Οι προτάσεις σου στον (υποψήφιο) δήμαρχο

Οι 4 υποψήφιοι δήμαρχοι της Αθήνας – Παύλος Γερουλάνος, Νίκος Ηλιόπουλος, Κώστας Μπακογιάννης, Νίκος Σοφιανός- που συμμετείχαν στην ανοικτή συζήτηση που διοργάνωσε η αθηναϊκή συλλογικότητα atenistas την περασμένη Κυριακή στον πολυχώρο Ρομάντσο είχαν στη διάθεση του και ένα πολύτιμο οδηγό με πλήθος από επισημάνσεις/προτάσεις/ιδέες.

Δημιουργός ή και καλύτερα, συλλέκτης όλου αυτού του εξαιρετικά ενδιαφέροντος περιεχομένου –τροφή για σκέψη ήταν το Αthenslab. Το τελευταίο είναι ένα εργαστήρι πόλης που δημιουργήθηκε στις αρχές του 2019 από τους atenistas με στόχο: «την συλλογή αστικών επισημάνσεων, δημοτικών παραλείψεων και δυσλειτουργιών, αλλά και ιδεών που μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα στην πόλη στο υπάρχον πλαίσιο, με τις υπάρχουσες δυνάμεις και αρμοδιότητες».

Ακολουθεί ο οδηγός με τις επισημάνσεις, τις προτάσεις και τις ιδέες. Βρείτε χρόνο και οπλιστείτε με διάθεση και αισιοδοξία και βουρ για ανάγνωση…

Επικοινωνία – γνωστοποίηση των δομών του Δήμου
Ένα απ’ τα πιο σημαντικά προβλήματα είναι το ότι ο Δήμος Αθηναίων δεν γνωστοποιεί και δεν επικοινωνεί την ύπαρξη και τον τρόπο λειτουργίας των πολυάριθμων δομών του. Δεν υπάρχει έγκυρη και ξεκάθαρη ενημέρωση προς τους δημότες ως προς τις αρμοδιότητες όπως και για τον τόπο και χρόνο διεξαγωγής διάφορων έργων. Ένα παράδειγμα είναι η μη γνωστοποίηση του ωραρίου αποκομιδής των σκουπιδιών ή των έργων οδοποιίας. Ακόμη, το τηλεφωνικό κέντρο είναι ανενεργό και η ιστοσελίδα cityofathens.gr δεν εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό. Υπάρχουν πολλές προτάσεις για την επίλυση αυτού του προβλήματος, όπως το να ακολουθηθεί το πρότυπο του Δήμου Τρικάλων ως προς την πληροφόρηση και την παροχή υπηρεσιών. Παράλληλα, ο Δήμος θα μπορούσε να συντονίσει την εκτέλεση έργων από διάφορους αναδόχους έργων και να δημιουργήσει ένα ενιαίο ενημερωτικό δελτίο που να διαδίδεται μέσω των κοινωνικών δικτύων για την άμεση ενημέρωση των δημοτών. Συγκεκριμένα, για την αποκομιδή των σκουπιδιών θα βοηθούσε πολύ το να διευρυνθεί και εκτός εμπορικού τριγώνου το σύστημα ενημέρωσης της κυκλοφορίας των απορριμματοφόρων, προκειμένου να αποφεύγεται η κυκλοφοριακή συμφόρηση.

