Προοπτικές του θαλάσσιου τουρισμού

Το 2011 είναι για  την Ελλάδα ακόμη μια χρονιά οικονομικών  αντιξοοτήτων που πλήτουν πολλούς επιχειρηματικούς κλάδους. Ο τουρισμός, ένας από αυτούς, έχει να αντιμετωπίσει  τα δικά του μέτωπα ενώ, παράλληλα με τις δυσχερείς οικονομικές συγκυρίες, επηρεάζεται, θετικά και αρνητικά κι από τις ιστορικές κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις στη Βόρεια Αφρική αλλά δυστυχώς και από τα πρόσφατα επεισόδια με τους Έλληνες αυτοκινητιστές. 

Βρισκόμαστε στη χρονική εκείνη στιγμή όπου είναι πια επιτακτική η ανάγκη να ανοίξουμε το ντουλάπι των εκκρεμοτήτων και να δουλέψουμε προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης. Ο θαλάσσιος τουρισμός βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της μέριμνας και οι έντονες συζητήσεις για την άρση του cabotage κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς συνηγορούν υπέρ αυτής της διαπίστωσης. 

Ο θαλάσσιος τουρισμός  αποτελεί λοιπόν ένα προνομιακό πεδίο  στο οποίο πρέπει να επενδύσει  η Ελλάδα, δεδομένου μάλιστα ότι  η χώρα μας απέχει παρασάγγας από  την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της.

Για τις προκλήσεις και προοπτικές προς την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης του τουρισμού μίλησε στο protothema.gr ο Απόστολος Πουλοβασίλης, Regional Marine Manager του Lloyd’s Register για την περιοχή της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής.

-Κύριε Πουλοβασίλη,  με βάση τις συνθήκες τις  γεωπολιτικό-οικονομικές που έχουν  διαμορφωθεί ποιες είναι η  θέση της Ελλάδας στη τουριστική  βιομηχανία;  

«Ο φυσικός και  πολιτιστικός πλούτος της Ελλάδας  την τοποθετούν αναμφίβολα υψηλά στη λίστα των τουριστικών προορισμών σε παγκόσμιο επίπεδο. Απέναντι στις έντονες οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, η ανάπτυξη είναι η μόνη απάντηση και πρέπει να αντιληφθούμε πόσο τεράστια είναι η δυναμική της Ελλάδας, και ολόκληρης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου φυσικά, για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού.

Ο θαλάσσιος τουρισμός  αποτελεί μια δυναμική πηγή οικονομικής  δραστηριότητας που παρέχει προνόμια σε σχεδόν όλους τους μειζονες κλάδους  που συνδέονται με τη θάλασσα και  τον τουρισμό, συμπεριλαμβανομένων των λιμανιών, της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας και της δραστηριότητας που σχετίζεται με την επάνδρωση των κρουαζιερόπλοιων και των σκαφών αναψυχής. Να αναφέρουμε φυσικά και όλες τις τουριστικές υπηρεσίες που συμμετέχουν στην τουριστική εφοδιαστική αλυσίδα όπως τα αεροδρόμια, τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια κτλ.

- Θα ήθελα να  εστιάσουμε στην κρουαζιέρα και  τις προοπτικές που υπάρχουν.

Και σε αυτόν τον τομέα βέβαια οι προκλήσεις είναι πολλές. Ας πάρουμε σαν παράδειγμα την κρουαζιέρα. Η κρουαζιέρα είναι παγκοσμίως ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τουριστικός κλάδος και μπορεί αναμφίβολα να παίξει το ρόλο καταλύτη και για την ανάπτυξή του τουρισμού και της οικονομίας της Ελλάδας. Είναι όμως σαφές ότι οι δυνατότητες δεν αξιοποιούνται στο έπακρο. Η άρση του cabotage είναι ένα θέμα που συζητήθηκε πολύ έντονα μέσα στον περασμένο χρόνο. Δεν είναι ομως το μόνο ζήτημα που πρέπει να διευθέτηθεί ώστε να ανοίξει ο δρόμος προς την ανάπτυξη. Εξίσου σημαντικό με το θέμα της απελευθέρωσης είναι και το θέμα των λιμενικών υποδομών και της ποσοτικής και ποιοτικής επάρκειάς τους να εξυπηρετήσουν τη ζήτηση για κρουαζιέρα στη χώρα μας. Ακόμη, οι υψηλές χρεώσεις ελλιμενισμού και οι δυσχέρειες στον συντονισμό για την κατανομή των αδειών προσάραξης κάνουν τους ναυλωτές επιφυλλακτικούς απέναντι στη χώρα μας. Φυσικά δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφερθούμε στο θέμα της ασφάλειας στο οποίο πρέπει να δωθεί ιδιαίτερη έμφαση ιδιαίτερα τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, υπό τη σκία των κοινονικοπολιτικών εντάσεων που βιώνουμε.»

-Πόσο κομβική είναι  η σημασία των τουριστικών  υπηρεσιών στην προσπάθεια που  γίνεται για την ανάπτυξη του  τουρισμού;

 Δεν μπορούμε να μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη του  θαλάσσιου τουρισμού χωρίς να αναφερθούμε στην ανάγκη βελτίωσης  της ποιότητας των τουριστικών υπηρεσιών σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού ως «τουριστικού πακέτου» αλλά και στις περιβαλλοντικές επιδόσεις του κλάδου.
 
