Στην «κλειδαρότρυπα» της Alegria

Στην πρόβα, ιδιαίτερα ενός θεάματος όπως το Alegria, όλα είναι διαφορετικά, κυρίως διότι η σκηνή γίνεται κάτα κάποιο τρόπο ένα με το παρασκήνιο και οι αθέατες πλευρές μιας πολυδαίδαλης οργάνωσης έρχονται στο φως. Ή, στο ημίφως, έστω, όπως αυτό που έλουζε τα δύο κορίτσια-λάστιχο που έκαναν την προπόνησή τους στο κέντρο της σκηνής.

Το προφανές σχόλιο για τις δύο 18χρονες από τη Μογγολία που μαγεύουν το κοινό με την υπερφυσική ευλυγισία των σωμάτων τους είναι «μάλλον δεν έχουν σπονδυλική στήλη».

Ανεξάρτητα από το πώς καταφέρνουν να κουλουριάζονται και να συστρέφονται, στην πρόβα τους οι δύο καλλιτέχνιδες δείχνουν ότι έχουν φωνή, είναι κανονικά ανθρώπινα πλάσματα -όσο και εάν αυτό που κάνουν αγγίζει τα όρια του εξω-ανθρώπινου.

Λίγο μετά από την ολοκλήρωση της άσκησής τους, οι δύο κοπέλες πήγαν στο πρόχειρο εστιατόριο των παρασκηνίων, τσίμπησαν κάτι που δεν θα έφτανε ούτε για πρόγευμα σε σπουργίτι και έγραψαν το όνομά τους στη λίστα με τους ενδιαφερόμενους για τους Red Hot Chili Peppers: Η οργάνωση του Cirque du Soleil στην Αθήνα είχε εξασφαλίσει οκτώ προσκλήσεις για τη συναυλία των Αμερικανών σούπερσταρ στο ΟΑΚΑ, μόλις οκτώ άδειες εισόδου σε ένα live που πιθανότατα ο καθένας από τα 100 στελέχη αυτού του εντελώς ιδιαίτερου περιπλανώμενου θιάσου θα ήθελε να παρακολουθήσει.

Αποτρίχωση με φλόγες

Έχοντας πρόσβαση στην πρόβα των καλλιτεχνών πριν από την πρώτη τους παράσταση στην Αθήνα μπορεί να διακρίνει κανείς πιο καθαρά το πόσο δύσκολα ή και επικίνδυνα είναι στην πραγματικότητα τα νούμερα που συνθέτουν την Alegria. Απογυμνωμένοι από τις φαντασμαγορικές στολές και το περίτεχνο μακιγιάζ τους, οι ακροβάτες και λοιποί διασκεδαστές στις πρόβες δείχνουν τι πραγματικά υφίστανται τα σώματά τους. Για παράδειγμα, ο Ζοζέφ Καντουστό, ένας από τους δύο χορευτές της φωτιάς που παίζουν σαν τους δαίμονες με διάπυρα σπαθιά, παίρνοντας μια ανάσα από την προπόνησή του πλησίασε έναν δημοσιογράφο και του είπε «δεν έχει μείνει τρίχα πάνω στο σώμα μου, η φωτιά έχει καψαλίσει όλο μου το δέρμα». Γέλασε μόνος του και επέστρεψε στη σκηνή για να συνεχίσει το παιχνίδι με τις φλόγες.

Οι αποσκευές του περιπλανώμενου θιάσου

Το Cirque du Soleil, στη διάρκεια των σχεδόν τριών δεκαετιών της λειτουργίας και της συνεχούς του ανάπτυξης, έχει δημιουργήσει μια δική του μεθοδολογία ώστε να διασφαλίζει, πάνω από όλα, την ζωντάνια των παραστάσεων που παρουσιάζει. «Εάν οι στολές ξεθωριάζουν, οι ακροβάτες νιώθουν παραμελημένοι, εάν οι καλλιτέχνες αρχίσουν να βαριούνται κ.ο.κ. η ποιότητα του θεάματος θα πέσει. Αυτό είναι κάτι που δεν θα αφήσουμε να συμβεί ποτέ» εξηγεί η Ζενεβιέβ Λορεντό, η γλυκιά και αεικίνητη υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της Alegria. Και, πραγματικά, αυτό που δεν θα δει ποτέ ο θεατής, είναι την κυψέλη των ανθρώπων που δουλεύουν ακατάπαυστα, «λαδώνοντας» ακόμη και το παραμικρότερο γρανάζι ενός τεράστιου, κρυφού μηχανισμού.