Λειτουργικότητα της ιστοσελίδας του Δήμου
Η ιστοσελίδα του Δήμου είναι εξαιρετικά δύσχρηστη, ειδικά όσον αφορά την υποδοχή αιτημάτων ή του μηχανισμού άμεσης αντιμετώπισης προβλημάτων από τις δημοτικές υπηρεσίες. Επίσης δεν είναι εύκολη η χρήση της μέσω φορητών συσκευών. Η εφαρμογή Novoville που έχει υιοθετηθεί τους τελευταίους μήνες φαίνεται να είναι χρήσιμη, παρόλα αυτά η ανταπόκριση του Δήμου στα αιτήματα και τις καταγγελίες είναι ελλιπής. Στην πράξη, οι επισημάνσεις των δημοτών παραμένουν ‘σε εξέλιξη’ για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Παραμελημένα κτίρια (ευθύνη ιδιοκτητών)
Οι αφρόντιστες και παραμελημένες όψεις κτιρίων επηρεάζουν αρνητικά την εικόνα της πόλης. Αυτού του είδους η οπτική ρύπανση στο αστικό περιβάλλον ενισχύει το αίσθημα παραίτησης και λειτουργεί απωθητικά στην ψυχολογία των κατοίκων και των επισκεπτών της πόλης. Ενώ υπάρχει ήδη σχετική νομοθεσία, σχετικά με την ευθύνη των ιδιοκτητών για τις όψεις των κτιρίων, δεν εφαρμόζεται. Θα μπορούσε να επανενεργοποιηθεί το πρόγραμμα επιδότησης αποκατάστασης προσόψεων κτιρίων και να προωθηθούν και συμπληρωματικά προγράμματα, π.χ. για να δημιουργηθούν περισσότερες ‘πράσινες ταράτσες’. Σε γενικές γραμμές θα έπρεπε να υπάρχει μια ενιαία πολιτική για την αισθητική αναβάθμιση της εικόνας της πόλης, μέσω της όψης κτιρίων και του αστικού εξοπλισμού.

Διαγραμμίσεις διαβάσεων
Η Υπηρεσία Οδοποιίας του Δήμου δεν επιμελείται τακτικά τις διαγραμμίσεις των διαβάσεων, με αποτέλεσμα να είναι αχνές ή ξεθωριασμένες. Αυτό φυσικά δημιουργεί προβλήματα ασφάλειας για πεζούς και οδηγούς, και είναι ιδιαίτερα προβληματικό κοντά σε σχολικά συγκροτήματα. Υπάρχει γενική έλλειψη διαγράμμισης και φωτεινών σηματοδοτήσεων. Ως προς τις προδιαγραφές, υπάρχουν υλικά ακρυλικής βάσης που αντέχουν περισσότερο στο χρόνο. Ως προς την τοποθέτηση, αυτή θα πρέπει να γίνεται σε προμελετημένα σημεία και να συνδέουν πεζοδρόμια με βύθιση και να προηγείται εγκάρσια γραμμή στάσης των αυτοκινήτων. Επίσης, είναι σημαντικό να αφαιρεθούν οι διαγραμμίσεις από οδούς ταχείας κυκλοφορίας, όπως η οδός Κηφισίας, καθώς μπερδεύουν τους διαβάτες και αποτελούν σημεία κινδύνου.

Συντήρηση – καθαρισμός πινακίδων
Η παραμέληση οδικών σημάνσεων κυκλοφορίας είναι εγκληματική αμέλεια. Οι Δήμοι φέρουν την ευθύνη καθαρισμού των συγκεκριμένων καθώς και όλων των πινακίδων οδών, μνημείων και οδικής κατεύθυνσης. Επιβάλλεται ο τακτικός τους έλεγχος και ο καθαρισμός τους. Σίγουρα θα βοηθούσε μια εφαρμογή, μέσω της οποίας οι δημότες θα μπορούσαν να επισημαίνουν τις καλυμμένες από αυτοκόλλητα και σπρέι πινακίδες σήμανσης ΚΟΚ. Επίσης, αρκετές χρειάζονται καλή στήριξη στο έδαφος, αφού με την πάροδο του χρόνου έχουν αποκολληθεί και αποσταθεροποιηθεί, με κίνδυνο ατυχήματος.

