Κύμα φυγής ελληνικών εταιριών στην Κύπρο

Τους τελευταίους 20 μήνες, περίπου 1500 εταιρίες - ελληνικών συμφερόντων- μετέφεραν την έδρα τους στη Κύπρο, καθώς σαν συνέπεια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, κατά τη τελευταία διετία, η Κύπρος εξελίσσεται σε ελκυστικό προορισμό για ελληνικές εταιρίες αλλά και για πολλούς Έλληνες που αναζητούν εργασία.

Αυτά αναφέρονται σε έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Λευκωσίας της πρεσβείας μας στην Κύπρο και σημειώνεται ότι τομείς στους οποίους παρατηρείται η μεγαλύτερη συγκέντρωση ελληνικών επενδύσεων είναι ο χρηματοπιστωτικός τομέας, η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών το εμπόριο και οι κατασκευές. Στο έγγραφο που υπογράφει ο σύμβουλος Α' Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Β. Σκρόνιας αναφέρεται ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου οι ελληνικές επενδύσεις στην Κύπρο το 2009 ήταν της τάξεως των 710,2 εκατ. Ευρώ (κυρίως σύσταση κυπριακών εταιριών ελληνικών συμφερόντων) αλλά κατά τη τελευταία διετία η Κύπρος εξελίσσεται σε ιδιαίτερα ελκυστικό προορισμό για ελληνικές εταιρίες.

Οι περισσότερες, από τις εταιρίες, ελληνικών συμφερόντων, που μετέφεραν την έδρα τους στην Κύπρο ενδιαφέρονται για ανάπτυξη δραστηριότητας σε ευρύ οικονομικό φάσμα, είτε ως μονάδες κάποιας κοινοπραξίας με κυπριακές εταιρίες, είτε ως υπεργολάβοι. Στο ηλεκτρονικό σύστημα δημοσίων συμβάσεων του Γενικού Λογιστηρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι εγγεγραμμένες 4.000 εταιρίες εκ των οποίων 414 (ή το 10%) είναι ελληνικές. Όμως ο αριθμός καταγράφεται σταθερά αυξητικός τους τελευταίους 22 μήνες ως προς το ενδιαφέρον ελληνικών εταιριών για ανάληψη έργων στην Κύπρο. Ενώ το 2009 ήταν εγγεγραμμένες 59 εταιρίες, το 2010 ο αριθμός τους ανήλθε στις 248. Μόνο το πρώτο πεντάμηνο του 2011 εγγραφήκανε 107 νέες εταιρίες. Συνολικά 99 εταιρίες ανέλαβαν την περίοδο 2009/πεντάμηνο 2011, έργα που προκηρύχθηκαν από το κυπριακό δημόσιο. Πρόκειται κυρίως για έργα πληροφορικής και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών.Όπως αναφέρεται στο έγγραφο της πρεσβείας, συνήθως οι ελληνικές εταιρίες που αναλαμβάνουν τη διεκπεραίωση δημοσίων συμβάσεων μεταφέρουν στη Κύπρο το δικό τους προσωπικό, περιορισμένου αριθμού, για μερικούς μήνες μέχρι την ολοκλήρωση του έργου.

 Αναζήτηση εργασίας στην Κύπρο

Εκτός της προσέλκυσης ελληνικών εταιριών, η Κύπρος προσελκύει και πολλούς Έλληνες που αναζητούν εργασία. Δεν υπάρχουν ακριβή στατιστικά στοιχεία για το νέο αυτό φαινόμενο, όπως σημειώνεται στο έγγραφο της πρεσβείας μας, αλλά μόνο ενδεικτικά. Όπως ο αριθμός των Ελλήνων ασφαλισμένων στο κυπριακό Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (10.000 άτομα περίπου) ή η εγγραφή 1.739 Ελλήνων ανέργων (α΄ εξάμηνο 2011) στα Γραφεία της κυπριακής Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΑ) για αναζήτηση εργασίας κλπ. Οι Έλληνες δεν ενδιαφέρονται να εργαστούν μόνο στον ιδιωτικό τομέα αλλά και στον δημόσιο τομέα της Κύπρου.

Στον ιδιωτικό τομέα, η τουριστική-επισιτιστική βιομηχανία και το λιανικό εμπόριο αποτελούν τη κύρια προτίμηση τους και ακολουθεί ευρύ φάσμα διαφόρων επαγγελμάτων. Το 20,9% των Ελλήνων ενδιαφέρονται να εργαστούν ως «προσοντούχοι ειδικοί», το 17,1% ως τεχνίτες παραγωγής, το 17,1% ως υπάλληλοι υπηρεσιών, το 14,1% ανειδίκευτοι εργάτες, το 12,4% τεχνικοί βοηθοί, το 10% γραφείς-δακτυλογράφοι, το 4,8% χειριστές μηχανημάτων και το 2,6% διευθυντές-διοικητικοί. Το 49,9% των Ελλήνων ανέργων είναι παντρεμένοι και το 44,5% ανύπανδροι, ενώ οι περισσότεροι (33,4%) ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 30-39 ετών. Στο κυπριακό δημόσιο τομέα όλο και περισσότεροι Έλληνες υποβάλλουν αιτήσεις στις σχετικές εξετάσεις για διάφορες κρατικές θέσεις. Την τριετία 2008-2010, 400 Έλληνες υπέβαλαν αιτήσεις και επέτυχαν στις εξετάσεις 130 από αυτούς. Οι τελευταίοι κατέλαβαν μη επιστημονικές θέσεις (μέχρι την κλίμακα Α7) και επιστημονικές θέσεις (από την κλίμακα Α8 και άνω). Επίσης οι Έλληνες καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης αποτελούν το 20% των υποψηφίων, ενώ το 10% είναι δάσκαλοι της Δημοτικής Εκπαίδευσης. Τέλος ο τομέας της υγείας, δημόσιος και ιδιωτικός, προσελκύει επίσης τους Έλληνες επιστήμονες, όπως εντατικολόγους, αναισθησιολόγους, ακτινολόγους, ορθοπεδικούς κλπ και βοηθητικό ή παραϊατρικό προσωπικό.

