Ετοιμάζουν το “plan B” για την οικονομία

Ηχηρό μήνυμα ότι η ελληνική οικονομία αντέχει στη μεγάλη διεθνή κρίση στέλνουν ο πρωθυπουργός και οι έλληνες τραπεζίτες. Σε μια από τις σπάνιες κοινές εμφανίσεις τους, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και έξι κορυφαίοι τραπεζίτες της χώρας επαναβεβαίωσαν ότι «το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι υγιές, ασφαλές και σταθερό» αφού, όπως τόνισε ο κύριος Γιώργος Προβόπουλος:

• Περισσότερο από το 90% των χορηγήσεων χρηματοδοτείται από καταθέσεις πελατών και, συνεπώς, η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από τις διεθνείς χρηματαγορές και κεφαλαιαγορές είναι σχετικά μικρή. Άρα, η συνεχιζόμενη αναταραχή στις αγορές αυτές επηρεάζει λιγότερο τις ελληνικές τράπεζες.
• Η έκθεση των ελληνικών τραπεζών σε προβληματικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα είναι περιορισμένη. Την τελευταία δεκαετία οι ελληνικές τράπεζες αναπτύχθηκαν σε Ελλάδα και Ν.Α. Ευρώπη εκμεταλλευόμενες «παραδοσιακές» τραπεζικές δραστηριότητες, χωρίς να εκτεθούν σε αμφίβολης αξίας τοποθετήσεις.
• Η κεφαλαιακή βάση τους είναι ισχυρή, έχοντας μάλιστα ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια και από την υψηλή κερδοφορία. Ο λόγος ενεργητικού προς ίδια κεφάλαια  διαμορφώνεται σε λογικά επίπεδα, εμφανώς καλύτερα από τον αντίστοιχο λόγο των τραπεζών που κλυδωνίστηκαν τον τελευταίο καιρό.

Επαγρύπνηση και άμεσα μέτρα

Πέρα από τις επίσημες αυτές διαβεβαιώσεις πάντως, ο κ. Προβόπουλος τόνισε πως η Τράπεζα της Ελλάδος, ως εποπτεύουσα αρχή, συνεχίζει να επαγρυπνεί. Παρακολουθεί με αυξημένη εγρήγορση τις εξελίξεις, προκειμένου να διασφαλίζει τη διαρκή σταθερότητα του τραπεζικού μας συστήματος και να προστατεύει τους καταθέτες και τους λοιπούς συναλλασσόμενους.

Προανήγγειλε μάλιστα και αυστηρά εποπτικά μέτρα καθώς, παρά την «υγιή κατάσταση» του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, οι συνεχιζόμενες αναταράξεις στις διεθνείς αγορές απαιτούν από τις τράπεζες πολύ προσεκτικά βήματα και κινήσεις. 

Στο πλαίσιο αυτό υπέδειξε ο κύριος Προβόπουλος τις ενδεικνυόμενες κατευθύνσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος ζήτησε από τους όλους τους τραπεζίτες:

• Να εξυγιάνουν τα τυχόν προβληματικά χαρτοφυλάκια,
• Να ελέγξουν τις χορηγήσεις δανείων και να τηρήσουν τα ποσοστά των επισφαλειών,
• Να καλύψουν τις κεφαλαιακές υποχρεώσεις τους, σε περίπτωση υπέρβαση του ποσοστού των επισφαλειών που έχουν αναλάβει, προβαίνοντας σε λύσεις όπως αύξηση ιδίων κεφαλαίων κλπ.

Για τον καλύτερο έλεγχο της πραγματικής οικονομικής κατάστασης των ελληνικών τραπεζών, ο κύριος Προβόπουλος ζήτησε ήδη από την περασμένη εβδομάδα να λάβει αναλυτικά στοιχεία για κάθε μία. Με βάση τα στοιχεία αυτά, θα σχεδιάσει και τα επόμενα βήματά του, αναλόγως και των διεθνών εξελίξεων.

«Σχέδιο Β» για την οικονομία

Δεδομένης όμως της έκτασης που λαμβάνει το πρόβλημα εντός και εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και η τράπεζα της Ελλάδος υποχρεώνονται να εξετάσουν εναλλακτικά σενάρια στα οποία θα καταφύγουν, εάν τελικώς χρειαστεί, για να μην επεκταθεί η κρίση και στην Ελλάδα.

Το «κακό σενάριο» για την ελληνική οικονομία προβλέπει ότι, στην υποθετική περίπτωση που εκδηλωθεί κρίση σε κάποιο ελληνικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, το υπουργείο Οικονομίας και η ΤτΕ θα πρέπει να παρέμβουν άμεσα και «πυροσβεστικά», πριν προκληθεί ντόμινο εξελίξεων με απρόβλεπτες προεκτάσεις.

Για το σκοπό αυτό εξετάζονται διάφορα μέτρα, αναζητώντας εκείνο ή εκείνα που θα έχουν το λιγότερο δυνατό κόστος . Μεταξύ των μέτρων που βρίσκονται στη «φαρέτρα» του οικονομικού επιτελείου και των εποπτικών αρχών, περιλαμβάνονται:

• Διοχέτευση ρευστότητος και στήριξη της αγοράς, με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
• Σχέδιο εξαγοράς του υπό πτώχευσης χρηματοπιστωτικού ιδρύματος από άλλη τράπεζα (εγχώρια ή ξένη) που θα αναλάβει το ενεργητικό και θα συμβάλει στη διευθέτηση των υποχρεώσεων που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν με άλλο τρόπο.
• Κρατική παρέμβαση (ανάληψη βαρών και δανειακή στήριξη) του υπό πτώχευση χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, με την κάλυψη του ελληνικού δημοσίου.

Το κόστος πάντως για οποιοδήποτε μέτρο επιλεγεί για τον περιορισμό των επιπτώσεων από μια τέτοιας εξέλιξης, φαντάζει υπέρογκο, ενώ θα πρέπει να εξεταστεί μέσα στα περιθώρια που επιτρέπει η κοινοτική νομοθεσία (Συνθήκη απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων), το σύμφωνο σταθερότητος και ανάπτυξης (συγκράτηση των κρατικών ελλειμμάτων) και η πολιτική που χαράσσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.