Τουαλέτες (απουσία – εκτός λειτουργίας)
Σε κάθε πλατεία υπάρχουν τουαλέτες των δεκαετιών 60-70, εκτός λειτουργίας. Όσο γι’ αυτές που εγκαταστάθηκαν το 2004, είτε δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ και κλειδώθηκαν εντός μηνός είτε στέκουν παρατημένες στην πόλη. Στην αθηναϊκή πραγματικότητα, όπως αποδείχθηκε τα τελευταία χρόνια, η αγορά και χρήση αυτοκαθαριζόμενων χημικών τουαλετών και η τοποθέτηση τους σε πολυσύχναστους χώρους, δεν έχει λειτουργήσει. Είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, μιας και όλες οι πόλεις παγκοσμίως έχουν δημόσιες τουαλέτες.

Αποκομιδή σκουπιδιών μπλε και ασημένιων κάδων στο ίδιο φορτίο
Αθήνα και ανακύκλωση, μια σχέση ανύπαρκτη, λόγω τόσο της απροθυμίας των κατοίκων να αλλάξουν τις συνήθειες τους, όσο και του γεγονότος ότι το περιεχόμενο ασημένιων και μπλε κάδων πολλές φορές συλλέγεται από το ίδιο απορριμματοφόρο, στο ίδιο δρομολόγιο. Έτσι, επιβεβαιώνεται η κοινή πίστη πως δεν υπάρχει ανακύκλωση από τον Δήμο και οι δημότες συνεχίζουν να πετούν τα πάντα οπουδήποτε. Επιπλέον, οι κίτρινοι κλωβοί για γυαλί ή χαρτί γίνονται σεβαστοί από ελάχιστους, ενώ συχνά βανδαλίζονται ή αποτίθεται εντός τους το οτιδήποτε. Χρειάζεται πραγματικά από τον Δήμο να γίνει μια σοβαρή επανεκκίνηση του συστήματος ανακύκλωσης, με απόλυτη συνέπεια ως προς τις δεσμεύσεις και με μαζική καμπάνια ενημέρωσης των δημοτών.

Καθαρισμός φρεατίων
Σε πολλά σημεία είτε δεν υπάρχουν αρκετά φρεάτια, είτε τα υπάρχοντα είναι γεμάτα σκουπίδια, με αποτέλεσμα όταν βρέχει να λιμνάζουν νερά. Είναι σημαντικό να θεσμοθετηθεί η συνεργασία της Διεύθυνσης Καθαριότητας του Δήμου με το αρμόδιο τμήμα της ΕΥΔΑΠ, προκειμένου να γίνονται εγκαίρως οι αναγκαίες επεμβάσεις. Να προστεθεί στα καθήκοντα των οδοκαθαριστών η αναφορά για την κατάσταση των φρεατίων, ο εντοπισμός μη λειτουργικών φρεατίων και ο έλεγχος αποκατάστασής τους μετά την επέμβαση της ΕΥΔΑΠ.

Χάρτες – πινακίδες κατεύθυνσης στην πόλη
Ο προσανατολισμός στην Αθήνα είναι δύσκολος και για τους επισκέπτες αλλά και για τους κατοίκους της πόλης. Σε πολλά κεντρικά σημεία δεν υπάρχουν χάρτες και πινακίδες κατεύθυνσης, όπως συμβαίνει αντιθέτως σε άλλες ελληνικές και ευρωπαϊκές πόλεις. Άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, δεν μπορούν να προσανατολιστούν. Παράλληλα, απουσιάζουν χάρτες λεωφορείων και τρόλεϋ σε πολλές στάσεις και σταθμούς του μετρό. Τέλος, οι αριθμοί πολλών κτιρίων δεν υπάρχουν ή δεν φαίνονται καθαρά.

Προσβασιμότητα σε οδούς – πεζοδρόμια
Είναι καθήκον μιας φιλικής και ανοιχτής πόλης να σέβεται την προσβασιμότητα των ΑΜΕΑ και άλλων ευαίσθητων ομάδων και να είναι πάντα προσπελάσιμες οι ράμπες και οι είσοδοι στους πεζόδρομους. Τα απαραίτητα προς μια τέτοια κατεύθυνση είναι πολλά: να είναι εμφανείς και σηματοδοτημένες οι ράμπες και οι θέσεις για ΑΜΕΑ και άλλες ευαίσθητες ομάδες. Να υπάρχουν ήχοι προειδοποίησης στα φανάρια για άτομα με προβλήματα όρασης. Να καταγραφούν όλες οι ράμπες και οι διαδρομές για τα ΑΜΕΑ, να συντηρηθούν και να μην υπάρχουν παράλογα εμπόδια στη μετακίνησή τους καθώς και να δημιουργηθεί ένας χάρτης δρόμων και διαδρομών για τα ΑΜΕΑ στην πόλη. Η επόμενη δημοτική αρχή θα μπορούσε να τρέξει καμπάνιες ευαισθητοποίησης των πολιτών, έτσι ώστε να σέβονται την προσβασιμότητα των ΑΜΕΑ σε όλα τα σημεία της πόλης.

Χώροι ανάπαυσης στην πόλη
Η Αθήνα μοιάζει, σε κατοίκους και επισκέπτες της, μια αφιλόξενη πόλη, ένας χώρος μετακινήσεων που απλώς τον προσπερνάς, χωρίς να υπάρχουν μελετημένα σημεία αστικής ανάπαυσης, συνθήκη που υπάρχει σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις. Επίσης, συμβαίνει συχνά να καταστρέφεται ο αστικός δημόσιος εξοπλισμός, όπως τα παγκάκια. Η τοποθέτηση περισσότερων καθισμάτων, η χρήση πιο ανθεκτικών υλικών, η ενεργοποίηση δημόσιων χώρων με εκδηλώσεις και η εγκατάσταση υποδομών που προσελκύουν τους πολίτες να τον χρησιμοποιήσουν και να τον χαρούν, είναι μερικές από τις λύσεις που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν.

Πεζοδρόμια – σπασμένα πλακάκια
Ένα σημαντικό στοιχείο που λείπει σε σχέση με πόλεις παγκοσμίως είναι η άνεση στην κίνηση των πεζών. Η Αθήνα είναι μια πόλη που δημιουργεί το αίσθημα της αβεβαιότητας στην κίνηση, καθώς πρέπει να κοιτάς διαρκώς κάτω για να αποφύγεις οποιαδήποτε κακοτοπιά στο βήμα σου και πιθανό ατύχημα. Στα πεζοδρόμια, το πιο σύνηθες είναι οι σπασμένες πλάκες και θα έπρεπε ο Δήμος, τώρα που μπορεί να ενημερώνεται πιο άμεσα μέσω εφαρμογών, να συστήσει μια ομάδα άμεσης αποκατάστασης τέτοιων περιπτώσεων.

Βιοκλιματικά υλικά σε δημόσιο χώρο
Η Αθήνα είναι μια πόλη εκτεθειμένη σε υψηλές θερμοκρασίες. Αυτή είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν στην επιλογή των υλικών που τοποθετεί ο Δήμος σε σημεία υπό ανάπλαση. Τα βιοκλιματικά υλικά κάλυψης επιφανειών οδοστρωμάτων και κτιρίων καθώς και η πολιτική που ακολουθείται παγκοσμίως στον τομέα αυτόν, θα πρέπει να τύχουν της προσοχής της νέας δημοτικής αρχής. Επιβάλλεται δε να γίνονται σωστές επιλογές με βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά και όχι επιπόλαιες δράσεις, απλώς για επικοινωνιακούς λόγους.

Κατάληψη πεζοδρομίων
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της πόλης είναι η κατάληψη μέρους των πεζοδρομίων. Τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα και οι μηχανές, τα καφέ και τα εστιατόρια που στήνουν τραπεζοκαθίσματα, τα καταστήματα και τα περίπτερα που εκθέτουν τα εμπορεύματά τους, εμποδίζουν την κίνηση των πεζών και τους βάζουν σε απρόβλεπτους κινδύνους.