    

Οι κυπριακές επενδύσεις στην Ελλάδα

    
Οι Κυπριακές Επενδύσεις στην Ελλάδα φθίνουν συνεχώς και δεν αφορούν άμεσες παραγωγικές επενδύσεις, αλλά επαναπατρισθέντα κέρδη θυγατρικών ελληνικών εταιριών στη Κύπρο (μετά από τη φορολόγηση τους στη Κύπρο). Παραδοσιακά, το μεγαλύτερο ποσοστό των άμεσων κυπριακών επενδύσεων κατευθύνθηκε στους τομείς τραπεζών (48,%), κατασκευών(35%) και μεταφορών/επικοινωνιών (13%). Κατά την τελευταία πενταετία οι συνολικές Κυπριακές επενδύσεις στην Ελλάδα υπερέβησαν το 1,5 δισ ευρώ. Σημειώνεται ότι στον ιδιαίτερα αναπτυγμένο χρηματοπιστωτικό τομέα της Κύπρου (με συνολικές καταθέσεις της τάξεως των 70,9 δισ εκ. ευρώ) υπάρχει ισχυρή παρουσία ελληνικών τραπεζών. Οι πέντε Ελληνικές τράπεζες (ΕΤΕ, ALPHA, ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΕΜΠΟΡΙΚΗ, EUROBANK) που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο έχουν ανοδική πορεία στον κύκλο εργασιών τους και τα τελευταία χρόνια κατέχουν μερίδια αγοράς σε χορηγήσεις και καταθέσεις της τάξης του 15 % και 12,0% αντίστοιχα. Το σύνολο των ελληνικών τραπεζών στη Κύπρο κάλυψε, κατά το έτος 2010, το 1/3 των χορηγήσεων και καταθέσεων του τοπικού τραπεζικού συστήματος.

    
Διμερείς εμπορικές σχέσεις

    
Οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές το 2010 παρουσίασαν σημάδια μείωσης παρά την δυναμική τους ανάπτυξη μέχρι το 2008. Ο όγκος εμπορίου ανήλθε στα 1,21 δισ ευρώ (1,34 δισ. το 2009). Η Ελλάδα συνέχισε να είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής προϊόντων της Κύπρου και το 2010, καθώς οι εξαγωγές της έφθασαν τα 1,21 δισ. ευρω (έναντι 1,13 δισ. ευρώ το έτος 2009) ήτοι το 1/4 του συνόλου των Κυπριακών εισαγωγών. Οι εισαγωγές μας από την Κύπρο ανήλθαν το 2010 στα 243,9 εκατ. ευρώ (έναντι 220 εκατ. ευρώ το έτος 2009), ήτοι το 18% περίπου των συνολικών κυπριακών εξαγωγών. Η κυπριακή αγορά, σύμφωνα με τα στοιχεία, διατηρεί την τρίτη θέση, από πλευράς σπουδαιότητας, για τα ελληνικά προϊόντα, μετά τις αγορές της Γερμανίας και της Ιταλίας. Τα κυριότερα ελληνικά προϊόντα που εξήχθησαν στη Κύπρο το έτος 2010 ήταν: πετρελαιοειδή (248 εκατ. ευρώ), ηλεκτρικός και μηχανολογικός εξοπλισμός (80 εκατ. ευρώ), μηχανές-boilers-μηχ. εξοπλισμός (70,5 εκ. ευρώ), πλεκτά ενδύματα (53 εκατ. ευρώ), διάφορα προπαρασκευασμένα τρόφιμα (33,8 εκατ. ευρώ), αλεύρι και προπαρασκευασμένες τροφές από σίτο (30,4 εκατ. ευρώ), γαλακτοκομικά προϊόντα (21,8 εκατ. ευρώ), προϊόντα κρέατος (9,3 εκατ. ευρώ), οπτικό-φωτογραφικός εξοπλισμός (5,4 εκατ. ευρώ) κλπ. Τα αντίστοιχα, διαθέσιμα, στατιστικά στοιχεία για το έτος 2011 αφορούν τους πρώτους τέσσερεις μήνες (Ιανουάριο/ Απρίλιο 2011). Σύμφωνα με αυτά οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν σε 428,5 εκ. ευρώ, έναντι 365,5 εκ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, σημειώνοντας αύξηση κατά 14,7%%. Όσον αφορά τις εισαγωγές μας από την Κύπρο αυτές ανήλθαν εφέτος σε 116,5 εκ. ευρώ, έναντι 74,9 εκ. ευρώ του πρώτου τετραμήνου του 2010, επιτυγχάνοντας αύξηση κατά 35,7%, επιβεβαιώνοντας τη γενικότερη, δυναμική τάση των φετινών κυπριακών εξαγωγών διεθνώς.