Το σκοτεινό είδωλο της Φουκουσίμα στην Αθήνα

Στις 11 Μαρτίου 2011, ένας καταστροφικός σεισμός και το επακόλουθο τσουνάμι έπληξαν την Ιαπωνία, προκαλώντας ένα από τα μεγαλύτερα πυρηνικά ατυχήματα της ιστορίας στον πυρηνικό σταθμό Ντάι-ίτσι της Φουκουσίμα, ιδιοκτησίας της εταιρείας TEPCO (Tokyo Electric Power Company), όταν τεράστιες ποσότητες ραδιενέργειας εκλύθηκαν στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα την υποχρεωτική εκκένωση του πληθυσμού, που αριθμούσε 100.000 και πλέον ανθρώπους, οι περισσότεροι εκ των οποίων παραμένουν εκτοπισμένοι έκτοτε. 



Η επιμελητική ομάδα των Chim↑Pom, Kenji Kubota, Eva & Franco Mattes και Jason Waite, με έναυσμα το πυρηνικό ατύχημα και την πολλαπλή επίδρασή του στη ζωή των εκτοπισμένων κατοίκων της περιοχής, σχεδίασε μια γενναία πολιτική και καλλιτεχνική χειρονομία. Τον Μάρτιο του 2015 κατάφερε να κινητοποιήσει 12 καλλιτέχνες (ανάμεσά τους ήταν οι Ai Weiwei, Meiro Koizumi, Trevor Paglen και Taryn Simon), ζητώντας τους να δημιουργήσουν νέα έργα μέσα στη ραδιενεργό ζώνη αποκλεισμού της Φουκουσίμα: στα άδεια κτίρια που τους παραχώρησαν οι πρώην ένοικοι και στην τρομακτική σιωπή ενός τόπου χωρίς καμία ανθρώπινη παρουσία. Η δράση, έντονα πολιτική, παραμένει απροσπέλαστη, αθέατη, χωρίς επισκέπτες. Η δύναμή της, όμως, πολλαπλασιασμένη μέσα στην ανησυχητική ερημία της Φουκουσίμα, μεταφέρεται στη χώρα μας, στο Fast Forward Festival 4 της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση από τις 2 έως 14 Μαΐου, στο ξενοδοχείο Classical Acropol (Πειραιώς 1, Ομόνοια).

Με αφετηρία την κοινή κατάσταση του εκτοπισμού, το “Don’t follow the wind” θα εγκαταστήσει ένα Μη-Επισκέψιμο Κέντρο (Non-Visitor Centre) σε ένα κτίριο του κέντρου της Αθήνας, το οποίο σφραγίστηκε το 2011, εξαιτίας της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, και έκτοτε παραμένει κενό. Η κολεκτίβα κινητοποιεί ξανά μια ομάδα καλλιτεχνών για να δημιουργήσουν, ειδικά για την Αθήνα, πρωτότυπα έργα που συνδέονται με την ελληνική κατάσταση, και ταυτόχρονα λειτουργούν σε διάλογο με το απροσπέλαστο έργο στη ραδιενεργό ζώνη της Φουκουσίμα. Παράλληλα, με τη χρήση κινητού τηλεφώνου και headsets θα προβάλλεται βίντεο θέασης 360°, που δημιουργήθηκε από τρεις γενιές μιας οικογένειας που ζει στη μολυσμένη περιοχή της Φουκουσίμα, στα όρια ακριβώς έξω από τη ζώνη αποκλεισμού.

Βασικό στοιχείο της εγκατάστασης στην Αθήνα είναι και η λειτουργία ενός φόρουμ για τους βιαίως εκτοπισθέντες, το οποίο θα φέρει κοντά όσους έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν με βίαιο τρόπο τον τόπο τους εξαιτίας της μόλυνσης του περιβάλλοντος, της οικονομικής κρίσης ή κάποιας πολεμικής σύγκρουσης. Στόχος είναι η δημιουργία μιας πλατφόρμας για την ανταλλαγή εμπειριών και εργαλείων που έχουν αναπτυχθεί στη διαδικασία του εκτοπισμού, καθώς και για την άρθρωση αμοιβαίας βοήθειας και κοινού οράματος για ένα ριζικά διαφορετικό μέλλον.





Η μεταφορά του εν εξελίξει πρότζεκτ “Don’t follow the wind” στο 4ο Fast Forward Festival αποτελεί την πρώτη, μεγάλης έκτασης μεταφορά της δράσης σε ευρωπαϊκό έδαφος. Μια διαφορετική εκδοχή της έκθεσης παρουσιάστηκε το 2015 στους χώρους του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Watari στο Τόκιο. Eκδοχές του πρότζεκτ, που συνδέονται πάντα με την εγκατάσταση στη Ζώνη Αποκλεισμού της Φουκουσίμα, παρουσιάστηκαν στην 20ή Μπιενάλε του Σίδνεϊ το 2016 και στη διοργάνωση Perpetual Uncertainty, που φιλοξενείται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Umeå στη Σουηδία. 

Η ακριβής τοποθεσία του κάθε έργου τέχνης στη ραδιενεργό ζώνη του πυρηνικού σταθμού της Φουκουσίμα είναι μυστική. Θα αποκαλυφθεί μόνο όταν η περιοχή γίνει ξανά προσβάσιμη στους ανθρώπους. Γι’ αυτό, κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει πότε και αν θα μπορέσει να δει την έκθεση όσο ζει. Κρίνοντας από τα σημερινά επίπεδα ραδιενέργειας στην περιοχή και τον επακόλουθο ανθρώπινο φόβο, τα έργα ενδέχεται να μείνουν για πολλές δεκαετίες απροσπέλαστα και αόρατα στη σιωπή της Φουκουσίμα.



Info
Ξενοδοχείο Classical Acropol
Πειραιώς 1, Ομόνοια
Η είσοδος του κοινού πραγματοποιείται από την πλαϊνή είσοδο του ξενοδοχείου εντός της στοάς
Διάρκεια και ώρες: 2-14 Μαΐου, 12:00-20:00
Γενική Είσοδος: 3 ευρώ