Ξεχασμένος αστικός εξοπλισμός
Αστικός εξοπλισμός ξεχασμένος που δεν χρησιμοποιείται πια (καγκελάκια και κολωνάκια σε κάποια σημεία, διαφημιστικές πινακίδες, καρτοτηλέφωνα εκτός λειτουργίας, πινακίδες υπηρεσιών που δεν υφίστανται) εμποδίζει την κίνηση στα πεζοδρόμια. Η απουσία του θα απελευθέρωνε ζωτικό δημόσιο χώρο και θα αφαιρούσε αχρείαστη οπτική πληροφορία σε μια πόλη επιβαρυμένη σ’ αυτόν τον τομέα, όπως η Αθήνα.

Ογκώδη περίπτερα
Τα περίπτερα, ένα ιδιαίτερο στοιχείο του χαρακτήρα της πόλης, λειτουργούν πολλές φορές εις βάρος του δημόσιου χώρου. Καταλαμβάνουν πολύ μεγαλύτερη έκταση από την προβλεπόμενη, με ογκώδεις κατασκευές, και συχνά είναι εγκατεστημένα σε πολύ στενά πεζοδρόμια με αποτέλεσμα να εμποδίζουν και να δυσκολεύον την κίνηση των πεζών. Είναι επίσης σύνηθες η πίσω όψη τους να είναι άσχημη και απεριποίητη. Θα μπορούσε να γίνει επαναχωροθέτησή τους, ιδίως αυτών που βρίσκονται σε σημεία που εμποδίζουν την κίνηση, να τηρούνται οι προβλεπόμενες διαστάσεις και να υπάρξει μια ενιαία αισθητική ταυτότητα, πρακτική που ακολουθείται σε πολλές πόλεις του εξωτερικού.

Αξιοποίηση κενών οικοπέδων στην πόλη
Είναι εκατοντάδες τα κενά οικόπεδα στην πόλη που παραμένουν κενά και αναξιοποίητα. Οι χώροι αυτοί θα μπορούσαν να δοθούν σε δημόσια χρήση, μέχρι να επιλυθούν τα θέματα που προκύπτουν από την πολυϊδιοκτησία και την οριστική χρήση τους. Στην κατεύθυνση αυτή ήδη οι atenistas, όπως και άλλες πρωτοβουλίες, δραστηριοποιούνται και μετατρέπουν αυτούς τους χώρους σε πάρκα τσέπης (pocket parks) με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Κενά παρτέρια – σπασμένα δέντρα – ομοιογένεια στις αστικές δενδροστοιχίες
Παρατηρείται το φαινόμενο, σε κενά παρτέρια να τοποθετούνται δέντρα άσχετα με τα υπάρχοντα του δρόμου – στην πραγματικότητα φυτεύεται ό,τι περισσεύει στην αρμόδια υπηρεσία πρασίνου – με αποτέλεσμα να διαταράσσεται ο κηποτεχνικός σχεδιασμός του δρόμου. Ιδανικά ο Δήμος θα πρέπει να ορίσει επιμελητή αρχιτέκτονα τοπίου, ο οποίος θα επιβλέπει μια συνολική μελέτη αστικού πρασίνου και θα συντονίσει την επιμόρφωση των υπαλλήλων που απασχολούνται από την υπηρεσία πρασίνου. Θα μπορούσε να καθιερωθεί η συνεργασία του δήμου με σχετικά πανεπιστημιακά τμήματα για την απόκτηση τεχνογνωσίας και πρακτικής άσκησης σπουδαστών.

Αφισοκόλληση (οριοθέτηση χώρων)
Η παράνομη αφισοκόλληση δεν είναι πρόβλημα μόνο αισθητικής αλλά και ασφάλειας, ειδικά στην κυκλοφορία των οχημάτων. Με δεδομένο όμως το ό,τι η πρακτική αυτή διαφήμισης δύσκολα θα εκλείψει, καθίσταται επιτακτική η ύπαρξη πρωτοβουλίας του Δήμου για τον ορισμό οριοθετημένων σημείων αφισοκόλλησης (νόμος 4023/ 2011), καθώς και για την τήρησή τους.