Το τσίρκο της Alegria μεταφέρεται ανά την υφήλιο σε 22 νταλίκες, οι οποίες περιέχουν έναν τεράστιο αριθμό από τις λεγόμενες flight cases, δηλαδή μοντέρνα σεντούκια, τα οποία τοποθετούνται με αυστηρή τάξη και σε προκαθορισμένες θέσεις. Μέσα στις νταλίκες δεν χωρά ούτε μία επιπλέον καρφίτσα, καθώς η εκμετάλλευση του διαθέσιμου χώρου είναι απόλυτη. Καθένα από τα μπαούλα περιέχει τον εξοπλισμό και τα εφόδια που χρειάζεται η παράσταση, έτσι ώστε είτε η Alegria παίζεται στην Ελλάδα είτε στην Αυστραλία, τα απαραίτητα για τη λειτουργία της είναι πάντα αυτά που πρέπει, εκεί όπου πρέπει. Υπάρχουν μπαούλα-γκαρνταρόμπες, μπαούλα γεμάτα με όργανα γυμναστικής, με κουζινικά, με ραφτικά, με αναλώσιμα όπως τα καλλυντικά για το μακιγιάζ κ.λπ. Χιλιάδες αντικείμενα, κατανεμειμένα με μικρομετρική ακρίβεια και καταγεγραμμένα λεπτομερώς αποτελούν την απτή απόδειξη μιας ευλαβικής τήρησης πρωτοκόλλων που έχουν σχεδιαστεί στα κεντρικά του Cirque du Soleil, στο Μόντρεαλ του Καναδά.

Όλα μετρημένα και σε τάξη

Μερικοί από τους αριθμούς που αφορούν στην τεχνική υποδομή της Alegria είναι κάτι περισσότερο από ενδεικτικοί: Τα κοστούμια της παράστασης περιλαμβάνουν περισσότερα από 400 διαφορετικά κομμάτια και εκείνα που φορούν οι τραγουδιστές φέρουν περίπου 200 απομιμήσεις πολύτιμων λίθων ραμμένες στο χέρι. Όλα τα ενδύματα ράβονται στο εργαστήριο του Cirque du Soleil στο Μόντρεαλ από 300 ράφτες και μοδίστρες, όσο όμως το show περιοδεύει, υπάρχουν ανά πάσα στιγμή διαθέσιμες περισσότερες από πέντε ραπτομηχανές για επιδιορθώσεις επί τόπου. Όπως είναι φυσικό, με τη διαρκή κίνηση των ακροβατών, χορευτών κ.λπ. τα κοστούμια λερώνονται και φθείρονται. Μαζί με τον υπόλοιπο εξοπλισμό, ο θίασος της Alegria μεταφέρει οκτώ ογκώδη πλυντήρια επαγγελματικού τύπου, το πιο παρανοϊκό στοιχείο είναι όμως ότι σε καθέναν από τους καλλιτέχνες προσφέρεται η επιλογή τριών διαφορετικών απορρυπαντικών, έτσι ώστε η οσμή της στολής του να είναι πάντα η ίδια και αυτή που εκείνος προτιμά.

Οδηγίες χρήσης

Οι ψεύτικες, προτεταμένες μύτες των μουσικών φτιάχνονται με ειδικό καλούπι για τον καθέναν και υπάρχουν ανταλλακτικά σε περίπτωση φθοράς ή απώλειας. Επίσης, καθένας από τους καλλιτέχνες οφείλει να επιμελείται μόνος του το μακιγιάζ του, κάτι που σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελεί έναν άθλο από μόνο του, καθώς τα πρόσωπα κάποιων χαρακτήρων προϋποθέτουν, όχι απλώς ικανότητες μακιγιέρ, αλλά ζωγράφου. Όπως και να 'χει, υπάρχουν εγχειρίδια εφαρμογής για κάθε είδος μέικ-απ, τα οποία καθοδηγούν κάθε καλλιτέχνη με εικονογραφημένα βήματα στη δημιουργία της «μάσκας» του.

Τσίρκο, μια πολύ σοβαρή επιχείρηση

Στο τσίρκο της Alegria μετέχουν 55 καλλιτέχνες οι οποίοι εξαρτώνται από τις υπηρεσίες 45 τεχνικών, ενώ παράλληλα προσλαμβάνονται βοηθητικοί υπάλληλοι για συγκεκριμένες εργασίες στον εκάστοτε τόπο των παραστάσεων. Η Alegria ταξιδεύει εδώ και 18 χρόνια, είναι το πιο μακρόβιο από τα δεκάδες σόου που παρουσιάζει το Cirque du Soleil ανά τον κόσμο, το πιο δημοφιλές και εκείνο που συνιστά την ταυτότητα του τι είναι αυτό το τσίρκο. Όποιος όμως θέλει να ανακαλύψει το αληθινό μυστικό της επιτυχίας του, θα πρέπει να μελετήσει όσα συμβαίνουν στα παρσκήνια. Γιατί πίσω από τη μαγεία, υπάρχει η αυστηρά οργανωμένη λογική.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ BRUNO D' ARMAGNAC, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΗΣ ALEGRIA

