Συμφωνία για «κούρεμα» 50%

Έπειτα από ολονύκτιες, σκληρές διαπραγματεύσεις, έκλεισε η συμφωνία των  ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους τραπεζίτες. Το deal προβλέπει ότι οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι θεσμικοί επενδυτές αποδέχονται σε εθελοντική βάση μείωση της αξίας των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν κατά 50%.

Εκτός από το κούρεμα των τίτλων του ελληνικού δημοσίου, οι ηγέτες της ευρωζώνης συμφώνησαν να διαθέσουν ένα τρισ. ευρώ για να προληφθεί η μετάδοση της κρίσης χρέους και σε άλλες χώρες.  

Οι διαπραγματεύσεις διήρκεσαν σχεδόν δέκα ώρες, διάστημα κατά το οποίο τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ήταν κλεισμένα στο κτίριο «Justus Lipsius» των Βρυξελλών.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες κατόρθωσαν να άρουν το αδιέξοδο ως προς ένα κεντρικό σημείο του συστήματος άμυνας απέναντι στην κρίση η οποία αποσταθεροποιεί το κοινό νόμισμα εδώ και δύο χρόνια: την απομείωση τμήματος του ελληνικού χρέους που κατέχουν οι πιστωτές της Ελλάδας.

Η συμφωνία η οποία επετεύχθη με τις τράπεζες αφορά τη μείωση κατά 50% της αξίας των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν, ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ επί συνολικού χρέους ύψους 350 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Συμφωνήθηκε ότι η Ελλάδα θα λάβει νέα δάνεια από την Ευρώπη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το τέλος του 2014, στο πλαίσιο ενός προγράμματος που αντικαθιστά το πακέτο των 109 δισεκατομμυρίων ευρώ που είχε αποφασισθεί στις 21 Ιουλίου.

Τα κεντρικά πρόσωπα της ολονύχτιας διαπραγμάτευσης ήταν τρία. Δύο κυρίες : η καγκελάριος της Γερμανίας κυρία Ανγκελα  Μέρκελ και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ κυρία Κριστίν Λαγκάρντ και ο πρόεδρος της Γαλλίας κ. Νικολά Σαρκοζί.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας χρειάστηκε να επιστρατεύσουν όλη τη διπλωματική τους δεινότητα για να πείσουν τους τραπεζίτες να επανέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και τελικώς με προσωπικές παρεμβάσεις να καταφέρουν να πειθαναγκάσουν τις τράπεζες να αποδεχθούν την συμβιβαστική πρόταση.

Η Γερμανία άσκησε ασφυκτικές πιέσεις, απαιτώντας «κούρεμα» άνω του 50% των ελληνικού χρέους και απειλώντας τις τράπεζες με την επιβολή υποχρεωτικής αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.

Η Γαλλία και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήταν αντίθετες με την εκδοχή αυτή, από τον φόβο ενός πιθανού ντόμινο –δηλαδή ενός φαινομένου μετάδοσης της συστημικής κρίσης- σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Σε αντάλλαγμα για τις απώλειες των τραπεζών, επετεύχθη συμφωνία για την ανακεφαλαιοποίηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που θα έχουν ανάγκη.

Συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή εκτιμά ότι οι ανάγκες θα ανέλθουν σε 106 δισεκατομμύρια ευρώ, ωστόσο οι αγορές θεωρούν ότι θα είναι πολύ μεγαλύτερες.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κάνει λόγο για 200 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι χώρες της ευρωζώνης αποφάσισαν επίσης την ενίσχυση του ενεργητικού του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στο ένα τρισ. ευρώ σε πρώτο στάδιο, ώστε να προληφθεί η μετάδοση της κρίσης χρέους στην Ισπανία και την Ιταλία.

Οι χώρες της ευρωζώνης επέλεξαν έναν μηχανισμό που θα επιτρέψει την αύξηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας χωρίς να αυξηθεί η συμβολή των χωρών, μέσω μόχλευσης, η οποία συνίσταται στην εφαρμογή ενός συστήματος εγγύησης πιστώσεων για να εξασφαλισθεί ένα μέρος των δυνητικών ζημιών για τους επενδυτές, ως κίνητρο για την αγορά χρέους χωρών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες.

Στον υπάρχοντα μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα προστεθεί ένα "εργαλείο", συνδεδεμένο με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο θα δέχεται τη συμβολή αναδυομένων οικονομικών δυνάμεων , όπως η Ρωσία και η Κίνα.

Προς το παρόν, δεν είναι δυνατή η αποτίμηση αυτού του συμπληρωματικού μηχανισμού.

Η ενίσχυση του ενεργητικού του Ευρωπαϊκού Ταμείου στο ένα τρισ. ευρώ δεν είναι βέβαιο ότι θα κατευνάσει τις αγορές που είχαν ξεκαθαρίσει ότι για την οριστική υπέρβαση της κρίσης απαιτούνται κονδύλια ύψους 2 τρισ. ευρώ.

Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα αποσαφηνιστούν οριστικά κατά τη διάρκεια συνόδου των ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών.

Το τελευταίο τμήμα του συστήματος για την αντιμετώπιση της κρίσης αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία θα συνεχίσει να υποστηρίζει χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες, μέσω της αγοράς κρατικών ομολόγων στις αγορές, ώστε να προληφθεί η εκτίναξη των επιτοκίων.

Ένα σημείο της συμφωνίας που η κυβέρνηση θα επιθυμούσε να μείνει στα "ψιλά", είναι αυτό της εποπτείας της ελληνικής οικονομίας από τους Ευρωπαίους.

Ο εποπτικός ρόλος των Ευρωπαίων δεν είναι γνωστό σε ποιους τομείς θα επεκταθεί. Επί του παρόντος δηλαδή, είναι άδηλο αν οι Ευρωπαίοι επίτροποι θα ελέγχουν την εκτέλεση του προϋπολογισμού "γραμμή -γραμμή", αν θα αναλάβουν μόνο την υλοποίηση του ΕΣΠΑ, πώς θα εμπλακούν στο τραπεζικό σύστημα, ή αν το "αντάλλαγμα" για τη διαγραφή μέρους του ελληνικού χρέους είναι η μόνιμη εποπτεία της χώρας.

Εποπτεία που μπορεί να ειδωθεί σαν επιτήρηση, ή επιτροπεία και θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το 2020, εφ' όσον επιτυγχάνεται ο στόχος για μείωση του δημοσίου χρέους στο 120% του ΑΕΠ.

"Η βοήθεια μπορεί να δίνεται μόνο όταν ο λήπτης αναλαμβάνει τις δικές του ευθύνες" τόνισε η κυρία Ανγκελα Μέρκελ, επιχειρηματολογώντας ότι με τη μόνιμη εποπτεία θα δοθεί η δυνατότητα στην Ελλάδα να αναπτυχθεί...

Διαβάστε την ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής της ευρωζώνης (στην αγγλική γλώσσα) εδώ