Εγκαινιάστηκε η έκθεση "Συναγωνιστής: Έλληνες Εβραίοι στην Εθνική Αντίσταση"

Τα «τρένα του θανάτου» έστειλαν χιλιάδες Ελληνοεβραίους στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης και η γενοκτονία του εβραϊκού πληθυσμού της χώρας, θεωρείται από τις μαζικότερες της Ευρώπης. Η διαδεδομένη αντίληψη ότι οι εβραϊκοί πληθυσμοί της Ευρώπης, οδηγήθηκαν υπάκουα σαν πρόβατα επί σφαγή στα στρατόπεδα, «διχάζει τους ιστορικούς, ανάμεσα σε όσους επιχειρούν να εντοπίσουν οργανωμένες μορφές κινητοποίησης και όσους ισχυρίζονται πως η αντίσταση των Εβραίων στους ναζί ήταν κατά μείζονα λόγο ενσωματωμένη στο εθνικό απελευθερωτικό κίνημα της κάθε χώρας, χωρίς σημείο αναφοράς σε οποιαδήποτε «εβραϊκότητα». Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση» λέει ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός.

Ο ίδιος, επιμελείται την έκθεση «Συναγωνιστής: Έλληνες Εβραίοι στην Εθνική Αντίσταση», που εγκαινιάστηκε απόψε στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, ως ένδειξη τιμής σ’ αυτούς τους λησμονημένους Ελληνοεβραίους αντιστασιακούς. Υπολογίζεται ότι περίπου 650 Ελληνοεβραίοι εντάχθηκαν, στην πλειοψηφία τους στο ΕΑΜ, την μαζικότερη αντιστασιακή οργάνωση της κατεχόμενης Ελλάδας και στη συνέχεια, πολλοί απ αυτούς κατατάχτηκαν στον ΕΛΑΣ.

Ανώνυμοι αντιστασιακοί που πολέμησαν τον κατακτητή, από διάφορα πόστα: Αντάρτες σε μάχες, τυπογράφοι προκηρύξεων, εκδότες εφημερίδων, γιατροί, νοσηλευτές συνθέτουν αυτές τις άγνωστες ιστορίες ανθρώπων που ξεχάστηκαν από την ιστοριογραφία, κάτω από το βάρος του Ολοκαυτώματος και αμέσως μετά, της αποσιώπησης της αντίστασης υπό το βάρος του εμφυλίου πολέμου και των μετεμφυλιακών χρόνων.

Σ αυτούς τους «συναγωνιστές της αντίστασης», ρίχνει φως το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος. Η έρευνα για το υλικό της έκθεσης διήρκεσε πέντε έτη και οδήγησε στη συγκέντρωση 24 προσωπικών ιστοριών, ανδρών και γυναικών, από διάφορες εβραϊκές κοινότητες της Ελλάδας, που πήραν τα όπλα στις μέρες της Κατοχής.

Φωτογραφίες, επιστολές, οπλισμός, προκηρύξεις, προσωπικά αντικείμενα, πολύτιμα τεκμήρια έρχονται για πρώτη φορά στο φως και πιστοποιούν την αντίσταση των κατατρεγμένων Ελληνοεβραίων, πράξη που ενσωματώθηκε στην αντίσταση χιλιάδων Ελλήνων και κωδικοποιήθηκε με μια λέξη βαριά σαν ιστορία: «συναγωνιστής».

Φ. Κουβέλης: «Η άνοδος δυνάμεων με αντισημιτικό λόγο, στην Ελλάδα, την Ευρώπη ή αλλού πρέπει να μας απασχολεί και να μας κινητοποιεί» «Ο αντισημιτισμός είναι μία από τις μορφές του ρατσισμού και του φασισμού. Η άνοδος δυνάμεων με αντισημιτικό λόγο, στην Ελλάδα, την Ευρώπη ή αλλού πρέπει να μας απασχολεί και να μας κινητοποιεί. Ο αντισημιτισμός πρέπει να καταδικάζεται στη γένεσή του και τα κράτη και οι κυβερνήσεις να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού, του ρατσισμού και κάθε μορφής διακρίσεων», υπογράμμισε ο Πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, Φώτης Κουβέλης, στον χαιρετισμό για τα εγκαίνια της έκθεσης.

Ο κ. Κουβέλης, τόνισε, επίσης, ότι η έκθεση θα πρέπει να αποτελέσει ένα ντοκουμέντο προσφοράς και αντίστασης, μια παρακαταθήκη για τις μελλοντικές γενιές, ώστε "όλοι μαζί να φωνάξουμε όχι στο ρατσισμό, όχι στις ψευτοθεωρίες περί φυλετικής ανωτερότητας, όχι στη μισαλλοδοξία και στον αντισημιτισμό. Για να μην ξεχάσουμε φαινόμενα, τα οποία επιστρέφουν ως εφιάλτης, σε μια χώρα η οποία έχει πληρώσει ακριβό τίμημα". Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, χωρίς να την κατονομάσει, αναφέρθηκε στην αντισημιτική δράση της Χρυσής Αυγής η οποία καλλιεργεί την μισαλλοδοξία και αμφισβητεί ειδεχθή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, όπως το Ολοκαύτωμα. "Το Ολοκαύτωμα όμως, ως αυτοτελές και αποτρόπαιο ομαδικό έγκλημα δεν επιδέχεται συγκρίσεις, δεν μπορεί να ενταχθεί σε καμιά κατηγορία γεγονότων και δεν είναι δυνατόν παρά να ταυτιστεί με τη θηριωδία των Ναζί. Εθελοτυφλία και εφησυχασμός δεν έχουν θέση ξανά στην Ιστορία της ανθρωπότητας", είπε χαρακτηριστικά και τόνισε ότι τόσο στην κοινωνία όσο και μέσα στο Κοινοβούλιο υπάρχουν κάποιοι που κακόφωνα υποθάλπουν και προπαγανδίζουν τον αντισημιτισμό, ανοιχτά ή συγκεκαλυμμένα. Το ζητούμενο, είπε, και το πιο βασικό είναι να ηττηθεί ο κοινωνικός συντηρητισμός. Αυτό απαιτεί διαρκή αντιπαράθεση, γιατί οι φορείς που καλλιεργούν και διαχειρίζονται προς όφελός τους τις κάθε είδους προκαταλήψεις είναι επίμονοι. Η άρση των προκαταλήψεων δεν μπορεί να υπάρξει μόνο με θεσμικά μέτρα, με αυτονόητη βέβαια την απαγόρευση κάθε είδους διάκρισης απέναντι στα νόμιμα δικαιώματα των πολιτών. Και κατέληξε λέγοντας ότι η άρση των προκαταλήψεων είναι ζήτημα της πάλης ιδεών μέσα στην κοινωνία, μια πάλη την οποία πρέπει να διεξάγουμε σταθερά και με συνέπεια, καθημερινά και σε κάθε επίπεδο όλοι μαζί, ως μια νέα αντίσταση απέναντι σε φαινόμενα ρατσισμού και αντισημιτισμού, απέναντι στον επιθετικό λόγο ναζιστικών μορφωμάτων, για να μη ζήσουμε ποτέ ξανά διώξεις, εκτοπίσεις, ξεριζωμό και ολοκαυτώματα.

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 25 Απριλίου. 

Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