- Μπορείτε να  γίνεται πιο αναλυτικός όσο  αφορά τα περιβαλλοντικά θέματα  και προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο θαλάσσιος τουρισμός;

Σίγουρα ο τομέας της κρουαζιέρας αντιμετωπίζει  πολλαπλές περιβαλλοντικές προκλήσεις. Η κλιματική αλλαγή είναι το πρώτο  θέμα στην παγκόσμια ατζέντα του  IMO και των όλων των ενδιαφερόμενων μερών (πλοιοκτήτες, ναυπηγεία, κατασκευαστές, νηογνώμονες κτλ.). Μέσα από αυτό το πρίσμα, η ενεργειακή αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα είναι ο βασικός γνώμονας τόσο για τα νέα σχέδια για τα κρουαζιερόπλοια όσο και για τη συνολική διαχείριση των λειτουργιών του πλοιού και τις αλληλεπιδράσεις με τις λιμενικές υποδομές και τις υπηρεσίες ξηράς.

Στόχος είναι  η βέλτιστη ενεργειακή λειτουργία του  πλοίου και η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που είναι η νέα μεγάλη πρόκληση για την παγκόσμια ναυτιλιακή κοινότητα. Θα πρέπει να τονίσουμε τη μεγάλη εξάρτηση των εκπομπών αερίων από την ταχύτητα των πλοίων και η παράμετρος αυτή σε συνάρτηση με τις προβλέψεις για τις τιμές των καυσίμων αναμένεται να προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό τα προγράμματα των κρουαζιέρων στο μέλλον και αυτό είναι άλλο ένα σημείο που θα πρέπει να εκμεταλλευτεί η χώρα μας με τις πολλές επιλογές που έχει στους προορισμούς.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται  επίσης στις κατηγορίες πρόληψης της  ρύπανσης που αφορούν στα συστήματα  υφαλοχρωματισμού (antifouling systems), το θαλάσσιο έρμα (ballast water treatment systems), τη ρύπανση από πετρέλαιο, σκουπίδια και λήμματα (MARPOL Annex 4) και τις εκπομπές αερίων βλαβερών για την ατμόσφαιρα (SOx, NOx, VOC), ιδίως όταν μιλάμε για την τοπική ρύπανση.»

-Εκτός από την  κρουαζιέρα πιστεύετε ότι υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης και για τα σκάφη αναψυχής;
 
Πράγματι, εκτός από την κρουαζιέρα τα περιθώρια ανάπτυξης είναι μεγάλα και στον χώρο των σκαφών αναψυχής.
Με 16.000 χλμ ακτογραμμή και πάνω από 400 νησιά στο Αιγαίο και το Ιόνιο, το γιώτινγκ στην Ελλάδα είναι πολύ δημοφιλές τόσο στους ξένους όσο και στους ίδιους τους Έλληνες. Αυτό φυσικά μας δίνει ένα πολύτιμο συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις γειτονικές χώρες.  Επίσης, στην Ελλάδα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών διαχείρισης και ναυλώσεων σκαφών αναψυχής όπως και άλλων σχετικών εταιρειών γεγονός που δίνει στην ελληνική αγορά πρωτεύοντα ρόλο στο χώρο του γιώτινγκ παγκοσμίως. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ελλάδα υπηρξε πρωτοπόρος στη δημιουργία του νομοθετικού πλαισίου για τη λειτουργία και την εκμετάλλευση των σκαφών αναψυχής όταν κατά τη δεκαετία του 1970 στηνόταν αυτός ο κλάδος. Ωστόσο, τα περιθώρια ανάπτυξης και βελτίωσης τόσο σε σχέση με τον αριθμό των υπαρχώντων μαρίνων όσο και την ποιότητα και την περιβαλλονική επίδοση των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι ακόμη μεγάλα.»

Το Lloyd's Register, αναγνωρίζοντας τις ιδιαίτερες ανάγκες του κλάδου του γιώτινγκ, δημιούργησε πριν από 4 περίπου χρόνια ένα ξεχωριστό τμήμα στο γραφείο του Πειραιά που ασχολείται αποκλειστικά με τα σκάφη αναψυχής, τόσο τα λεγόμενα small crafts (< 24 m LOA) όσο και τα mega yachts (> 50 m LOA).

Η βασική δραστηριότητα  του συγκεκριμένου τμήματος είναι  η επιθεώρηση και πιστοποίηση  των σκαφών. Μια ομάδα εξειδικευμένων επιθεωρητών βοηθούν τους πελάτες  να ακολουθούν το καθεστώς που προβλέπουν οι διάφορες σημαίες, το οποίο είναι απαραίτητο για τη δραστηριοποίηση τους στη ως ιδιόκτητα ή εμπορικά σκάφη αναψυχής, καθώς επίσης και όλους τους σχετικούς νομοθετικούς κανονισμούς. Το τμήμα του Πειραιά παρέχει τις υπηρεσίες του σε όλες τις εταιρίες mega yachts στη περιοχή της Μεγογείου προσφέροντας τους λύσεις «στα μέτρα τους» σε θέματα κλάσης, τεχνικά και λειτουργικά ζητήματα.

Επίσης, το Lloyd's Register παρέχει στις μαρίνες υπηρεσίες πιστοποίησης συστημάτων διαχείρισης σύμφωνα με τα πρότυπα ποιότητας 9001, περιβαλλοντικής διαχείρισης 14001, ενεργειακής διαχείρισης 50001, Υγείας & Ασφάλειας στην εργασία OHSAS 18001, καθώς επίσης και πιστοποίηση για τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του κώδικα ISPS ως προς την ασφάλεια.