Η Arja Saijonmaa γράφει για τη συνάντησή της με τον Μίκη Θεοδωράκη

«Μία γυναίκα αποκαλύπτεται. Η συνάντηση με τον Μίκη» είναι ο τίτλος του αυτοβιογραφικού βιβλίου της Φιλανδής τραγουδίστρια Arja Saijonmaa που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιανός.
Πρόκειται για ένα ειλικρινές, χιουμοριστικό και προσωπικό βιβλίο της Saijonmaa  που αναφέρεται στην συνάντηση της με τον Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη.

Είναι μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την ιδεολογία, την πολιτική μουσική και τον αγώνα για την ελευθερία. Ο Μίκης ζει στην εξορία μετά από το δύσκολο παρελθόν του ως πολιτικού κρατούμενου στην Ελλάδα και φλέγεται από την επιθυμία για μουσική που θα απελευθερώσει τους ανθρώπους. Στη διάρκεια μιας συναυλίας στο Ελσίνκι ανακαλύπτει τη Φινλανδή τραγουδίστρια και μπροστά στο έκπληκτο κοινό ανακοινώνει ότι θα τον ακολουθήσει σε παγκόσμια περιοδεία. Η νεαρή Arja κάνει τα πρώτα βήματά της στο άγνωστο και έρχεται αντιμέτωπη με τον ελληνικό αντρικό τρόπο σκέψης, με δυνατές προσωπικότητες – και με τα συναισθήματά της για τον Μίκη.

Ο πρόλογος του Μίκη Θεοδωράκη
Στα 1970 η Χούντα με απελευθέρωσε και έτσι από τον Ωρωπό βρέθηκα στο Παρίσι. Ήμουν ήδη πρόεδρος του ΠΑΜ (Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο) και έπρεπε να συναντήσω όσο το δυνατόν σπουδαιότερους και περισσότερους Ευρωπαίους ηγέτες, για να τους εκθέσω την κατάσταση στη χώρα μας και να ζητήσω τη βοήθειά τους. Την εποχή εκείνη υπεύθυνος των διεθνών σχέσεων του Μετώπου ήταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος και έτσι ξεκινήσαμε μαζί την πρώτη μεγάλη περιοδεία μας στις σκανδιναβικές χώρες.

Αρχίσαμε από τη Φινλανδία στην περίοδο της νύχτας, γεγονός πρωτοφανές για μας τους νότιους, που έχουμε την τύχη να ζούμε λουσμένοι στο φως… Στο Ελσίνκι είχαν προγραμματισθεί συναντήσεις με την κυβέρνηση και με τις ηγεσίες των κομμάτων της Αριστεράς και του Κέντρου. Για την ιστορία σημειώνω ότι το ΚΚ Φινλανδίας ήταν τότε διασπασμένο σε τρία μέρη! Η παρουσία μας είχε λάβει μεγάλη δημοσιότητα και, όπως γράφει η Άρια, το θεατρικό τμήμα του Πανεπιστημίου στο οποίο συμμετείχε, είχε αρχίσει από καιρό τις πρόβες για την εκδήλωση που θα γινόταν προς τιμήν μας. Εκεί λοιπόν στο θέατρο που θα ελάμβανε χώρα η εκδήλωση, την είδα για πρώτη φορά.

Επειδή τα διηγείται η ίδια λεπτομερώς στο βιβλίο της, εδώ θα ήθελα να πω ότι απόρησα κι εγώ με τον εαυτό μου όταν της είπα μπροστά σε όλο τον κόσμο: ≪ θα σε πάρω μαζί μου στις συναυλίες που οργανώνω≫ . Δηλαδή κατάλαβα αμέσως τη μεγάλη αξία της ως ερμηνεύτριας της μουσικής μου. Και δεν έπεσα έξω. Γιατί αποδείχθηκε εφάμιλλη των μεγαλύτερων τραγουδιστών του έργου μου, πλάι στη Φαραντούρη, τον Καλογιάννη και τον Πέτρο Πανδή.

Επιπλέον η ευρύτατη μόρφωσή της, το ήθος της και η ψυχική και διανοητική της ανάγκη να αγωνίζεται για ελευθερία και δικαιοσύνη, την έδεναν σφιχτά με τους στόχους της καλλιτεχνικής μας ομάδας, που ξεπερνούσαν τη Μουσική και την Τέχνη, που τη θεωρούσαν όργανα πάλης για την Ελευθερία και το θρίαμβο του ανθρωπισμού, της δικαιοσύνης και της ευτυχίας λαών και ανθρώπων, ανεξάρτητα από φυλετικές και άλλες διακρίσεις.

Καλύτερος μάρτυρας για όσα είπα για την Άρια είναι το θαυμάσιο βιβλίο της, γιατί δείχνει ευρύτατη πνευματική και καλλιτεχνική μόρφωση και αγωγή, καθώς και την ανάγκη της να αγωνίζεται για οράματα και υψηλούς στόχους. Η συνεργασία μου μαζί της υπήρξε για μένα καρποφόρος και ευεργετική. Πρέπει να ξέρετε ότι η κάθε μας συναυλία είχε τα στοιχεία της έξαρσης και της μαγείας που μας μετέφεραν σε άλλους κόσμους. Ήταν μια μυστηριακή γιορτή ομορφιάς, που απαιτούσε από όλους ψυχική και πνευματική έξαρση. Κι αυτό νομίζω ότι ήταν το μυστικό της μεγάλης μας απήχησης σε οποιαδήποτε χώρα κι αν βρισκόμασταν, σε οποιοδήποτε κοινό και οποιονδήποτε χώρο. Από 1.000 έως 30.000 ακροατές. Και κάναμε μαζί με την Άρια εκατοντάδες τέτοιες συναυλίες.

Επειδή στο βιβλίο της περιορίζεται στην εποχή της δικτατορίας, πρέπει να πω εδώ ότι συνεχίσαμε τις κοινές συναυλίες μας έως τη δεκαετία του ’90. Με το “Canto General” στην Μπογκοτά της Κολομβίας και στο Σαντιάγο της Χιλής και με μια μεγάλη περιοδεία σε δεκάδες πόλεις της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας.

Εκείνο όμως που έχει ξεχωριστή σημασία είναι το γεγονός ότι η Άρια αποδείχθηκε αληθινή ιέρεια της μουσικής μου. Μετέφρασε τα τραγούδια στα Φινλανδικά και στα Σουηδικά και με δικά της σύνολα έκανε για πολλά χρόνια εκατοντάδες συναυλίες που την ανέδειξαν τη μεγαλύτερη καλλιτέχνιδα σε όλες τις σκανδιναβικές χώρες και ιδιαίτερα στη Σουηδία. Έζησα από κοντά μερικές από τις μεγαλειώδεις γιορτές που έκαναν προς τιμήν της. Ώσπου σε μια τέτοια συναυλία σε στάδιο στη Στοκχόλμη, όπως την έβλεπα ψηλή και όμορφη, ντυμένη στα λευκά, πίστεψα στ’ αλήθεια πως ήταν κάποια αρχαία θεά, που μόλις είχε κατεβεί από τον Όλυμπο για να μας χαιρετήσει. Και τότε αισθάνθηκα περήφανος.