτατο στέλεχος του ομίλου Ελλάκτωρ.

Σήμερα οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες που συμμετέχουν στα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα, αιμοδοτούνται περίπου κατά 70% από τις τράπεζες προκειμένου να κατασκευάσουν, να συντηρήσουν και να λειτουργήσουν τους νέους εθνικούς αυτοκινητοδρόμους.

Το υπόλοιπο ποσοστό καλύπτεται από ιδίους και εθνικούς πόρους και κυρίως από την είσπραξη των διοδίων, που είναι ένα έμμεσος τρόπος χρηματοδότησης των έργων από το δημόσιο.

Στην πλειοψηφία τους, τις τεχνικές εταιρείες δανείζουν κονσόρτσιουμ ελληνικών και ξένων τραπεζών, με την συμμετοχή και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, μέσα από συμφωνίες που υπογράφτηκαν προ της κρίσης και συνάφτηκαν με ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης που ανάλογα με το έργο κυμαίνονται γύρω στο 3-5%. Το επόμενο διάστημα, το ποσοστό αυτό προβλέπεται ότι θα εκτιναχθεί στα ύψη και να φτάσει  ακόμα και το 7-8%, δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο τους όρους δανεισμού για τους πιο αδύναμους του κλάδου.

Στελέχη των κατασκευαστικών εταιρειών υποστηρίζουν ότι οι κίνδυνοι από τις συμβάσεις που ήδη έχουν υπογράψει είναι περιορισμένοι και εκτιμούν ότι είναι δυνατό να υπάρξει αναστάτωση εφόσον κάποια από τις τράπεζες που χρηματοδοτούν τα έργα αντιμετωπίσει πρόβλημα ρευστότητας ή χρεοκοπήσει.

Η Fortis για παράδειγμα που βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα τις τελευταίες μέρες συμμετέχει στην ομάδα των τραπεζών που χρηματοδοτεί μεγάλα έργα στην Ελλάδα, αλλά όπως εξηγούν παράγοντες του κλάδου προς το παρόν αυτό δεν έχει δημιουργήσει προβλήματα.    

Τα μεγάλα έργα σίγουρες επενδύσεις για τις τράπεζες

Η θετική όψη του νομίσματος είναι ότι μετά το επενδυτικό ντελίριο των προηγούμενων ετών, οι τράπεζες πλέον είναι αναγκασμένες να επανακαθορίσουν την στρατηγική τους και να στραφούν σε ασφαλείς και σίγουρες επενδύσεις, που τα μεγάλα συγχρηματοδοτούμενα έργα παρέχουν σε μεγάλο βαθμό.

Την άποψη αυτή συμμερίζεται και η διοίκηση της J&P Άβαξ προσθέτοντας ότι η κρίση θα έχει περιορισμένη διάρκεια όσο οι κυβερνήσεις και οι τράπεζες θα προσπαθούν να ξαναζωντανέψουν την οικονομία και να εξομαλύνουν την αγορά, ψαλιδίζοντας τα επιτόκια. 

Η κατάσταση δεν μεταβάλλεται δραματικά ούτε στις διεθνείς αγορές στις οποίες αναπτύσσουν τα τελευταία χρόνια παρουσία οι ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες.

Στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, η κατάσταση είναι παρόμοια με την Ελλάδα ενώ σε άλλες χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ και η ανάπτυξη είναι ακόμα πίσω, οι κίνδυνοι, σύμφωνα με στελέχη του χώρου είναι ακόμη μικρότεροι. Σε ότι αφορά τις χώρες της Μέσης Ανατολής και των Εμιράτων που η παρουσία των τεχνικών εταιρειών είναι συνεχώς αυξανόμενη, η πρόβλεψη είναι ότι δεν θα σταματήσει η ανάπτυξη των έργων που ήδη έχουν ξεκινήσει αλλά προβλέπεται μία μετακίνηση των κεφαλαίων και προς άλλες αγορές, προκειμένου να αξιοποιηθεί η τεράστια ρευστότητα του αραβικού κεφαλαίου.