Κάτοικοι του Σοχού Θεσσαλονίκης "δένουν" τη ζωή τους με πατροπαράδοτα έθιμα

Από την ημέρα που γεννιούνται, οι κάτοικοι στο Σοχό Θεσσαλονίκης "δένουν" τη ζωή τους με το έθιμο των Κουδουνοφόρων. Μετά τα Θεοφάνια, μπορεί ελεύθερα, όποιος επιθυμεί, να ντυθεί με τη φορεσιά του Κουδουνοφόρου και να σεργιανίσει στους δρόμους και τις πλατείες, χωρίς να χρειαστεί να περιμένει να έρθουν οι ημέρες της Αποκριάς. Έχει παρατηρηθεί ακόμη και τον Αύγουστο νεαροί να φορούν τη στολή από δέρμα τράγου και να γυρίζουν στα μαγαζιά.

Ο Σοχός "ζει και αναπνέει" για το συγκεκριμένο δρώμενο, που μετρά τουλάχιστον 150 χρόνια ζωής στην περιοχή. Η κάθε οικογένεια έχει στην κατοχή της τουλάχιστον δύο με τρεις φορεσιές Κουδουνοφόρου, τις οποίες φροντίζει να διατηρεί σε καλή κατάσταση και να τις παραδίδει από γενιά σε γενιά. Σε κάθε σπίτι υπάρχουν και αμέτρητα κουδούνια, απαραίτητο στοιχείο για την τελική εμφάνιση.

Στη βιοτεχνία του Γιώργου Γρούσκου, στο Σοχό, εδώ και 35 χρόνια, φτιάχνονται οι κεφαλοστολές, τα χρωματικά, κωνικά, καπέλα που φορούν οι Κουδουνοφόροι και εμφανίζονται μπροστά στους επισκέπτες, κατά τη διάρκεια της Αποκριάς. Είναι το μοναδικό εργαστήριο στη Βόρεια Ελλάδα, που ασχολείται με τη δημιουργία του συγκεκριμένου τμήματος της στολής. «Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται χωρίς μεράκι και υπομονή. Και φυσικά δεν γίνονται για τα χρήματα. Το μεράκι και η αγάπη γι' αυτό που κάνω είναι πάνω απ' όλα και αυτό με κρατάει ακόμη εδώ», δήλωσε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο κ. Γρούσκος, καθισμένος στη ραπτομηχανή του.

Και ενώ το έθιμο "φουντώνει" το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς, τότε που συρρέουν και οι επισκέπτες στον Σοχό, ο κ. Γρούσκος ξεκινάει τη διαδικασία αρκετούς μήνες νωρίτερα. «Οι διαδικασίες ξεκινούν έξι με εφτά μήνες νωρίτερα, γιατί θα πρέπει να προμηθευτούμε τα ανάλογα υλικά για την κατασκευή των κεφαλοστολών και να είμαστε έτοιμοι να τις παραδώσουμε στους πελάτες. Ένα καλπάκι, όπως λέμε εμείς το συγκεκριμένο καπέλο, μπορεί να χρειαστεί να το δουλέψουμε τέσσερις με πέντε ημέρες, ίσως και παραπάνω», προσθέτει.

Η φορεσιά των Κουδουνοφόρων αποτελείται από τη στολή, παντελόνι και γιλέκο, φτιαγμένα από δέρματα τράγου, τα οποία υποδηλώνουν τον τραγόμορφο θεό Πάνα. Πάνω από τα δέρματα, δένουν στη μέση τη ντουζίνα, τα τέσσερα μεγάλα μπρούτζινα κουδούνια και ένα χάλκινο, πολύ μεγάλο, στο πίσω μέρος του κορμιού. Τα κουδούνια της ντουζίνας δεν είναι τυχαία. Πρέπει να έχουν ειδικό σχήμα και όγκο.
Στη συνέχεια, περνιέται η κόκκινη πλεχτή σάλπα και στο κεφάλι φοριέται το "καλπάκι" που φτιάχνει ο κ. Γρούσκος. Είναι μία προσωπίδα από μάλλινο μαύρο ύφασμα σε κωνικό σχήμα, ενώ στην κορυφή του κρεμιέται μια ουρά από αλεπού. Όλη η επιφάνεια είναι στολισμένη με κορδέλες και φέρει ένα είδος προσωπίδας που καλύπτει το πρόσωπο. Επίσης, είναι κεντημένος ένας σταυρός στο μέτωπο και υπάρχουν τρύπες στο στόμα, στα μάτια και στη μύτη. Ανάμεσα στη μύτη και στο στόμα υπάρχει ένα μεγάλο μουστάκι από ουρά αλόγου.

Εδώ και λίγα χρόνια, στο έθιμο του Κουδουνοφόρου παίρνουν μέρος και αρκετές γυναίκες από το Σοχό, οι οποίες ανακατεύονται στο μπουλούκι με τους άνδρες και τα μικρά παιδιά. Μια ολοκληρωμένη στολή Κουδουνοφόρου κοστίζει περίπου 15.000 ευρώ.