Οι αιώνιες ανησυχίες των εφήβων

Η παράσταση «Το ξύπνημα της άνοιξης» του Φρανκ Βέντεκιντ σε σκηνοθετεί ο Δημήτρης Καραντζάς παίζεται στη σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου σε μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα. Η τελευταία εκδόθηκε σε βιβλίο από τις εκδόσεις Νεφέλη το 2008 –μια χρονιά που «Το ξύπνημα της άνοιξης» παίχθηκε με αυτήν την μετάφραση στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη (στην παράσταση αυτή έπαιζε ο αδικοχαμένος ηθοποιός Κωνσταντίνος Παπαχρόνης αλλά και μια πλειάδα εκλεκτών εκπροσώπων της νέας γενιάς του θεάτρου όπως ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος, ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης, η Ιωάννα Παππά, ο Όμηρος Πουλάκης, η Άλκηστις Πουλοπούλου, ο Θάνος Τοκάκης, η Γαλήνη Χατζηπασχάλη αλλά και ο Μίλτος Σωτηριάδης, επικεφαλής σήμερα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου). Επιπλέον, με την μετάφραση του Δεπάστα έχει παιχθεί στη Νέα Σκηνή του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου το 2013 (διασκευή – σκηνοθεσία Δημήτρης Λιγνάδης).

Το 2018 κυκλοφορεί σε βιβλίο μια νέα μετάφραση του έργου του Βέντεκιντ (Κάπα Εκδοτική). Πρόκειται για τη μετάφραση του Γρηγόρη Λιακόπουλου. Μια δεύτερη, νεώτερη μετάφραση δίπλα σε εκείνη του Γιώργου Δεπάστα. Ο τελευταίος σύμφωνα με το καταχωρημένο βιογραφικό σημείωμα του στο biblionet.gr «γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, όπου απέκτησε τον τίτλο του Διδάκτορα και εργάστηκε μέχρι το 1990.

Το 1991 επιστρέφει στην Αθήνα και ασχολείται αποκλειστικά με τη λογοτεχνική και θεατρική μετάφραση από την αγγλική και γερμανική γλώσσα, και αντίστροφα. Το 2004 τιμήθηκε με το Ελληνογερμανικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης για την ελληνική μετάφραση του θεατρικού έργου Ο θάνατος του Δαντόν του Georg Buchner. Έχει μεταφράσει έργα των Hermann Hesse, Klaus Mann, Arthur Schnitzler, William Butler Yeats, Chekhov, Harold Pinter, Ibsen, Strindberg, κ.ά.».

Στο biblionet επίσης βρήκα ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Βάλτερ Πούχνερ Ευρωπαϊκή θεατρολογία: ένδεκα μελετήματα ( Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν, Αθήνα 1984) για το «Ξύπνημα της άνοιξης». Παραθέτω το απόσπασμα: (…) στο διάστημα του μεσοπολέμου ήταν το πιο πολυπαιγμένο δραματικό έργο σε όλες τις γερμανόφωνες σκηνές, φέρει τον υπότιτλο: Μια παιδική τραγωδία. Και σε παρένθεση ο Βέντεκιντ προσθέτει: “γραμμένο από το φθινόπωρο του 1890 ως το Πάσχα του 1891”. Ακολουθεί μια κάπως περίεργη αφιέρωση: “Στον Κύριο με τη μάσκα”. Αυτό το μικρό δράμα με το προκλητικό, για την εποχή, ύφος του, με τις μάχες που ξέσπασαν με τη λογοκρισία και με αφορμή τις παραστάσεις του, με τα διδάγματά του υπέρ μιας εντελώς ελεύθερης διαπαιδαγώγησης των παιδιών και των εφήβων, καθρεφτίζει μια ολόκληρη εποχή: το διάστημα από την αρχή του αιώνα μας ως τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όχι μόνο σε γερμανική αλλά σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Εμπεριέχει σε μικρογραφία όλο το πολιτικό χάσμα ανάμεσα στον προπολεμικό αστικό κόσμο και τα διάφορα μεταπολεμικά πολιτισμικά ρεύματα, αποπνέει τον αέρα της καλλιτεχνικής και πνευματικής επανάστασης που εκρήγνυται παντού στην Ευρώπη γύρω στο 1910 και θα χαράξει τις θεμελιακές γραμμές της πορείας του ευρωπαϊκού πολιτισμού του αιώνα μας.

Το έργο αποτελείται από μικρές σκηνές που διαδέχονται η μια την άλλη με γοργό ρυθμό, και παρουσιάζει στιγμιότυπα από τη ζωή των μαθητών του γυμνασίου και των γονιών τους, ενώ συγχρόνως έχει μια αρκετά ασυνήθιστη πλοκή. Αυτός ο καλειδοσκοπικός χαρακτήρας της δημιουργικής δομής ερμηνεύεται σήμερα ως προδρομική μορφή του εξπρεσιονιστικού station drama. Ο Βέντεκιντ δεν είναι μόνο πρωτοπόρος στο γλωσσικό ύφος και στον θεματογραφικό τομέα, αλλά και στη δραματουργική τεχνική. (…)».

Στη παράσταση που συνεχίζεται μέχρι τον Ιούνιο στη σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου ο Καραντζάς πέρα από την σκηνοθεσία έχει κάνει και την διασκευή του έργου από κοινού με την Γκελυ Καλαμπάκα. Στην παράσταση παίζουν οι ηθοποιοί: Μαρία Σκουλά, Βαγγέλης Αμπατζής, Ασημίνα Αναστασοπούλου, Κορίνα-Άννα Γκουγκουλή, Γιώργος Δικαίος, Αναστάσης Λαουλάκος, Μάνος Πετράκης και Νάνσυ Σιδέρη.