Θάμνοι, “συλλέκτες” σκουπιδιών
Οι καλλωπιστικοί θάμνοι είναι απαραίτητοι στο περιβάλλον την πόλης. Δυστυχώς όμως, στην αθηναϊκή πραγματικότητα λειτουργούν πολύ συχνά σαν “συλλέκτες” σκουπιδιών, μιας και το πυκνό τους φύλλωμα λειτουργεί ανασταλτικά για τους υπαλλήλους καθαριότητας να προσεγγίσουν την βάση τους και να συλλέξουν σκουπίδια. Η επιλογή των θάμνων απαιτεί σωστή συντήρηση και μορφοποίηση του φυλλώματος τους, αλλά αυτό δεν φαίνεται να εκτελείται επιτυχημένα από την υπηρεσία πρασίνου, δημιουργώντας εστίες σκουπιδιών και δυσκολίες στο έργο της υπηρεσίας καθαριότητας. Ο Δήμος ιδανικά θα έπρεπε συνεργαστεί με fri.gr (Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών) ή το aua.gr (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο) που θα καθοδηγούν τους εργαζόμενους για τη σωστή φροντίδα και σχηματισμό των θάμνων.

Συντριβάνια εκτός λειτουργίας
Ζούμε σε μια πόλη με ανύπαρκτο το υγρό στοιχείο. Μια πόλη που κάποτε είχε ποτάμια τώρα δεν έχει ούτε το ιστορικό της συντριβάνι στην Ομόνοια. Υπάρχουν πάρα πολλά μικρά συντριβάνια που όμως είναι εντελώς παρατημένα κι εκτός λειτουργίας, χωρίς νερό και γεμάτα σκουπίδια. Η όψη της πόλης αλλάζει αισθητά με την παρουσία υγρού στοιχείου, καθώς προσθέτει μια αίσθηση δροσιάς την οποία η Αθήνα, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, έχει πολλή ανάγκη.

Επανονομασία των οδών Πανεπιστημίου, Πειραιώς, Πατησίων
Ένα πρόβλημα που δεν έχει λόγο ύπαρξης είναι η σύγχυση στην ονομασία τριών κεντρικών οδών: Πανεπιστημίου, Πειραιώς, Πατησίων. Στην αθηναϊκή συνείδηση, οι δρόμοι αυτοί είναι καταγεγραμμένοι με τα ιστορικά τους ονόματα. Οι τουρίστες και επισκέπτες της Αθήνας διαρκώς κοιτούν με απορία τον χάρτη με συνέπεια να δημιουργείται ένα περιττό πρόβλημα σε μια έντονα τουριστική πόλη. Ο Δήμος οφείλει να κινήσει τις διαδικασίες για την επαναφορά των αρχικών ονομάτων τους.

Δύσοσμα σημεία, κατ’ εξακολούθηση
Κατ’ εξακολούθηση, κάποια σημεία στην πόλη είθισται να λειτουργούν σαν σημεία ούρησης και αυθαίρετης ρίψης σκουπιδιών. Προφανώς υπάρχει μια ανάγκη και για τα δύο παραπάνω οπότε πρέπει να δοθούν εναλλακτικές λύσεις που θα λειτουργούν αποτρεπτικά για τα παραπάνω φαινόμενα. Η χρήση ειδικών καθαριστικών θα ήταν μια καλή λύση, όπως και ο επιπλέον φωτισμός των σημείων αυτών.

Κλάδεμα δέντρων
Δυστυχώς η Διεύθυνση Πρασίνου τα τελευταία χρόνια κλαδεύει τα δέντρα άτσαλα, άτεχνα και χωρίς σεβασμό στην αισθητική της πόλης. Η υπηρεσία επικαλείται έλλειψη προσωπικού και έτσι αντί να κλαδεύει κάθε 3 χρόνια επιλέγει να τσεκουρώνει κυριολεκτικά τον κορμό των δέντρων για να μεταθέσουν όποια νέα επέμβαση σε μεγαλύτερο διάστημα (7 χρόνια όπως δήλωσε ο νυν υπεύθυνος πρασίνου). Το άγριο τσεκούρωμα των δέντρων, πέρα από την πληγή που προκαλεί στα δέντρα, τα οποία θέλουν χρόνο να αποκαταστήσουν το κλαδικό τους σύστημα, λειτουργεί αρνητικά στην εικόνα της πόλης και στερεί ανθοφορία από χαρακτηριστικές δενδροστοιχίες της (π.χ. , μωβ τζακαράντες στην οδό Αθηνάς).

