Η ιστορία της Κύπρου μέσα από το Αεροδρόμιο της Λευκωσίας

Πόση αλήθεια μπορεί να χωρέσει μια φωτογραφία; Πόση ιστορία μπορεί να συμπυκνώσει μια φωτογραφική στιγμή, και πόση συγκίνηση αντέχει ο φωτογραφικός φακός; Με αυτά τα ερωτήματα ασχολείται η έκθεση φωτογραφίας του Άντρου Ευσταθίου “Nicosia International Airport”, η οποία εγκαινιάζεται αύριο, Πέμπτη 30 Μαρτίου, στις 20.00 στην Γκαλερί Ευριπίδη, από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Κώστα Καδή, σε επιμέλεια Μάριου Teriade Ελευθεριάδη.

Μέσα σε 24 φωτογραφίες, που συνεχίζουν την πορεία τους στον χρόνο, ο Κύπριος φωτογράφος καταγράφει με τον πιο σύντομο, αφηγηματικό αλλά και αποκαλυπτικό τρόπο, την ιστορία των τελευταίων 43 χρόνων στην Κύπρο. «Αυτή η φωτογράφιση έχει αλήθεια και μόνο», υποστηρίζει ο δημιουργός της, τονίζοντας ότι η δύναμη αυτής της αλήθειας άγγιξε από την πρώτη στιγμή το κοινό  τόσο στη Λευκωσία (2012) όσο και στη Θεσσαλονίκη (Photobiennale 2014) και εκφράζει την ικανοποίησή του που θα παρουσιάσει το πρότζεκτ του και στην Αθήνα, εκθέτοντας φωτογραφίες που δεν έχουν ξαναδεί το φως της δημοσιότητας. 

Ο Άντρος Ευσταθίου, με τη μεταφυσική αισθητική που διακρίνει την ματιά του, στέλνει το μήνυμα της επιστροφής και της αναγέννησης, στήνοντας ένα θεατρικό σκηνικό με αληθινούς πρωταγωνιστές, ενώ μέσα από μια σειρά αντιθέσεων αναδεικνύει την υπεροχή της ανθρώπινης παρουσίας ανάμεσα στα απομεινάρια του παρελθόντος. Στις φωτογραφίες του, το ερειπωμένο Αεροδρόμιο της Λευκωσίας παύει να είναι ένα στατικό αρχιτεκτόνημα και μεταλλάσσεται σε ζωντανό χώρο. Οι εικόνες καταγράφονται και εκτίθενται σαν ασύντακτες εκλάμψεις μνήμης, μιας ομάδας ανθρώπων, που έζησαν την τελευταία πτήση που προσγειώθηκε στις 20 Ιουλίου 1974. Φορώντας τις στολές εκείνης της εποχής, απαθανατίζονται, μέσα σε ένα σκηνικό βγαλμένο από ταινία τρόμου, μοιάζοντας να αναμένουν την αναγγελία της επόμενης πτήσης.

Το ιστορικό της φωτογράφισης περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο την επιμονή, την αποφασιστικότητα και την τόλμη του εγχειρήματος του Κύπριου φωτογράφου, να ξεπεράσει τα αντικειμενικά εμπόδια που σχετίζονταν με τις απαγορεύσεις στη Νεκρή Ζώνη, αλλά και τα κλισέ, που συνοδεύουν ένα ιστορικό κτίριο, σύμβολο της διχοτόμησης και της Πράσινης Γραμμής. «Θα μπορούσε να αποτελέσει και σενάριο κινηματογραφικής ταινίας», σημειώνει ο ίδιος ο φωτογράφος, αν αναλογιστεί κανείς τα πέντε χρόνια που κράτησε η επίμονη «περιπλάνησή» του στον χώρο του Αεροδρομίου, η οποία ξεκίνησε με την ευκαιρία της επιμέλειας μιας έκθεσης στον χώρο που διεξάγονταν οι δικοινοτικές συνομιλίες.  





Όπως επισημαίνει ο ίδιος, «χρειάστηκαν χρόνια μέχρι να ωριμάσει και να κατασταλάξει μέσα μου η ιδέα της φωτογράφισης προσώπων στο ερειπωμένο Αεροδρόμιο της Λευκωσίας». Αρκετός χρόνος περισυλλογής μέσα σε μια άδεια αίθουσα αναμονής, σαν να ανέμενε ένα «σημάδι», που δεν άργησε να έρθει, καθώς το project αυτό, το βίωνε ως μια ανεξήγητη εμμονή. 

Η αποφασιστικότητά του και μια σειρά από ευνοϊκές συγκυρίες, άνοιξαν τον δρόμο, καθώς αυτή η φωτογράφιση είχε εντυπωθεί μέσα του από παιδί. Η γενιά του δεν έζησε τον πόλεμο. Οι αφηγήσεις για την τουρκική εισβολή έπλαθαν στο μυαλό του εικόνες, που δυνάμωναν την επιθυμία να καταθέσει την δική του αλήθεια, για ένα κτίριο-σύμβολο της νεότερης ιστορίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Αναφερόμενη στην έκθεση του Άντρου Ευσταθίου, η επιμελήτρια εκθέσεων Μαρία Ευσταθίου επισημαίνει: «Με εικόνες φορτισμένες τόσο για την κοινωνική τους εσωστρέφεια όσο και για τη δυναμική τους σε διεθνές πλαίσιο, ο Ευσταθίου καταφέρνει να μιλήσει σε ένα ευρύ κοινό. Χωρίς ενοχές για την “ωραιοποίηση” και χωρίς υπεκφυγές για την εκμετάλλευση της εμμονής μας με την αισθητική των ερειπίων, ο Ευσταθίου άντλησε από τα συναισθήματα (προσωπικά και συλλογικά) και την πείρα του στον χώρο των περιοδικών και παρήγαγε εικόνες εύπεπτες για τους πολλούς. Η δουλειά αυτή έχει να πει πολλά και ξεκάθαρα ενώπιον του θεατή».





Το Αεροδρόμιο της Λευκωσίας διαθέτει τη δική του ιστορική μνήμη, αποτελώντας μια σκληρή υπενθύμιση της τουρκικής εισβολής, που οδήγησε στη διχοτόμηση της Κύπρου πριν από 43 χρόνια. Βρίσκεται δυτικά της Λευκωσίας και ήταν το κύριο αεροδρόμιο της Κύπρου από την ανοικοδόμησή του, το 1968 μέχρι το 1974, αποτελώντας το κόσμημα της Ανατολικής Μεσογείου για την εποχή του.

Σήμερα, ο πάλαι ποτέ υπερσύγχρονος Διεθνής Αερολιμένας Λευκωσίας παραμένει εγκαταλελειμμένος. Βρίσκεται μέσα στη Νεκρή Ζώνη και είναι υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών. Κάθε νέος γύρος συνομιλιών για το Κυπριακό ξεκινά εκεί, με την ελπίδα για εξεύρεση λύσης.

















Ιnfo
“Nicosia International Airport”
Evripides Art Gallery
Ηρακλείτου 10 & Σκουφά Κολωνάκι
Διάρκεια Έκθεσης: 30 Μαρτίου έως 29 Απριλίου
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Πέμπτη-Παρασκευή: 11.00-20.30
Τετάρτη: 11.00-17.00, Σάββατο: 11.00-16.00, Κυριακή και Δευτέρα: κλειστά
Στις 6-7-8-9 Απριλίου η Evripides Art Gallery συμμετέχει στο Gallery Walk επί τη ευκαιρία της documenta 14 με ωράριο: Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο (6-7-8/04): 12.00-21.00,  Κυριακή (9/4): 12.00-19.00
Tηλ: 210 361 5249, 210 361 5909