Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Ουσία αντί για περιτύλιγμα!

ΗΜΕΡΑ 1η / 2η / 3η (3 – 5 Δεκεμβρίου)

Πώς το λέει η παροιμία? Μεγάλη μπουκιά φαε μεγάλη κουβέντα μην λες; (αν και για μεγάλη μπουκιά στο 51ο φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης δεν γίνεται λόγος, πιο μικρή δεν υπάρχει τηρουμένων των περικοπών και της φτώχιας, τη μεγάλη την μπουκιά τη φάγανε οι προηγούμενοι). Ξεκινάει που λες την Παρασκευή το φεστιβάλ και είμαι μέσα στην μεγάλη μίρλα την αρνητική. Ατμόσφαιρα γιορτής μηδέν και κόσμος λες και είσαι στη μέρα της λήξης και όχι της έναρξης. Μιζέρια με άλλα λόγια εναρμονισμένη στην Ελλάδα του ΔΝΤ και ένας ζοχαδιασμένος Δημήτρης Εϊπίδης, ο διευθυντής του φεστιβάλ να μου τα κάνει λίγο τσουρέκια με τον εναρκτήριο λόγο του, στον οποίο μασάει την καραμέλα “εμείς εδώ δε θα παίξουμε Χόλιγουντ”. Σιγά ρε φίλε το μεγαλείο σου, δηλαδή, ποιος είσαι κατ' αρχάς που ακυρώνεις μια ολόκληρη κινηματογραφία, και ποιος σου είπε ότι όλο το Χόλιγουντ είναι το ίδιο πράγμα; Και έξω από το Ολύμπιον να διαδηλώνουν και να ουρλιάζουν “να σταματήσει πια αυτή η μαλακία” οι απλήρωτοι εργαζόμενοι των προηγούμενων χρόνων” και το θεσσαλονικιώτικο παρακλάδι της εταιρείας Ελλήνων σκηνοθετών με το δικό του θλιβερό χαβά, το γιατί λέει σταμάτησαν τα ούτως ή άλλως θλιβερά κρατικά βραβεία ποιότητας. Ως εκεί χάλια λοιπόν, αλλά κάπου εκεί είναι που αρχίζουν τα καλά.

Κατ' αρχάς η τελετή έναρξης. Που κράτησε μόνο 10 – 15 λεπτά. Σκορ ρεκόρ σε σχέση με τα 50λεπτα παπαρολογίας του παρελθόντος. Και φυσικά, οι ίδιες οι ταινίες. Τι να σου πω ρε φίλε, δεν ξέρω αν ήμουν εγώ τυχερός γιατί στα φεστιβάλ παίζει και λίγο το σύστημα του προπό στο τι θα πετύχεις, αλλά ότι έχω δει ως σήμερα από ταινίες, ανήκει στη σφαίρα του από καλού εώς εξαιρετικά καλού μη σου πω κι αριστουργηματικού.

Αρχής γενομένης με την ταινία έναρξης, την καινούργια δουλειά του βραβευμένου με Όσκαρ για το “Slumdog Millionaire”, Ντάνι Μπόιλ, το “127 ωρες” που βασίζεται στην αληθινή ιστορία ενός ορειβάτη που έπεσε σε ένα φαράγγι, έμεινε εκεί εγκλωβισμένος για 127 ώρες μόνος του και προκειμένου να βγει ξανά στο φως, έκοψε το ίδιο του το χέρι. Δεν το συζητάω ότι ο πρωταγωνιστής ο Τζέιμς Φράνκο, ο κούκλος, θα βρίσκεται σχεδόν σίγουρα στην πεντάδα των Όσκαρ εφ' όσον η ταινία είναι κατ' ουσίαν ένα one man show ούτε το πως ο Μπόιλ βγάζει από το μανίκι του κάθε τεχνικό τρικ για να κρατήσει αμείωτη την ένταση και να δημιουργήσει συναίσθημα.

Και οι εκπλήξεις συνεχίστηκαν την επόμενη με το νορβηγικό “Α somewhat gentle man”, μια γκαγκστερική νορβηγική μαύρη κομεντί – έκπληξη, που έκανε όλη την αίθουσα να ξεσπάει σε ενθουσιώδεις αντιδράσεις. Δύο στα δύο και συνεχίζω με το απίστευτο “Μέσα από τις φλόγες” του γαλλοκαναδού Ντενί Βιλνέβ, που παρακολούθησε δύο θέσεις πιο δίπλα μου, κι ο νέος δήμαρχος, ο Μπουτάρης, με το σκουλαρικάκι του και το στιλάκι του το φοβερό ενώ κάποια στιγμή που λόγω τεχνικού προβλήματος στην κόπια της ταινίας πετάχτηκε έξω για τσιγάρο, μιλούσε με τον κόσμο, σαν ένας απλός πολίτης, φιλικά και χαλαρά.

Δεν έχω λόγια να περιγράψω την ταινία που είναι η επίσημη πρόταση του Καναδά για τα ξενόγλωσσα Όσκαρ και αφορά σε μια ιστορία αναζήτησης ταυτότητας δύο διδύμων που η μάνα τους στη διαθήκη της τους αναθέτει μια αποστολή που θα φέρει στο φως απίστευτα μυστικά, οργή, πόνο αλλά και συμφιλίωση. Φαντάσου κάτι σαν ο Σοφοκλής να μετακόμισε στη Μέση Ανατολή, και να έγινε ταινία επικής τοιχογραφίας και ατόφιου συναισθήματος για αυτό το αριστούργημα που ευτυχώς έχει βρει διανομή στη χώρα μας. Τρία στα τρία και πάμε παρακάτω.

Μπαίνω ξανά στην αίθουσα για να δω το “Animal Kingdom”, ένα αυστραλέζικο δραματικό “εγκληματικό” για το  οποίο δεν έχω ιδέα ότι έχει φύγει από το φεστιβάλ του Sundance με το μέγα βραβείο της κριτικής επιτροπής. Και μένω. Όταν σου λέω μένω, μένω, στην έξοδο παραμιλούσα και παρακαλούσα για λίγη βότκα σαν αλκοολικός (που μπορεί και να είμαι). Τι ήταν αυτό το πράγμα που είναι η μόλις πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του υπερταλαντούχου Ντέινβιντ Μίτσοντ? Κι αν αυτό είναι η πρώτη του πως θα είναι δηλαδή η τρίτη και η τέταρτη και η πέμπτη του; Σκέψου κάτι ανάλογο με αυτό που πάθαιναν όσοι έβλεπαν τα γεννοφάσκια του Σκορσέζε 40 χρόνια πριν στους “Κακόφημους Δρόμους” και θα με καταλάβεις.

Με αυτά και με εκείνα θέλω να πω, ότι δέκα χρόνια τώρα στα φεστιβάλ, τέτοιο μαζεμένο κοκομπλόκο απ' τις επιλογές του προγράμματος, στις τρεις πρώτες μέρες δεν το έχω πάθει. Κι αν τελικά η ουσία ενός φεστιβάλ είναι το πρόγραμμά του, ναι, το βουλώνω κι όσο κι αν μου τη σπάνε κάποια πράγματα. Ο Εϊπίδης, έκανε και μια και δυο και τρεις φορές καλά τη δουλειά του, σε ένα φεστιβάλ που παραλίγο να μη γίνει, που χρωστάει πάνω από 6. εκ. ευρώ και που φέτος στοιχίζει με το ζόρι 2,5 εκ. εκεί που πέρσι έφτασε τα 8 εκ. Ναι δε λέω, μου λείπει η γκλαμουριά, και είναι πολύ άσχημο να περπατάς σε μια πόλη που δεν υπάρχει ούτε για ίχνος αφίσα του κορυφαίου υποτίθεται πολιτιστικού της γεγονότος κι όλα είναι υποτονικά και ξεμπούρμπουλα. Όμως μέσα στις αίθουσες το πράγμα σαλεύει και κινείται, οι προβολές σε ένα 70% είναι sold out, και αυτό από μόνο του, σε εποχές που δεν υπάρχει περιθώριο εστίασης στο περιτύλιγμα, αλλά οφείλουμε να επανεφεύρουμε την ουσία, είναι κάτι παραπάνω από σημαντικό.