Η οθωμανική Κωνσταντινούπολη μέσα από 60 σχέδια

Η έκθεση με τίτλο «THOMAS HOPE: Σχέδια της Οθωμανικής Κωνσταντινούπολης» διοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη με την ευγενική υποστήριξη του Γραφείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκικής Πρεσβείας στην Αθήνα. Όλα τα έργα που παρουσιάζονται σε αυτή φέρουν την υπογραφή του Thomas Hope, γόνου οικογένειας μεγιστάνων τραπεζιτών που κατά το τελευταίο τέταρτο του 18ου αιώνα επισκέφθηκε περιοχές όπως η Ελλάδα και η Μέση Ανατολή, αναζητώντας ίχνη από το αρχαίο κάλλος τους και εξερευνώντας τις πολιτιστικές τους ιδιαιτερότητες.

Ο Thomas Hope υπήρξε ένας πρωτοπόρος της εποχής του. Πολυμαθής, φιλότεχνος και ειδήμων σε θέματα αρχιτεκτονικής και διακόσμησης, σαγηνεύτηκε από τους πολιτισμούς της Ανατολής και τους αρχαίους πολιτισμούς της Μεσογείου. Aιχμαλώτισε έτσι στο χαρτί όσα έβλεπε γύρω του μέσα από μια σειρά εικονογραφημένων εγχειριδίων με ενδυματολογικό ρεπερτόριο καθώς και προτάσεις για χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα.



Τα συνολικά 350 έργα του δεμένα σε πέντε τόμους εξαφανίστηκαν μετά τον θάνατό του και θεωρούνταν χαμένα μέχρι και το 1984, όταν αποκαλύφθηκε ότι βρίσκονταν στην κατοχή του Αντώνη Μπενάκη, που τα είχε αγοράσει το 1930. Η ανακάλυψη τους χάρισε στη διεθνή επιστημονική κοινότητα έναν πραγματικό θησαυρό, καθώς οι καταγραφές της κοινωνικής ζωής και των μνημείων στον ευρύτερο χώρο της Ανατολής στα τέλη του 18ου αιώνα ήταν εξαιρετικά περιορισμένες.

Στην έκθεση «THOMAS HOPE: Σχέδια της Οθωμανικής Κωνσταντινούπολης», που θα διαρκέσει μέχρι τις 25 Σεπτεμβρίου στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης παρουσιάζονται 60 από τα έργα του, τα οποία εστιάζουν στην Κωνσταντινούπολη. Η πρωτεύουσα της οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκείνη την εποχή φαίνεται ότι γοήτευσε ιδιαιτέρως τον Hope, που τη φώτισε μοναδικά μέσα από τα σχέδιά του χωρίς να την ωραιοποιεί παραμορφώνοντας την πραγματικότητα. Τα θέματα απεικονίζουν: τοπογραφικά σχεδιαγράμματα και διπλωτά πανοράματα της Κωνσταντινούπολης και των περιχώρων, οθωμανικά παλάτια, αίθουσες του σεραγιού, πύλες, τζαμιά, ταφικά μνημεία, υπαίθριες κρήνες, τα γιαλιά πάνω στο Βόσπορο, οι λέμβοι διασκεδάσεων του σουλτάνου, επίσης απόψεις από γειτονιές και προάστια, σκηνές στα μαγαζιά και στα καφενεία της αγοράς, παραστάσεις με ενδυμασίες.

Πρόκειται πραγματικά για έναν θησαυρό όχι μόνο καλλιτεχνικής, αλλά και ιστορικής σημασίας, αφού όπως αναφέρεται και στο δελτίο τύπου της έκθεσης «το έργο του Hope αποτελεί μία αστείρευτη δεξαμενή υλικού για όποιον επιθυμεί να ανασυστήσει ένα πανοραμικό πορτραίτο της Πόλης κατά τον 18ο αιώνα». Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσση έκδοση στα ελληνικά και στα αγγλικά, η οποία περιλαμβάνει φωτογραφίες των έργων και συνοδευτικά κείμενα σχετικά με τον καλλιτέχνη και την εποχή του, από τις επιμελήτριες της έκθεσης Δρ. Φανή-Μαρία Τσιγκάκου, ιστορικό της τέχνης και Μίνα Μωραΐτου, επιμελήτρια του Μουσείου Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης.