Η Επίδαυρος στην avant-garde

Αν το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου είναι το σημαντικότερο πολιτιστικό γεγονός της χώρας μας κάθε καλοκαίρι, οι παραστάσεις στην Επίδαυρο είναι διαχρονικά αυτές που έχουν τη μεγαλύτερη βαρύτητα. «Ήταν και είναι το βαρύ πυροβολικό του Φεστιβάλ», επισημαίνει ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, καλλιτεχνικός διευθυντής του θεσμού, εξηγώντας την απόφαση να παρουσιαστεί το πρόγραμμα της Επιδαύρου -εν είδει εμπροσθοφυλακής- χθες, Τρίτη 28 Νοεμβρίου, πριν από την αποκάλυψη του μενού του Φεστιβάλ Αθηνών. Η παρουσίαση, μάλιστα, έγινε στην αυλή του six d.o.g.s., προκειμένου να έχουμε μία μικρή αίσθηση καλοκαιριού, με τα πεύκα να αντικαθίστανται από σόμπες-μανιτάρια και τις ελαφριές ζακέτες από χοντρά μπουφάν.

Το νέο πρόγραμμα ακολουθεί τη φιλοσοφία που υιοθετήθηκε από φέτος, σύμφωνα με την οποία τα έργα που ανεβαίνουν στην Επίδαυρο εντάσσονται σε μια ενιαία θεματική, η οποία συνδέει το ρεπερτόριο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου με το περιεχόμενο της έρευνας στο Λύκειο Επιδαύρου. Στο πλαίσιο αυτής της φιλοσοφίας, τα έργα που έχουν επιλεγεί φέτος τοποθετούνται στην ευρύτερη θεματική «Πολιτεία και Πολίτης».

«Η θεματική αυτή βρίσκεται σε στενή σχέση με την πραγματικότητα που βιώνουμε στην Ελλάδα σήμερα, καθώς η ίδια η τραγωδία, ως ποιητικό είδος, εστιάζει στην έννοια της κρίσης. Η οπτική της τραγωδίας ως «μελέτης πολιτειακής κρίσης», η οποία παίρνει διαστάσεις εμφύλιας σύρραξης σε κάθε έργο, μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα στον φετινό μας προγραμματισμό. Η ανατομία της πολιτειακής κρίσης, που αποτυπώνεται συμβολικά στις σχέσεις μεταξύ των τραγικών προσώπων, γίνεται ακόμα πιο επίκαιρη σε περιόδους σαν κι αυτή που διανύουμε, όπου κλονίζεται η πίστη στην Πολιτεία. Σε τέτοιες περιόδους, οι συλλογικότητες μοιάζει να υποκαθιστούν ένα αδύναμο, εξουθενωμένο πολιτικό σύστημα. Μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε ζωτικές έννοιες όπως η προσωπική θέση και ευθύνη, όπως η έννοια της αλληλεγγύης; Μπορούμε να νοηματοδοτήσουμε εκ νέου την έννοια της Πολιτείας; Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να τα θέσουμε όλα αυτά δημόσια παρά μέσα από την τέχνη και το θέατρο», επισημαίνει σχετικά ο κ. Θεοδωρόπουλος.

Στο πρόγραμμα δεσπόζει η τριλογία «Ορέστεια», η οποία θα παρουσιαστεί σε τρεις διαφορετικούς χώρους: στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου ανεβαίνει ο «Αγαμέμνων» (6-7 Ιουλίου) σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις, στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου η Αργυρώ Χιώτη με την ομάδα της Vasistas σκηνοθετεί τις «Χοηφόρες» (6-7 Iουλίου), ενώ στο Αρχαίο Στάδιο της Επιδαύρου η Στεφανία Γουλιώτη σκηνοθετεί τις «Ευμενίδες». Στο πλαίσιο του κύκλου των «Ατρειδών», θα παρουσιαστούν και άλλες εκδοχές του μύθου. Η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία του Θάνου Παπακωνσταντίνου από το Εθνικό Θέατρο (20-21 Ιουλίου), αλλά και ο «Ορέστης» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία του Γιάννη Αναστασάκη από το ΚΘΒΕ (3-4 Αυγούστου). Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Ντέλλα (20-21 Ιουλίου), και ο «Προμηθέας Δεσμώτης» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία της Μάρθας Φριντζήλα (3-4 Αυγούστου). Το πρόγραμμα θα κλείσει με τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ» σε σκηνοθεσία Γιάννη Κόκκου (17-18 Αυγούστου), που σηματοδοτεί το ξεκίνημα της συνεργασίας του Φεστιβάλ με το Ινστιτούτο Αρχαίου Δράματος του Φεστιβάλ Συρακουσών.

