Νέα έκθεση του διεθνούς εικαστικού Γιώργου Ξένου στην Αθήνα

Τα έργα ενός διακεκριμένου, διεθνή εικαστικού με το έργο του να διαπερνά τα σύνορα και τον χρόνο πρωταγωνιστούν στην άκρως ενδιαφέρουσα και επίκαιρη έκθεση “Σύγχυση”: πρόκειται για την νέα έκθεση-εικαστικό γεγονός του Γιώργου Ξένου, τα οποία στόχο έχουν, εκτός από την αισθητική δύναμη που διαθέτουν, να καταδείξουν την αμείλικτη μοίρα της ανθρώπινης και ψυχικής κατάστασης.

Ο εικαστικός που ο Νίκος Καρούζος έχει χαρακτηρίσει “εχέμυθα ανήσυχο” εξακολουθεί και προκαλεί το εικαστικό σύμπαν ως ένας πολυσυλλεκτικός αλλά και άκρως εκφραστικός καλλιτέχνης που αφουγκράζεται τα σημεία των καιρών. Από την πρόσφατη έκθεση στην Αίγινα όπου είχαμε δει να μεταμορφώνει τον χώρο στις πρώην φυλακές Αίγινας μέχρι το Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων με τη “Σύγχυση” ο Ξένος επιβεβαιώνει την ικανότητά του να καταγράφει τα σημεία των καιρών με τη γνώριμη ευαισθησία του ως καλλιτέχνης. Άλλωστε έχει διακριθεί όχι μόνον για τις επί σειράν ετών εκθέσεις του σε Μουσεία της Ευρώπης και της χώρας μας, αλλά και για τη φιλοσοφική διάσταση του έργου του και τη διαχρονική προοπτική του. Τα έργα του συνδιαλέγονται με τον άνθρωπο, την κοινωνία, τη μουσική και τη φύση, αναδεικνύοντας μια διαρκή εκφραστική δύναμη.

Η συγκεκριμένη έκθεση διαρθρώνεται σε τρεις ενότητες, αποτελούμενη από τις εγκαταστάσεις «Σύγχυση», «Δίοδο» και «Παύση», που συγκροτούν μια πορεία μετάβασης προς τη σύγχυση και συνθέτουν, όπως λέει ο ίδιος, «την καταγραφή μιας μετέωρης στιγμής του παγκόσμιου πολιτισμού».

Η «Δίοδος» και οι Διερχόμενοι, σύμφωνα και με την εικαστική επιμέλεια της έκθεσης από τον τεχνοκριτικό δρ. Γιώργης - Βύρωνα Δάβο, είναι τα μέρη που εισάγουν τον θεατή στην έκθεση είναι η εικαστική μετωνυμία της έννοιας της μετακίνησης, που στις μέρες μας αποτελεί συνθήκη ενός διαφορετικού, άστοχου και άσκοπου, σχεδιασμού της κοινωνίας: μια διαρκής μετακίνηση πληθυσμών και πληροφορίας που εντείνει τη σύγχυση και την αβεβαιότητα. Είναι η δίοδος που ταυτόχρονα δημιουργεί και το δίλημμα για το πέρασμα, μια μετάβαση που συντελεί στην παγκόσμια σύγχυση, καθώς αποτελεί το πέρασμα από τη συμβολική σκέψη κι έκφραση στην ψηφιακή ανακατασκευή και την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ).

Το πολύπτυχο «Παύση» δείχνει ακριβώς την αντίδραση, τη διαμαρτυρία, αλλά και τις αντιθετικές φωνές που δονούν με παύση παγκόσμια τη δημόσια σφαίρα. Εδώ, όπως ανακοινώνεται σχετικά, “συγκροτείται μια ενότητα ασυμμετρίας κι ασυμφωνίας, μιας ουσιαστικής δυσαρμονίας, καθώς οι νότες και οι φωνές στις παρτιτούρες δεν συντονίζονται με το κυρίως θέμα, αντιθέτως διαμεσολαβούνται από τη βούληση και την αρχή ενός παντοδύναμου μαέστρου. Παράλληλα, αποτελούν, ως παρτιτούρα, το εχέγγυο της οπτικοακουστικής μνήμης, του ίχνους μιας προσπάθειας να εκφρασθεί --και μέσω της μουσικής και ποιητικής αρμονίας -η υπερβατικότητα που επιτρέπει τη συνύπαρξη”.


Κεντρική θέση στην έκθεση καταλαμβάνει η εγκατάσταση της «Σύγχυσης», στην οποία κορυφώνεται (και καταλήγει) η εννοιολογική ενορχήστρωση του Ξένου. Και προφανώς αντικατροπτίζει αυτό που προοικονομεί ο τίτλος με την κατάρρευση των διαφορετικών απόψεων και κοσμοθεωριών. Κάπως έτσι φτάνουμε και στην εικόνα της τελικής διάλυσης αποτελεί ένα «πέρας» με τη διττή έννοια του όρου: και τετελεσμένο γεγονός, αλλά κι ένα ορόσημο, ως «πέρασμα» σε κάτι άλλο, μια επανεκκίνηση. Ωστόσο, η τελική διάλυση στον Ξένο δεν είναι λήξη, είναι δυνατότητα μιας νέας αρχής γιατί όλα μένουν ανοικτά, ακόμη κι όταν καταστρέφονται αφήνουν ένα ίχνος κι έναν ίσκιο.

Τις παραπάνω εγκαταστάσεις συμπληρώνουν έργα που πραγματεύονται το ίχνος, την εικόνα, τη γραφή, τον πολιτισμό, θέματα που ο καλλιτέχνης ερευνά δεκαετίες.Όπως υποστηρίζει χαρακτηριστικά ο ίδιος ο καλλιτέχνης: «Το ίχνος, ως αξία διαχρονική», λέει ο ίδιος, «με κεντρικό άξονα την ανθρώπινη ύπαρξη, αναπτύσσει μια διαλεκτική ανάγοντας στην πραγματική διάσταση και σημασία του το καλλιτεχνικό προϊόν. Η λάμψη του ίχνους, ως μέγιστη δυνατότητα, συντονίζει βλέμμα και σκέψη αφήνοντας ίσκιο στον μύθο, σημαίνον στοιχείο του πολιτισμού».

Ο Γιώργος Ξένος αναπτύσσει τα θέματά του σε μεγάλες επιφάνειες, κυρίως από χαρτί, δουλεύοντας με ακρυλικά και μελάνι, υλικά που προσδίδουν διαφάνεια και ρευστότητα στις συνθέσεις του.Έργα του διακρίθηκαν στους ταραγμένους πολιτικούς καιρούς στο Βερολίνο, όπου βίωσε τα ιστορικά γεγονότα της πτώσης του τείχους το 1989. Από τότε έδειχνε να συνδιαλέγεται ενεργά με τον άνθρωπο και τις κοινωνικοπολιτικές μεταβάσεις που φάνηκαν και στα έργα που είχαν εκτεθεί τότε στο Winckelmann Museum της πόλης Stendal (Ιούνιος – Οκτώβριος 1991) και στο Pergamon Museum του Βερολίνου (Ιανουάριος – Νοέμβριος 1992) ανοίγοντας μια δυναμική καλλιτεχνική πορεία.