Ίσως, ένας πολιτιστικός υλιστής!

«Από τα φοιτητικά του χρόνια, ξεκινάει η ερασιτεχνική του ενασχόληση με την κατεργασία του ξύλου. Έπειτα από σπουδές Αρχιτεκτονικής ιδρύει το 1996 τη δική του επιχείρηση σχεδιασμού και επικοινωνίας, όπου του δίνεται η δυνατότητα να διευρύνει τα δημιουργικά του ενδιαφέροντα. Από το 2015 πειραματίζεται σχεδιάζοντας και δίνοντας μορφή και υπόσταση σε μια συλλογή από ξύλινες χειροποίητες δημιουργίες, οι οποίες παίρνουν διάφορες μορφές ζώων ή άλλων αντικειμένων». Το σημείωμα αυτό αφορά τον Θέμο Βαφιά, 14 δημιουργίες του οποίου φιλοξενούνται σήμερα στο e-shop του Μουσείου Μπενάκη. Πιο συγκεκριμένα, στις ηλεκτρονικές προθήκες του καταστήματος βρίσκονται διαθέσιμες δύο χειροποίητες ξύλινες δημιουργίες του. Η μια φέρει την επωνυμία Ψαροκόκαλο και η δεύτερη, Συναγρίδα. Δείτε τα και αν το αποφασίσετε οι συγκεκριμένες δημιουργίες είναι διαθέσιμες στο κατάστημα που υπάρχει στην Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου -Γκίκα.

Ο Θέμος Βαφιάς – αν και Αθηναίος με καταγωγή από την Άρτα- επέλεξε μετά το τέλος των σπουδών του να παραμείνει και να δουλέψει στην Θεσσαλονίκη. Ο ίδιος έγραψε στο fb «μικρή ξύλινη ιστορία»: «Η ερασιτεχνική ενασχόλησή μου (από τα φοιτητικά χρόνια) με το ξύλο και την κατεργασία του, η εμμονή μου στο αδιαίρετο δίπολο «σχεδιαστής-κατασκευαστής» και το πάθος της χειρωνακτικής δουλειάς με οδήγησαν στην πιο ακραία «αρχιτεκτονική» συμπεριφορά: στον ισόγειο χώρο που απέκτησα το 2005 θεώρησα σκόπιμο να ασχοληθώ -πέρα από το προφανές του σχεδιασμού- και με την κατασκευή όλων των ξύλινων τμημάτων του (που ήταν πολλά...: όχι μόνο ξυλοδουλειές «βιτρίνας» αλλά και χαμαλο-ξυλοδουλειές όπως πατώματα, επενδύσεις, κουφώματα ή εργασίες περισσότερο τεχνικές όπως η ξύλινη κουζίνα, έπιπλα εργασίας κλπ). Για 2-3 χρόνια κυκλοφορούσα με μια φόρμα εργασίας ποτισμένη από ξυλόσκονη κι ένα κιτρινό-μαυρο μολύβι πίσω από το αυτί. Οι ηλεκτρολόγοι, σιδεράδες, υδραυλικοί με φώναζαν μάστορα -κι αισθανόμουν ότι το εννοούσαν. Αυτό ήταν! Τελικά μέσα στο θράσος μου απέκτησα δεξιότητες πραγματικού Τεχνίτη ξύλου, με πλήρη εξοπλισμό και πολύ καλή γνώση των υλικών. Κι ο τεχνίτης συμπλήρωσε το άλλο μισό του Σχεδιαστή. Εδώ και δύο χρόνια, μπαίνοντας στο γραφείο+σπίτι νιώθεις αμέσως τη μυροβόλο δράση των φρεσκοκομμένων σανίδων πεύκου, που στο υπόγειο εργαστήριο περιμένουν τη σειρά τους, για να γίνουν Χειροποίητα Ξύλινα Αντικείμενα» (facebook.com/VafiasObjects).

Μια μικρή παρένθεση. Τον Θέμο τον γνωρίζω από την δεκαετία του ΄80. Οι δρόμοι μας διασταυρώθηκαν εκείνη την εποχή στην νεολαιίστικη οργάνωση ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος. Μάλιστα, ο Θέμος με το δημιουργικό μεράκι, την έμπνευση και αφοσίωση έχει βάλει την σφραγίδα του στις καλύτερες αφίσες που κυκλοφόρησαν ποτέ στην Θεσσαλονίκη. Ιδιαίτερα, όσον αφορά τις αφίσες του Ρήγα και του ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ όπως για παράδειγμα ο ιπτάμενος Κάρολος Μάρξ που κατεβαίνει με αλεξίπτωτο στο Πάρκο της Νέας Παραλίας.