Ωστόσο, από την Επίδαυρο δεν θα λείπει ούτε η κωμωδία, με τον Αριστοφάνη να έχει, όπως πάντα, την τιμητική του: Οι «Αχαρνείς», σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου παρουσιάζονται στις 29 και 30 Ιουνίου. Σειρά παίρνει ο «Πλούτος» -στη δεύτερη παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου για την ερχόμενη χρονιά- σε σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγεβιτς (13-14 Ιουλίου), οι «Θεσμοφοριάζουσες», σε σκηνοθεσία του ίδιου του κ. Θεοδωρόπουλου (27-28 Ιουλίου), και οι «Βάτραχοι», σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου (10-11 Αυγούστου).

Εν τω μεταξύ, το Φεστιβάλ συνεχίζει να υποστηρίζει τις συμπαραγωγές. «Σε σχέση με τις παραστάσεις της Επιδαύρου, βρισκόμαστε σε προχωρημένες συζητήσεις με τέσσερα ΔΗΠΕΘΕ (Ιωαννίνων, Αγρινίου, Καβάλας και Κρήτης), τα οποία ενδιαφέρονται να συμμετέχουν σε παραγωγές αρχαίου δράματος. Πολλά τα πλεονεκτήματα: η ζωή των παραστάσεων δεν τελειώνει στην Επίδαυρο, παίζονται επίσης στην περιφέρεια του συμμετέχοντος ΔΗΠΕΘΕ αλλά και σε άλλες πόλεις, που σημαίνει ότι διευρύνεται το κοινό του θεάτρου. […] Ένα άλλο θετικό είναι η τόνωση των ΔΗΠΕΘΕ μέσα από παραστάσεις μεγάλης κλίμακας και υψηλού επιπέδου. […] Μέσω των συμπαραγωγών επιμερίζονται τα έξοδα με το φεστιβάλ και μπορούν να πραγματοποιούνται παραγωγές που ανταποκρίνονται στις καλλιτεχνικές ανάγκες των δημιουργών», προσθέτει ο κ. Θεοδωρόπουλος.

Παράλληλα, το Φεστιβάλ κλείνει το μάτι στους τουρίστες που έρχονται από το εξωτερικό. Αυτός ήταν ένας ακόμα λόγος για την παρουσίαση του προγράμματος της Επιδαύρου ήδη από αυτόν τον μήνα. «Επιδιώκουμε να προσελκύσουμε περισσότερους ξένους θεατές, σε συνεργασία με ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς και γραφεία που δραστηριοποιούνται στον πολιτιστικό τουρισμό», τονίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ. Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η συμφωνία την Υδραϊκή Ναυτική Εταιρεία, με την οποία σχεδιάζεται μια νέα προσέγγιση-σύνδεση μέσω θαλάσσης για τις παραστάσεις των αρχαίων θεάτρων της Επιδαύρου». Σε αυτή την εξωστρέφεια θα ήταν χρήσιμο να υπάρξει και μία παράσταση με διεθνή ονόματα, όπως γινόταν στο εξωτερικό, ωστόσο στο πρόγραμμα δεν υπάρχει καμία. 

Στα υπόλοιπα αξιοσημείωτα του νέου προγράμματος, το Λύκειο Επιδαύρου συνεχίζει τις δραστηριότητές του, με τη φιλοδοξία οι σπουδαστές να συμμετέχουν όχι μόνο στα μαθήματα, αλλά και σε ορισμένες από τις παραστάσεις της Επιδαύρου. Το 2018 θα πραγματοποιηθούν δύο κύκλοι σπουδών στο (2-16.7 & 18.7-1.8), ενώ οι εργασίες του Λυκείου θα κορυφωθούν με δυο παραστάσεις στις οποίες θα συμμετέχουν οι σπουδαστές του προγράμματος. Επίσης, στην πλατεία της Νέας Επιδαύρου, στην Πιάδα, προγραμματίζεται εκδήλωση με αφορμή την υπογραφή του πρώτου Συντάγματος της Ελλάδας το 1822, κατά τη διάρκεια της Α' Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου. 

Τέλος, ξεχωρίζει και η ανακοίνωση της εκδοτικής συνεργασίας του Φεστιβάλ με το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης. «Προγραμματίζουμε μια σειρά εκδόσεων σχετικών με το αρχαίο δράμα, και ελπίζουμε πως το καλοκαίρι θα κρατήσουμε στα χέρια μας τα πρώτα βιβλία», ανέφερε σχετικά ο κ. Θεοδωρόπουλος.