«Έφυγε» ο ακούραστος φιλέλληνας Ανρί Μίλερ

Πλήρης ημερών, σε ηλικία 99 ετών, άφησε τα εγκόσμια την περασμένη Δευτέρα στο Λουξεμβούργο, ο ακούραστος φίλος της Ελλάδας και λάτρης της αρχαίας και της νέας ελληνικής γραμματείας, καθηγητής Ανρί Μίλερ (Henri Muller).

Ο Ανρί Μίλερ είχε γεννηθεί το 10 του Δεκεμβρίου του 1912 στο Επελντάρζ του Λουξεμβούργου.

Η γνωριμία του με τον αρχαίο ελληνικό κόσμο ξεκίνησε στο λύκειο την περίοδο 1926-1933, όπου είχε επιλέξει το τμήμα αρχαίων ελληνικών και λατινικών. Ο θαυμασμός του για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό θα τον καταστήσει ένα ανεξάντλητο υποστηρικτή της ελληνικής γλώσσας, της αρχαίας και της νέας ελληνικής γραμματείας.

Ο Ανρί Μίλερ που μιλούσε, διάβαζε και έγραφε σε 16 γλώσσες, είχε βραβευθεί με το ειδικό βραβείο των Βρυξελλών, που απονεμόταν σε γνώστες 11 ξένων γλωσσών, ξεκίνησε πρώτα ως δάσκαλος σε δημοτικό σχολείο και μετά συνέχισε ως καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, διδάσκοντας αγγλικά, αρχαία και νέα ελληνικά. Διετέλεσε μάλιστα και καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Πόρτλαντ της πολιτείας Όρεγκον, το μικρό διάστημα που είχε μεταναστεύσει στις ΗΠΑ, 1948-1950.

Επιστρέφοντας στη χώρα του το 1950 πρωτοστάτησε στη δημιουργία του συλλόγου οι "Φίλοι της Ελλάδας", που αναγνωρίστηκε επίσημα από το κράτος του Λουξεμβούργου, με τη δημοσίευσή του στην εφημερίδας της κυβέρνησης, το 1952. Διετέλεσε ο πρώτος του πρόεδρος για 20 έτη, οπότε ζήτησε να τον διαδεχθεί ο καθηγητής κλασσικής φιλολογίας κ. Εντουάρ Βολτέρ και στη συνέχεια υπήρξε επίτιμος πρόεδρος έως το πέρας του βίου του, πάντοτε ενεργός και παρών.

Στο ξεκίνημα τον ρωτούσαν ειρωνικά οι δημοσιογράφοι γιατί ίδρυσε αυτό το σύλλογο και που βρίσκεται η Ελλάδα.

Η απάντησή του ήταν ανάλογη της πεποίθησής του για τη σπουδαιότητα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και γλώσσας: "Για να γνωρίσουν όσο γίνεται περισσότεροι συμπατριώτες μου τον σπουδαίο αυτό αρχαίο πολιτισμό και να επισκεφθούν τον τόπο που αναπτύχθηκε".

Όσο ήταν πρόεδρος, είχε οργανώσει πληθώρα ταξιδιών στην Ελλάδα καθώς και δεκάδες διαλέξεις για θέματα που την αφορούσαν. Είχε επισκεφθεί τη χώρα μας πολλές φορές και κυρίως την Αθήνα, την Μακεδονία, την Πελοπόννησο, τη Σκιάθο, την Ύδρα, την Κρήτη και πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας. Επιστρέφοντας με την οικογένειά του σε ένα από αυτά τα ταξίδια, έχασε ένα από τα τέσσερα παιδιά του, όταν ένας βράχος που είχε ξεκολλήσει, εξ αιτίας ενός σεισμού, από ένα βουνό στα Σκόπια, είχε κτυπήσει το αυτοκίνητό που τους μετέφερε.

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του δημιουργήθηκε ο "Κύκλος των Ελληνικών Γραμμάτων", όπου δίδασκε έως τα βαθειά γεράματα του, αλλά και διδάσκονται ακόμη με φροντίδα του συλλόγου και του προέδρου κ. Βολτέρ τα αρχαία και τα νέα ελληνικά.

Η αγάπη του δεν περιοριζόταν στην αρχαία Ελλάδα. "Και η νέα Ελλάδα έχει πολλά ωραία πράγματα να επιδείξει", τόνιζε.

Γι αυτό στα δώδεκα και πλέον ελληνικά έργα, που είχε μεταφράσει, συγκαταλεγόταν αρχαία αλλά και σύγχρονα έργα, όπως ο "Αλέξης Ζορμπάς" του Νίκου Καζαντζάκη, που εκδόθηκε από το διεθνή σύλλογο "Οι Φίλοι του Καζαντζάκη, ο "Χριστός ξανασταυρώνεται", το έργο "Ο Ζητιάνος" του Ανδρέα Καρκαβίτσα, "Το λάθος" του Αντώνη Σαμαράκη κ.α.

Υπήρξε μεταφραστής της Οδύσσειας, οι εννιά πρώτες ραψωδίες της οποίας εκδόθηκαν σε τρεις τόμους, με φροντίδα του γραφείου Τύπου της Ελληνικής πρεσβείας και τη χρηματοδότηση του υπουργείου Τύπου το 2003. Τις υπόλοιπες ραψωδίες που μετέφρασε στη συνέχεια τις εξέδωσε ο ίδιος παραχωρώντας τα δικαιώματα του συνολικού έργου στο σύλλογο "Οι Φίλοι της Ελλάδας" και στην "Ελληνική Κοινότητα του Λουξεμβούργου".

    Για την πολύτιμη προσφορά του στη διάδοση της αρχαίας και της νέας ελληνικής γραμματείας, στην ελληνο-λουξεμβουργιανή φιλία, και την στήριξή του στους Έλληνες και την Ελλάδα, ο δήμαρχος Ρούσος Κυπριωτάκης, και το δημοτικό συμβούλιο του δήμου "Νίκος Καζαντζάκης", σε συνεργασία με το γραφείο Τύπου, τη διεύθυνση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ηρακλείου, τους συλλόγους Ξενοδόχων, Φιλολόγων, ΕΛΜΕ Ηρακλείου, και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, ανακήρυξαν τον Ανρί Μίλερ Επίτιμο Δημότη του Δήμου "Νίκος Καζαντζάκης".

Το 2004 είχε, επίσης, ανακηρυχθεί στην Αθήνα "Πρεσβευτής του Ελληνισμού".

Το 2005, "Οι Φίλοι της Ελλάδας" και η "Ελληνική Κοινότητα Λουξεμβούργου θα υιοθετήσουν την πρόταση που είχε κάνει το γραφείο Τύπου της Ελληνικής πρεσβείας το 2003,για τη θεσμοθέτηση του "Βραβείου Ανρί και Μανταλένα Μύλλερ".

Το βραβείο αυτό απονέμεται κάθε δυο χρόνια σε ένα άτομο η φορέα, που επιλέγεται από τους δυο φορείς που το θεσμοθέτησαν, με κριτήριο την προσφορά στις ελληνο-λουξεμβουργιανές ανταλλαγές και τη φιλία μεταξύ των δύο λαών.

Το πρώτο βραβείο απενεμήθη στον καθηγητή, δημοσιογράφο και συγγραφέα Γκι Βάγκνερ (Guy Wagner), βιογράφο του Μίκη Θεοδωράκη, πρόεδρο του "διεθνούς Ιδρύματος Μίκης Θεοδωράκης ΦΙΛΙΚΗ", και υπεύθυνο της τρίγλωσσης ιστοσελίδας αφιερωμένης στο έργο του διάσημου Έλληνα μουσουργού.

Τη δεύτερη διετία απενεμήθη στον Ματίας Σιλτζ (Mathiaς Shiltz), καθολικό επίσκοπο, αναπληρωτή του Αρχιεπισκόπου Λουξεμβούργου για την προσφορά του στους Ελληνες και στην ελληνική ορθόδοξη εκκλησία με τη δωρεά οικοπέδου και την οικοδόμηση εκκλησίας και πολιτιστικού Κέντρου.

Την τρίτη διετία θα απονεμηθεί στο δημοσιογράφο της ΕΡΑ Ηρακλείου, Ηρακλή Γαλανάκη, υπεύθυνο του γραφείου Τύπου από το Σεπτέμβρη του 1997 έως τον Οκτώβρη του 2003.

Στο ερώτημα γιατί επέλεξε να μεταφράσει την Οδύσσεια είχε απαντήσει:

"Γιατί τα έπη του Ομήρου, η Οδύσσεια και η Ιλιάδα, είναι τα παλιότερα έργα όλης της Ευρώπης και τα πιο σημαντικά, κάτι που αναγνωρίζεται παγκοσμίως. Αν και η Ιλιάδα είναι εξίσου σημαντικό έργο, επέλεξα την Οδύσσεια, γιατί είναι πιο εύκολο να μεταφραστεί, μια και κάθε ραψωδία έχει ένα διαφορετικό θέμα, αν και σε όλο το έργο ο κεντρικός ήρωας είναι το ίδιο πρόσωπο, ο Οδυσσέας..."

Σε άλλο ερώτημα για ποια ήταν γι' αυτόν η προσφορά της Ελλάδας, τόνισε ως πρώτη την τεράστια γλωσσική της επιρροή. "Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή γλώσσα που να μην έχει επηρεαστεί από την ελληνική γλώσσα. Μεγάλο μέρος του λεξιλογίου των σύγχρονων ευρωπαϊκών γλωσσών και των επιστημονικών όρων έχουν ελληνική ρίζα. Στην ιατρική, για παράδειγμα, έχουμε πάντα το μάθημα με το ελληνικό λεξιλόγιο. Στο εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μου περιλαμβάνεται η εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών, εγώ τα διδάχτηκα 6 χρόνια στο Λύκειο».

Ο ακούραστος, ο ανυστερόβουλος φίλος της Ελλάδας «έφυγε» την περασμένη Δευτέρα 99 ετών, δύο μήνες μετά το θάνατο της συζύγου του Μανταλένας που υπήρξε το μεγάλο του στήριγμα.

'Αφησαν τρία παιδιά, τον Ζαν-Πωλ, γυναικολόγο-γιατρό στην Καλιφόρνια, την οικονομολόγο Μαρί -Κριστίν στο Λουξεμβούργο και τον Αντρέ, οφθαλμίατρο στο Ετελμπρούκ, μια βόρεια πόλη του Λουξεμβούργου.

Ο Αντρέ ως πρόεδρος του Ροταριανού ομίλου της περιοχής του, είχε οργανώσει μια επίσκεψη τριάντα ατόμων, το περασμένο καλοκαίρι στην Κρήτη, όπου γνώρισαν την ελληνική φιλοξενία και υποσχέθηκαν ότι θα επιστρέψουν μαζί με καινούργιους φίλους.

Ψήφισμα για το θάνατο του Ανρί Μίλερ εξέδωσε ο Δήμος Αρχανών και Αστερουσίων (πρώην Νίκος Καζαντζάκης) καθώς και ο σύλλογος «Οι φίλοι του Λουξεμβούργου στην Κρήτη» εξαίροντας την πολύτιμη προσφορά του και την αγάπη του προς την Ελλάδα και τα ελληνικά γράμματα.