Σιδεριές – κατεβασμένα ρολά
Κρίνοντας από την όψη της, η Αθήνα μοιάζει με πόλη όπου κυριαρχεί η ανασφάλεια, ιδίως την νύχτα. Τα κατεβασμένα ρολά σε όλα τα καταστήματα και η έλλειψη του φωτός που οι βιτρίνες προσφέρουν, οι είσοδοι κτιρίων και πολυκατοικιών σε γειτονιές με επιπλέον “προστατευτικές” σιδεριές, δίνουν την εικόνα μιας πόλης σκοτεινής και αφιλόξενης, χωρίς εμπιστοσύνη στον εαυτό της. Η εικόνα αυτή δυσχεραίνει την επανάκτηση ενός φιλικού αστικού περιβάλλοντος που είναι επιτακτική ανάγκη της πόλης.

Λέσχες φιλίας (αναβάθμιση σε Κέντρα δημοτικής κοινότητας)
Δυστυχώς σε μια πόλη αχανή όπως η Αθήνα, η αίσθηση της γειτονιάς ή του δημοτικού διαμερίσματος και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που αυτά έχουν, δεν γίνεται αντιληπτή από τους πολίτες. Στο πλαίσιο μιας εσωτερικής αθηναϊκής αποκέντρωσης, θα ήταν ιδανικό να υπάρχουν 7 εστίες, 7 ισχυρά κέντρα-χώροι πολιτισμού, υπηρεσιών, επικοινωνίας, δραστηριοτήτων για κάθε διαμέρισμα. Οι λέσχες φιλίας που λειτουργούν μέχρι σήμερα χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για μια τέτοια μετεξέλιξη.

Aνθαγορά
Στην Αθήνα υπήρχε πάντα ανθαγορά στο κέντρο της, είτε στην Πλατεία Κοτζιά είτε στην Πλατεία Αγίας Ειρήνης (ακόμα και τα ανθοπωλεία τους Συντάγματος έχουν εξαφανιστεί). Πλέον, ενώ η αγορά τροφίμων της Βαρβακείου συνεχίζει τη δραστηριότητά της μέχρι σήμερα, αγορά για άνθη δεν υπάρχει, αφαιρώντας μια όμορφη και χρηστική, για πολλούς, λειτουργία από το κέντρο της πόλης. Δίπλα στις υπάρχουσες αγορές (π.χ. στην πλατεία Βαρβακείου) θα μπορούσε να δημιουργηθεί ξανά μια αθηναϊκή ανθαγορά.

Ανανέωση οπτικής ταυτότητας του Δήμου
Το λογότυπο του Δήμου έχει χαρακτηριστικά που εμποδίζουν την αναγνωρισιμότητά του: είναι φορτωμένο με πολλά στοιχεία, με μικρές λεπτομέρειες που χάνονται στην σμίκρυνσή του, με χρωματικό συνδυασμό που δεν αποδίδεται σωστά σε διάφορα υλικά ή οπουδήποτε χρειαστεί μονοχρωμία. Μια καλή ιδέα θα ήταν να αποσαφηνιστεί σχεδιαστικά, να απλοποιηθεί για να μπορέσει να είναι λειτουργικό και καλαίσθητο σε σύγχρονες χρήσεις όπως οθόνες και άλλα μέσα. Η αναθεώρηση εν γένει της οπτικής ταυτότητας του Δήμου θα μπορούσε να βοηθήσει στο να μεταδώσει σωστότερά ένα μήνυμα πιο σύγχρονο.