Η κρίση πλήττει και τα πανεπιστήμια

Η κρίση που κατατρώει τις σάρκες του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη κάθε πτυχή της πραγματικής οικονομίας, κάθε μορφή και κάθε είδους επιχειρηματική δράση.

Συνεπώς δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστα τα ... πανεπιστήμια (!) και δη τα πλέον γνωστά πανεπιστήμια των ΗΠΑ, που χρόνια τώρα διαγωνίζονται ως προς το ποιο θα προσελκύσει τους περισσότερους φοιτητές από τρίτες χώρες.

Βασική αιτία για την οποία στη φετινή χρονιά κάποια από τα πλέον γνωστά αμερικανικά πανεπιστήμια θα υποδεχθούν περίπου 1000 λιγότερους ξένους φοιτητές είναι η απόφαση των τραπεζικών ιδρυμάτων της χώρας να πάψουν να χορηγούν ... φοιτητοδάνεια!

Η ανακοίνωση των πανεπιστημίων Harvard, Massachusetts Institute of Technology (ΜΙΤ) και Michigan είναι αποκαλυπτική: στα τρία αυτά πανεπιστήμια φέτος θα εγγραφούν περίπου 1000 λιγότεροι φοιτητές από τρίτες χώρες, σε σχέση με τις τελευταίες σεζόν. Αιτία η αναστολή του προγράμματος επιχορήγησης των σπουδών τους από τις τράπεζες Citigroup και Bank of America, οι οποίες εδώ και δεκαετίες «λυμαίνονταν» την αγορά σπουδαστικών δανείων ...

Η κρίση που σοβεί εδώ και μήνες πλέον στην τραπεζική αγορά των ΗΠΑ εξανάγκασε τους υπευθύνους των τραπεζών που είχαν επεκταθεί ακόμα και σε αυτό το κομμάτι της αγοράς καταναλωτικών δανείων να κλείσουν τις στρόφιγγες ελλείψει ρευστότητας και φοβούμενοι φυσικά νέες επισφάλειες!

Παρά ταύτα όμως η απόφαση αυτή των τραπεζών προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις των διοικήσεων των ιδιωτικών πανεπιστημίων των ΗΠΑ αφού έτσι τους στερούν από μια διαρκώς αυξανόμενη τα τελευταία χρόνια «πελατεία».

Το εξωπραγματικό σε ορισμένες περιπτώσεις κόστο σπουδών στις φημισμένες αμερικανικές σχολές καλυπτόταν εν μέρει από τα συγκεκριμένα δάνεια, τα οποία μάλιστα καλύπτονταν και από τραπεζικά ιδρύματα των χωρών προέλευσης των υποψηφίων φοιτητών (έτσι συνέβαινε μέχρι πρότινος για αρκετούς αριστούχους μαθητές στην Τουρκία ή στην Κύπρο για παράδειγμα).

Το πλέον ανησυχητικό όμως είναι το γεγονός πως δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες, φοιτητές, προπτυχιακοί ή και μεταπτυχιακοί, οι οποίοι ήδη έχουν ξεκινήσει τις σπουδές τους σε αμερικανικά πανεπιστήμια και τις χρηματοδοτούσαν μέσω αυτών των δανείων, θα αναγκαστούν να διακόψουν τα μαθήματά τους και ενδεχομένως να εγκαταλείψουν τις ΗΠΑ, αφού η απόφαση των τραπεζών ορίζει πως τα ήδη χορηγηθέντα δάνεια είτε θα πρέπει να αποπληρωθούν έως το 2009 – 2010, είτε να διαγραφούν οριστικά!

Οι διοικήσεις των μεγαλύτερων αμερικανικών πανεπιστημίων ξεκίνησαν ήδη τις προσπάθειες να εξευρεθεί μια άλλη λύση, ίσως με την ανάληψη των δανείων αυτών από τρίτες τράπεζες, αμερικανικές ή μη, προς ώρας όμως κανείς τραπεζίτης δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται να ανοίξει τώρα μια ούτως ή άλλως μικρή σχετικά αγορά. Όσο μικρή μπορεί να φαντάζει μια αγορά όπως αυτή της ιδιωτικής εκπαίδευσης, ο τζίρος της οποίας έφτασε πέρυσι στις ΗΠΑ τα 85 δις δολάρια!

Μπροστά στο αδιέξοδο πάντως και μετά τις ασφυκτικές πιέσεις της πάντα δυνατής στο … lobbying αμερικανικής πανεπιστημιακής κοινότητας, η κυβέρνηση Μπους φαίνεται να δραστηριοποιείται για να βρει μια λύση στο πρόβλημα. Μια πρώτη λύση θα μπορούσε να είναι η μεσεγγύηση ενός ομοσπονδιακά ελεγχόμενου τραπεζικού οργανισμού στα ήδη χορηγηθέντα σπουδαστικά δάνεια. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να το αναλάβει η SLM Corp., ευρύτερα γνωστή ως Sallie Mae. Ποιος όμως θα εγγυηθεί για την χορήγηση νέων δανείων;

Ακόμα ένα πρόβλημα για τον υπουργό Οικονομικών Χένρι Πόλσον ...