Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών: Άραβες μουσικοί αφηγούνται το «Άσμα του Ρολάνδου»

Μια αραβική εκδοχή του μεσαιωνικού γαλλικού έπους «Άσμα του Ρολάνδου» ερμηνεύουν παραδοσιακοί Άραβες μουσικοί, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από τις 28 έως 30 Δεκεμβρίου. Η σκηνοθεσία και η σκηνογραφία είναι του Αιγύπτιου εικαστικού Ουαέλ Σόκι (Wael Shawky).



Το θέμα του μεσαιωνικού ποιήματος -μια μάχη ανάμεσα στους Χριστιανούς και τους Σαρακηνούς- δίνει την ευκαιρία στον πολυπράγμονα δημιουργό, ανασυνθέτοντάς το, να αναδιατυπώσει το αφήγημα της Δύσης για τον αραβικό κόσμο.

Η μεγάλη ομάδα των Αράβων μουσικών, μαζί με τέσσερις τραγουδιστές, αφηγούνται το έπος τραγουδώντας το στο στιλ του φιτζερί, της μουσικής των αλιέων μαργαριταριών - στοιχείο ενός πολιτισμού που σιγά σιγά εξαφανίζεται. Οι τραγουδιστές φιτζερί είναι γνωστοί για τα εκφραστικά σόλο τους και για τις παραστάσεις τους με καλέσματα και ανταπαντήσεις ανάμεσα στους τραγουδιστές και το χορό (χορωδία). Τα τραγούδια συνήθως συνοδεύονται από κρουστά και χορογραφίες που εμπνέονται από τη ναυτική ζωή. Τα κοστούμια, τα όργανα και το μουσικό ιδίωμα της παράστασης μάς ταξιδεύουν σε έναν κόσμο από τα βάθη της ανθρωπότητας, πολύ πριν ανακαλυφθούν τα κοιτάσματα πετρελαίου στον Περσικό Κόλπο.

Η ανατρεπτική ματιά του Σόκι, δίνει ιστορικό βάθος στην ισλαμοφοβία και τον εξτρεμισμό μέσα από μια παράσταση-έπος όπου αναμειγνύεται ο μύθος, η ιστορία και η λογοτεχνία.
Όλες οι πρόβες για την παράσταση έγιναν στη Σάρζα και στο Μπαχρέιν και οι μουσικοί που παίζουν κρουστά και τραγουδούν είναι όλοι από το Μπαχρέιν και το Κουβέιτ.

Το μέχρι τώρα έργο του Ουάελ Σόκι έχει προκύψει από μεγάλες περιόδους εξαντλητικής και εις βάθος έρευνας. Περιστρέφεται γύρω από τα ζητήματα των εθνικών, θρησκευτικών και καλλιτεχνικών ταυτοτήτων, ενώ χρησιμοποιεί ως μέσα το φιλμ, την περφόρμανς και την αφήγηση. Είτε κάνει περφόρμανς στην έρημο διδάσκοντας παιδιά Βεδουίνων, είτε οργανώνει μια συναυλία heavy metal σε ένα απομονωμένο χωριό στην έρημο, ο Σόκι βάζει το σύγχρονο δυτικό πολιτισμό στο πλαίσιο ενός νέου βλέμματος, μέσα από το φακό της ιστορικής παράδοσης - αλλά και το αντίστροφο. Αναμειγνύοντας την αλήθεια με τη μυθοπλαστία, τον παιδικό ενθουσιασμό με το πνευματικό δόγμα, ο Σόκι αναπαράστησε με μαριονέτες επικές μεσαιωνικές συγκρούσεις μουσουλμάνων και χριστιανών στην τριλογία ταινιών του, «Cabaret Crusades: The Horror Show Files» (2010), «The Path to Cairo» (2012) και «The Secrets of Karbala» (2015). Τα δύο πρώτα έργα παρουσιάστηκαν στη διεθνή έκθεση Ντοκουμέντα 13, ενώ το τρίτο σε έκθεση στο ΜοΜΑ PS1 και στη διεθνή έκθεση ArtBasel.

Στο άλλο τρίπτυχο ταινιών του, Al Araba Al Madfuna, παιδιά-ηθοποιοί αφηγούνται ποιητικούς μύθους αποτίοντας φόρο τιμής στις μεγάλες αφηγήσεις του παρελθόντος.
Η παράσταση είναι συμπαραγωγή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών με το Kampnagel του Αμβούργου, το Theater der Welt Festival 2017, το Sharjah Art Foundation των Αραβικών Εμιράτων, το Holland Festival του Άμστερνταμ και το Theaterspektakel της Ζυρίχης.



Το «Άσμα του Ρολάνδου» (La Chanson de Roland) είναι ένα γαλλικό έπος αγνώστου δημιουργού, που γράφτηκε στα τέλη του 11ου αιώνα. Θεωρείται αντιπροσωπευτικό δείγμα της μεσαιωνικής λογοτεχνίας και πηγή έμπνευσης για τα μετέπειτα έργα της ιπποτικής λογοτεχνίας. Αποτελείται από 4.002 δεκασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους και περιστρέφεται γύρω από τη μάχη του Ρονσιβάλ (778), η οποία, ενώ στην πραγματικότητα ήταν μια αψιμαχία της οπισθοφυλακής του στρατού του Καρλομάγνου, βασιλιά των Φράγκων (768-814) και αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (800-814), με Βάσκους, στο έργο παρουσιάζεται ως επική σύγκρουση της οπισθοφυλακής των Φράγκων με υπεράριθμους Σαρακηνούς (οι οποίοι ήταν ήδη μουσουλμάνοι). Σύμφωνα με το έργο, ο Ρολάνδος ήταν ανιψιός του Καρλομάγνου και διοικητής της Βρετάνης και μετείχε στην εκστρατεία του τελευταίου στην Ισπανία κατά των Σαρακηνών.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