Οι 3 κρίσιμες μήνες της Επανάστασης

Ο καθηγητής Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου έφυγε από την ζωή πλήρης ημερών. 102 ετών. Γεννημένος στην Πάτρα, στις 14/2/1912, άφησε την τελευταία πνοή στην Αθήνα, στις 16/8/2014. Άφησε πίσω του ως κληρονομιά ένα σπουδαίο συγγραφικό έργο. Μεταξύ αυτών και ένα βιβλίο που χρειάζεται να διαβαστεί – και να ξαναδιαβαστεί- τις ημέρες της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου 1821. «Η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, καταλύτης για την αποδιοργάνωση της ελληνικής Επανάστασης» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2012). 

Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας αποτυπώνει τα γεγονότα των τριών αυτών μηνών(Φεβρουάριος-Μάιος 1825), μέρα με τη μέρα, μέσα από δημόσια έγγραφα, εκδεδομένα και ανέκδοτα, ημερολόγια και απομνημονεύματα αυτοπτών μαρτύρων. 

Σε ένα ενημερωτικό εκδοτικό σημείωμα διαβάζουμε: «Οι δύο εμφύλιοι πόλεμοι των αγωνιζόμενων για ανεξαρτησία Ελλήνων (Ιανουάριος-Ιούνιος, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1824) είχαν ως αποτέλεσμα τον εθνικό διχασμό, τη διάσπαση της ηγεσίας και οικονομικές καταστροφές. Πολύ σύντομα μετά τη λήξη του δεύτερου εμφυλίου άρχισαν οι αποβατικές επιχειρήσεις του Ιμπραήμ πασά στην Πελοπόννησο (Φεβρουάριος-Μάιος 1825). Αυτές οι επιχειρήσεις έγιναν καταλύτης για την αποδιοργάνωση του νεοσυσταθέντος ελληνικού κράτους. Η ελληνική κυβέρνηση μένει ανενεργή, πόσο μάλλον που ο Πρόεδρος του Εκτελεστικού Γεώργιος Κουντουριώτης, ο οποίος έχει αυτοδιοριστεί και αρχιστράτηγος, αναχωρεί από το Ναύπλιο για το στρατόπεδο της Μεσσηνίας. Ο Ιωάννης Κωλέττης παραμένει στην πρωτεύουσα και βυσσοδομεί εναντίον του Κουντουριώτη. Αυτός αποδεικνύεται τελείως ακατάλληλος για αρχιστράτηγος. Ιδιαίτερα βαραίνει η αδυναμία της κυβέρνησης να εφοδιάσει τα ρουμελιώτικα σώματα, που αντιμετωπίζουν τον εχθρό, με τρόφιμα και πολεμεφόδια. Στο στρατόπεδο απουσιάζει γενικός αρχηγός, οι οπλαρχηγοί αδρανούν και επικρατεί αταξία και απειθαρχία. Οι στρατιώτες περιφέρονται στα γύρω χωριά για να βρουν τροφή. Οι Πελοποννήσιοι αρνούνται να στρατολογηθούν από τη στιγμή που οι αρχηγοί τους, και κυρίως ο Κολοκοτρώνης, βρίσκονται είτε φυλακισμένοι είτε κυνηγημένοι από την κυβέρνηση». 

Ο Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Aθηνών, στη Σορβόνη και στο Collège de France. Aνακηρύχθηκε Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1939), Docteur es Lettres (doctorat d'État, 1956). 

Εργάστηκε ως ερευνητής στο Eπιστημονικό Ίδρυμα Eρευνών της Γαλλίας (C.N.R.S, 1951-1954) και ως διευθυντής ερευνών στο Kέντρο Mικρασιατικών Σπουδών (1954-1959). 

Tο 1959 εξελέγη τακτικός καθηγητής της Aρχαίας Iστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, θέση από την οποία απομακρύνθηκε το 1967 από τη Δικτατορία και στην οποία επανήλθε το 1974. Aπό το 1970 έως το 1975 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Lyon II. Συνταξιοδοτήθηκε το 1979. 

Διετέλεσε κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής (1965-1966), αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Eθνικού Θεάτρου Bορείου Eλλάδος (1964-1967), πρόεδρος της Association Lyonnaise d'Etudes Anciennes (1974), πρόεδρος της Eλληνικής Eπιτροπής Iστορικών Eπιστημών (1978-1985), μέλος της Διεθνούς Eπιτροπής Iστορικών Eπιστημών (1978-1985), ιδρυτής και διευθυντής του Kέντρου Eλληνικής και Pωμαϊκής Aρχαιότητος στο Eθνικό Ίδρυμα Eρευνών (1979-1992), μέλος του Δ.Σ. του Eθνικού Iδρύματος Eρευνών (1992-1995), πρόεδρος του Iδρύματος Eλληνικού Πολιτισμού (1993-1995), και πρόεδρος του Kέντρου Mικρασιατικών Σπουδών. 

Υπήρξε μέλος της Accademia dei Lincei και αντεπιστέλλον μέλος της Accademia Pontaniana και της Académie des Inscriptions et Belles Lettres. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και σε συλλογικά έργα, έχει παρουσιάσει ανακοινώσεις σε Aκαδημίες και έχει συνεργασθεί με πολλά εκτενή κεφάλαια στην «Iστορία του Eλληνικού Έθνους» της Eκδοτικής Aθηνών. 

Kύρια αυτοτελή έργα του: «H Πελοπόννησος κατά την δευτέραν τουρκοκρατίαν (1715-1821)» (Ερμής 2000 & Ηρόδοτος 2012) - «La migration grecque en Ionie» (Aθήνα, 1958) - «Peuples prehelleniques d'origine indo-europeenne» (Aθήνα 1977), - «Les Proto-grecs» (Aθήνα 1980), - «The Polis-State, Definition and Origin» (Aθήνα 1989), (μετάφραση: «Πόλις, ένας τύπος αρχαίου ελληνικού κράτους», ΜΙΕΤ 1999), - «Between Memory and Oblivion, The Transmision of Early Greek Historical Traditions» (Aθήνα 1991), - «H Aθηναϊκή δημοκρατία» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 1999) - «Η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, καταλύτης για την αποδιοργάνωση της ελληνικής Επανάστασης» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2012) - «Ένας συνταγματικός δημοκράτης ηγέτης κατά την Επανάσταση του '21: Ο Γ. Λογοθέτης Λυκούργος της Σάμου» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2014), ενώ τους τελευταίους μήνες της ζωής του συνεργαζόταν με τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης για τη μετάφραση στα ελληνικά του έργου του «Ethnè grecs à l’Âge du bronze».

Ένα κεφάλαιο του βιβλίου είναι εδώ διαθέσιμο για ανάγνωση εδώ