Μπιενάλε της Αθήνας - τι είδαμε, τι να μην χάσετε

Η Μπιενάλε της Αθήνας υλοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2007. Με τον προκλητικό και ίσως υπερβολικά βάρβαρο για πολλούς τίτλο “Καταστρέψτε την Αθήνα” συστήθηκε στο Αθηναικό κοινό. Θα ομολογήσω με ικανοποίηση ότι αποδείχτηκε ένας προφητικός τίτλος για όσους “ξίνισαν” με αυτήν. Και όχι τόσο στον κυριολεκτικό κομμάτι καθότι όλοι απευχόμαστε την καταστροφή της πόλης, αλλά το θεωρητικό στερεότυπο που υπήρχε για την πόλη... που στην ουσία δεν χρειάστηκε να το καταστρέψουμε καθότι κατέρρευσε από την κρίση μοναχό του.

Τρεις Μπιενάλε μετά, η 4η Μπιενάλε της Αθήνας ξεκίνησε, με το ερώτημα «Και τώρα τι;» Ένας χώρος ανταλλαγής απόψεων, αλλά και ένα σκηνικό κριτικής αντιπαράθεσης δημιουργήθηκε στο κέντρο της Αθήνας της κρίσης, στο πλέον κατάλληλο πρώην Χρηματιστήριο Αξιών στην οδό Σοφοκλέους.

Περισσότεροι από εβδομήντα καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό συμμετέχουν με έργα, περφόρμανς, σεμινάρια κ.α.

Καταρχήν ο χώρος αυτός κάθε αυτός είναι αρκετός για να εντυπωσιάσει. Αυτή η Μπιενάλε όμως δεν έχει στόχο τον εντυπωσιασμό αλλά την παρουσίαση της Αθήνας ως μια λάιβ κολεκτίβας, οργανικής και συνεχώς κινούμενης.Το αν το πετύχαίνει θα το δούμε στο τέλος της. Το σίγουρο είναι ως μέχρι τώρα πολλές από τις δράσεις της είχαν ενδιαφέρον, με κυριότερο το οικονομικό φόρουμ της προηγούμενης Κυριακής.

Το κεντρικό κτίριο, εκεί όπου μέχρι πρόσφατα πουλούσαν και αγόραζαν χαλκό, μετοχές της Εθνικής και του ΟΤΕ, αλλά και ζάχαρη οι απανταχού γκόλντεν μπόιζ, είναι ο χώρος συνάντησης. Και επάνω είναι η κυρίως έκθεση στην οποία οφείλουμε να ξεχωρίσουμε κάποια πολύ ενδιαφέροντα έργα.

Πρώτον και κυριότερον, για όσους την επισκεφτήκατε στα εγκαίνια, δεν θα είδατε το έργο του Θοδωρή Προδρομίδη καθότι λόγω κάποιων δυσκολιών δεν λειτουργούσε. Αξίζει να ξαναπάτε μόνο και μόνο για αυτό το έργο καθότι είναι μια βιντεοπροβολή σε τέσσερις οθόνες που θέλει και χρόνο και προσοχή και που αντιπροσωπεύει πλήρως την Μπιενάλε αυτή. Ο καλλιτέχνης επιστράτευσε την χρηστική αξία, τον συμβολισμό, την λατρεία και πολλές άλλες έννοιες για να “εξηγήσει” το Χρηματιστήριο και την έννοια της αγοράς.

Η βίντεο-εγκατάσταση, με τίτλο «Προς μια παραγωγή Διαλόγων για την Αγορά Χαλκού και άλλων Πολύτιμων Μετάλλων» ξεκινάει από το έργο “Διάλογοι για την αγορά Χαλκού” του Μπέρτολ Μπρεχτ, ένα έργο το οποίο γράφτηκε σε τέσσερις εκδοχές, γύρω στο 1939 αλλά έμεινε ατελές. Στην ουσία ο Προδρομίδης μεταφράζει τον Μπρεχτ μέσα από τις παρούσες κοινωνικές συνθήκες και όπως και ο Μπρεχτ μέσα από τις τέσσερις οθόνες και μέσα σε τέσσερις πράξεις (τέσσερις νύχτες) δίνει διαφορετικές απόψεις και εκδοχές της σύγχρονης συνθήκης που βιώνουμε και πως μπορούμε να λειτουργούμε και να παράγουμε τέχνη και διάλογο μέσα σε μια κοινωνία που λειτουργεί με κανόνες αγορές. Όλα αυτά πάνω στην πλατφόρμα της τέχνης. Ένα εξαιρετικό πραγματικά έργο που θέτει νέους όρους θέασης.

Επίσης βρήκαμε πολύ ενδιαφέρον το γλυπτό του Έλληνα καλλιτέχνη Νίκου Τρανού, τόσο επιβλητικό όσο και ταιριαστό με την φαιδρότητα του χρήματος, αλλά και το έργο της Άσπας Στασινοπούλου, «Σ’αγαπώ, πέστο με πέτρες, 1976».

Επίσης ενδιαφέρουσα -αν και αναμενόμενα ταιριαστή- και την φωτογραφία της Laurie Simmons με την Ακρόπολη και κάποιες κούκλες περίτεχνα τοποθετημένες ως «άλλες» τουρίστριες, πάντα εντυπωσιακές οι φωτογραφίες της Erica Baum και τέλος πολύ ενδιαφέρον το βίντεο και η εγκατάσταση με βιτρίνες αντικειμένων αναφορές στο βίντεο, της Γαλλίδας Μπερτίλ Μπακ με τις ζωές καλογριών σε ένα μοναστήρι στη βόρεια Γαλλία.

Είναι μια έκθεση που θέλει χρόνο και που λειτουργεί ξεχωριστά από τον κάτω χώρο που "μοιάζει" περισσότερο με έναν κοινόβιο χώρο για κολεκτίβες. 
Έως τις 1 Δεκεμβρίου 2013