Ο πάντα επίκαιρος Μίκης

Τρία έργα του Μίκη Θεοδωράκη θα παρουσιάσει σήμερα, Κυριακή, το βράδυ η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής. Αλλά δεν πρόκειται για τρία τυχαία έργα αλλά για το πρώτο που έγραψε ο συνθέτης, για το κύκνειο άσμα του και για την «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», ένα από τα σημαντικότερα έργα του. Τα ία έργα θα ερμηνεύσει μοναδικά ο σολίστ Τάσος Αποστόλου. Η συναυλία εντάσσεται στον Κύκλο Adagio-Μουσικές για τις μέρες του Πάσχα.

Το Τροπάριο της Κασσιανής γράφτηκε το 1942 στην Τρίπολη. Οι αρμονίες αυτού του χορωδιακού-εκκλησιαστικού έργου για τετράφωνη μικτή χορωδία και ορχήστρα έχουν ως πρώτιστη βάση την δυτική μουσική, διατηρούν ωστόσο τις αποχρώσεις του πρωτότυπου θρησκευτικού άσματος.

Η «Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα» (2009), βασισμένη σε ποίηση Διονύση Καρατζά, μοιάζει περισσότερο με σουίτα, αφού αποτελείται από δεκαέξι μέρη, δέκα από τα οποία έχουν οργανική μορφή, ενώ τα υπόλοιπα έξι είναι τραγούδια. Ο Μίκης Θεοδωράκης την αποκαλεί «κύκνειο άσμα» του και επισημαίνει πως με το έργο αυτό κλείνει οριστικά τον κύκλο της ενασχόλησής του με τη μουσική σύνθεση, κύκλο που άνοιξε με τη σύνθεση της ''Κασσιανής'' (1942) και διήρκησε 68 ολόκληρα χρόνια.

Η σύνθεση του κύκλου «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν» ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1966, όταν ο Ιάκωβος Καμπανέλλης παρουσίασε τα ποιήματά του στον συνθέτη, ποιήματα που είχε γράψει για την περίοδο που βρέθηκε φυλακισμένος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος είχε φυλακιστεί και ο ίδιος κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής σε ιταλικές φυλακές και στο κρατητήριο της Γκεστάπο, δημιούργησε τις μελωδίες που αναδεικνύουν τα συγκινητικά ποιήματα του Καμπανέλλη, τα οποία έγιναν έκτοτε παγκοσμίως γνωστά ως η τριλογία του Μαουτχάουζεν. Η «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν» θα παρουσιασθεί στην συναυλία της 24ης Απριλίου σε μεταγραφή για ορχήστρα εγχόρδων από τον ενορχηστρωτή Δημήτρη Μαραμή.

Ο Μίκης Θεοδωράκης έστειλε πριν τρεις ημέρες επιστολή στο Μέγαρο Μουσικής και ανέφερε μεταξύ άλλων: “Την Κυριακή στο Μέγαρο Μουσικής θα ζήσω μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Με την βοήθεια της Ορχήστρας «Καμεράτα», θα πάω πίσω στον χρόνο, στα 1942, τότε που συνέθεσα το πρώτο αξιόλογο έργο μου, την «Κασσιανή» και αμέσως πάλι στο σήμερα, στην τελευταία μουσική σύνθεση της ζωής μου, την «Ραψωδία για Ορχήστρα» (2009). Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να πω ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στην Ζωή που με αξίωσε να ζήσω μια τόσο συγκλονιστική εμπειρία”.