Ο παλιός του καθηγητής –ομότιμος καθηγητής της Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ- Λόης Παπαδόπουλος (ένα από τα εμβληματικά πρόσωπα της ανανενωτικής, δημοκρατικής Αριστεράς) γράφει για τον παλαιό φοιτητή του: «Θέλω, ακόμη περισσότερο, να θυμάμαι την ευφάνταστη συνεισφορά του σε παράπλευρες εκφράσεις της φοιτητικής ζωής. Ας πούμε, την προφανώς διαμορφωτική για τον ίδιο πρόσληψη της ευρωπαϊκής αστικότητας, όπως απογράφεται στα σημειωματάριά του με τα έξοχα ομιλητικά σκίτσα του, από τις σύντομες επισκέψεις του σε δυτικοευρωπαϊκές πόλεις. Ακόμη τη σύλληψη και το συντονισμό στο οριακό - και, ευλόγως, και τελευταίο… - τεύχος μηδέν του περιοδικού «Aρχί», πρόδρομο του «Oικώ», το οποίο με έξι τεύχη έσπασε κάθε ρεκόρ φοιτητικής εκδοτικής μακροημέρευσης. Θέλω, ακόμη, να μη ξεχασθούν οι ευγενείς αφίσες, που κάθε φορά σχεδίαζε μέσα στη θορυβώδη τελετουργία των φοιτητικών εκλογών, ούτε βεβαίως, η δημιουργική συμβολή του στο ετήσιο, κάθε Σεπτέμβριο, ευφορικό Φεστιβάλ της ΑΥΓΗΣ-ΘΟΥΡΙΟΥ, στο Πάρκο της Νέας Παραλίας της Θεσσαλονίκης».

Αλλά, ο Παπαδόπουλος γράφει και για τα τρέχοντα: «Η τρέχουσα στιγμή του Βαφιά, τα μικρά ξύλινα γλυπτά του, έχουν επιλυθεί στο εσωτερικό του ίδιου καλλιεργημένου μοντερνιστικού σχεδιαστικού ήθους: κατανόηση της λειτουργικής δομής του αντικειμένου, αναγωγή στη γεωμετρική καταγωγή της μορφής του, με τον τρόπο που, ας πούμε, o D΄Arcy Thompson κατανοούσε τη μορφή ανάπτυξης των οργανισμών, αποβολή των κάθε τύπου μορφολογικών περισπασμών, προσαρμογή στις υπαγορεύσεις της υλικότητας του μέσου, επεξηγηματικές λεζάντες που αντλούν από την παράδοση του παιδαγωγικού εγκυκλοπαιδισμού και που μπορεί να αναμετρηθούν με τη γοητευτική ερμηνευτική οικονομία διατυπώσεων του Petit Larousse ή, ακόμη, με τους πίνακες ταξινομικής φυσιολογίας που αναδεικνύει τις dιferrentiae specificae.

Επιπλέον, ένα υποδόριο, αυτοσαρκαστικό χιούμορ: τσιπούρα, λούτσος, ροφός. Ή, το μικρό σκυλάκι».

Τέλος, ο Παπαδοπουλος βάζει και τον τίτλο: «Αρχιτέκτων, γραφίστας ή σχεδιαστής - ή όλα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως – ο Θέμος Βαφιάς, παραμένει ένας ερμητικός κατασκευαστής, ίσως ένας πολιτιστικός υλιστής, βαθύτατα ευρωπαίος αλλά μακριά από κάθε στάση ρηχού κοσμοπολιτισμού, ο οποίος, κατασκευάζοντας τα αντικείμενά του, κατασκευάζει και μας συστήνει και τον εαυτό του. Δημιουργώντας αθόρυβα ένα σύμπαν αντικειμένων, μας θέτει αντιμέτωπους με το αίνιγμα και τη χαρά του τεχνήματος, ξεναγώντας μας στη χαρτογραφία της δημιουργικής απόλαυσης».