- Η Alegria μετρά 18 χρόνια ζωής και παραμένει επί της ουσίας ίδιο. Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτεχνικού διευθυντή;

Το δικό μου καθήκον είναι να περιφρουρώ τη φρεσκάδα του σόου, να μην αφήνω κανέναν να περάσει στη ρουτίνα, να μην βάζει τον «αυτόματο πιλότο». Γιατί το κοινό θα το αντιληφθεί αμέσως.

- Υπήρξατε χορευτής ο ίδιος και χορογράφος, συνεργάζεστε όμως με ακροβάτες. Πόσο διαφέρουν μεταξύ τους αυτές οι δύο κατηγορίες;

Η διαφορά ανάμεσα στους χορευτές και τους ακροβάτες είναι ότι οι πρώτοι ακολουθούν με ακρίβεια τη μουσική, ενώ οι δεύτεροι απαιτούν από τη μουσική να τους ακολουθεί, κι αυτό διότι αυτά που κάνουν είναι εξαιρετικά δύσκολα. Οι ακροβάτες δεν εκτελούν τις ασκήσεις του σύμφωνα με το ρυθμό της μουσικής, αλλά όποτε εκείνοι θεωρούν ότι είναι απολύτως ασφαλείς.

- Σκέφτονται το ίδιο χορευτές και ακροβάτες;

Οι ακροβάτες προέρχονται κυρίως από τον αθλητισμό, οι περισσότεροι είναι γυμναστές, γι' αυτό έχουν διαφορετική νοοτροπία από τους χορευτές. Διότι στο χορό όλοι είναι μέλη μιας ομάδας, ενώ οι αθλητές είναι κατά κύριο λόγο ατομιστές, αναζητούν την προσωπική διάκριση.

- Πώς μπορούν να συντονιστούν τα δύο γκρουπ;

Δεν είναι δύσκολο να συντονίσεις όλους αυτούς τους καλλιτέχνες, καθώς είναι εξαιρετικοί σε αυτό που κάνουν, επιπλέον είναι πολύ υπερήφανοι γι' αυτό που παρουσιάζουν και για την παράσταση στην οποία συμμετέχουν.

- Τι είναι αυτό που κάνει ξεχωριστό το Cirque du Soleil;

Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν αρκετές αξιόλογες εταιρίες που παρουσιάζουν παραστάσεις «τσίρκου» με έναν δημιουργικό και αντισυμβατικό τρόπο, είναι αλήθεια όμως ότι το Cirque du Soleil όμως είναι εκείνο που έχει δημιουργήσει ένα καινούργιο είδος, καθώς βασίζεται μεν στα ακροβατικά, όλα όμως τα νούμερα εντάσσονται σε ένα θεατρικό πλαίσιο.

- Το τσίρκο παραπέμπει σε μια παραδοσιακή τέχνη, λίγο ξεπερασμένη, έτσι δεν είναι;

Θεάματα τύπου «τσίρκο», τα οποία συνδυάζουν πολλές και διάφορες μορφές τέχνης, είναι σε διαρκή άνοδο. Το τσίρκο είναι ο βασιλιάς της «ελαφράς», οικογενειακής διασκέδασης.

- Υπάρχει όριο ηλικίας για τους καλλιτέχνες του τσίρκου;

Η καριέρα των καλλιτεχνών στο τσίρκο δεν είναι μεγάλη. Όπως και οι επαγγελματίες αθλητές, σπάνια υπερβαίνουν τα 35 χρόνια. Εξάλλου σε αυτή την ηλικία μάλλον αρχίζει κανείς να σκέφτεται την εγκατάσταση και τη δημιουργία οικογένειας.

- Σας έχει κουράσει η διαρκής μετακίνηση;

Προσωπικά πιστεύω ότι το πραγματικό σπίτι κάθε ανθρώπου θα πρέπει να είναι ο δρόμος. Γι' αυτό είμαι διαρκώς σε περιοδεία. Αυτή είναι η ζωή που μου αρέσει. Όταν ήμουν μικρός και με ρωτούσαν τι ήθελα να γίνω όταν θα μεγάλωνα, απαντούσα «κλόουν».

* Η παράσταση Alegria του Cirque du Soleil συνεχίζεται στο κλειστό γήπεδο μπάσκετ του ΟΑΚΑ έως τις 18 Σεπτεμβρίου.