To ενθαρρυντικό παράδειγμα της Κυπριάδου

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στη χώρα μας για την ορθή περιβαλλοντική διαχείριση, καθώς και για τη χρήση ορθών πρακτικών που θα οδηγήσουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Και ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια τα απορρίμματα ήταν απλά «σκουπίδια», σήμερα πλέον μπορούμε να κάνουμε λόγο για έναν μικρό «θησαυρό», από όπου μπορούμε να παράγουμε ενέργεια, αλλά και να ανακτήσουμε υλικά για την κατασκευή νέων προϊόντων. Δεδομένου, μάλιστα, ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού έχει συγκεντρωθεί πλέον στα αστικά κέντρα, οι δήμοι έχουν τον πρώτο λόγο στη διαχείριση αυτού του «θησαυρού».

Σε αυτόν τον άξονα έχει ξεδιπλώσει και το δικό του σχέδιο ο Δήμος Αθηναίων. «Τον Σεπτέμβριο του 2011 ο δήμος ξεκίνησε τη συμμετοχή του στο συγχρηματοδοτούμενο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE+ 'Ολοκληρωμένη διαχείριση βιοαποβλήτων στην Ελλάδα - Η περίπτωση της Αθήνας', υπό την ονομασία Athens Biowaste. Οι περιοχές στις οποίες λειτούργησε το πρόγραμμα ήταν το Γκάζι, για διαλογή στην πηγή υπολειμμάτων τροφών από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και η Κυπριάδου, για διαλογή στην πηγή υπολειμμάτων τροφών από νοικοκυριά», επισημαίνει ο Ανδρέας Βαρελάς, αντιδήμαρχος Διαχείρισης Απορριμμάτων του Δήμου Αθηναίων, σχετικά με τη εφαρμογή ενός νέου, φιλόδοξου προγράμματος για τη διαχείριση μίας συγκεκριμένης κατηγορίας απορριμμάτων.



Η Κυπριάδου πέτυχε ιδιαίτερα εντυπωσιακά αποτελέσματα. Πρόκειται για μία συνοικία στα βόρεια του δήμου, ανάμεσα στη Ριζούπολη, το Γαλάτσι και την Γκράβα. Υπήρξε η πρώτη κηπούπολη της Αθήνας και μια από τις ωραιότερες και παραδοσιακά «καθαρότερες» συνοικίες της παλιάς Αθήνας. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν επίσης ο Αγροτικός Ανθοπαραγωγικός Συνεταιρισμός Αττικής, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων, το Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, το 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο και το Πεντάγωνο.

Ο κ. Βαρελάς μάς δίνει περισσότερες λεπτομέρειες για το πρόγραμμα: «Προχωρήσαμε στην υπογειοποίηση των απορριμματοκιβωτίων (press-containers) σε 20 σημεία της πόλης, κάτι που αποτελούσε χρόνιο αίτημα των δημοτών ειδικά εκεί όπου λειτουργούσαν υπέργεια. Αυτό επετεύχθη με την προμήθεια και εγκατάσταση 20 ειδικών μηχανισμών βύθισης-ανύψωσης στους οποίους τοποθετήθηκαν τα press-containers. Οφείλω να επισημάνω πως το έργο χρηματοδοτήθηκε στο σύνολό του από ευρωπαϊκούς πόρους της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου του ΕΣΠΑ 2007-2013. Καταφέραμε έτσι να απομακρύνουμε αρκετούς υπέργειους απορριμματοφόρους κάδους (χωρητικότητας 660-1100 λίτρων), αφού για κάθε βυθιζόμενο απορριμματοκιβώτιο απομακρύνονται οκτώ έως δέκα κάδοι. Σε κάθε περίπτωση, στόχος μας είναι η συνέχιση της υπογειοποίησης κάδων μέσω των μηχανισμών βύθισης-ανύψωσης, συνδέοντάς τους με τη 'διαλογή στην πηγή'. Με αυτό το σκεπτικό προχωρήσαμε και στην υλοποίηση της διαλογής στην πηγή για την ανακύκλωση». 

Ο ίδιος δηλώνει την πρόθεση να επεκταθεί περαιτέρω η υπογειοποίηση των κάδων σε ένα μεγάλο μέρος του δήμου: «Η διεύθυνσή μας λαμβάνοντας υπόψη και το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (ΣΟΑΠ), καθώς και ότι αποτελεί στόχο μας η πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων, η επαναχρησιμοποίηση υλικών μέσω της ανακύκλωσης -όπου είναι εφικτό- και η αξιοποίηση των αποβλήτων για την παραγωγή ενέργειας (κάτι που λείπει σήμερα τόσο από τον τοπικό όσο και τον εθνικό σχεδιασμό), προχώρησε στην πρόταση για υπογειοποίηση όλων των κάδων συλλογής σύμμικτων και ανακυκλώσιμων απορριμμάτων στην περιοχή του ΣΟΑΠ». Να επισημάνουμε ότι το ΣΟΑΠ καλύπτει μία μεγάλη περιοχή από το Εμπορικό Κέντρο και του Ψυρρή, μέχρι το Γκάζι και από εκεί μέχρι τον Άγιο Παντελεήμονα και τη Φωκίωνος Νέγρη.



Παρόλα αυτά, μία πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων δεν θα ήταν ολοκληρωμένη εάν δεν στόχευε και στην κατάλληλη διαμόρφωση της κοινωνικής συμπεριφοράς και της νοοτροπίας των πολιτών. «Οι δημότες πρέπει να ενημερωθούν για τις αρνητικές επιπτώσεις των απορριμμάτων όταν αυτά δεν υποβάλλονται σε σωστή διαχείριση και πρέπει να ενημερωθούν για το πόσο σημαντική πηγή ενέργειας είναι τα απορρίμματα όταν αξιοποιηθούν σωστά», τονίζει ο κ. Βαρελάς. Όσο για την τεχνική διάσταση του εγχειρήματος, υπογραμμίζει ότι «απαραίτητος θεωρείται ο εκσυγχρονισμός τόσο του στόλου αποκομιδής, όσο και των υποστηρικτικών μέσων (καδοπλυντήρια, σάρωθρα, πλυστικά οχήματα κά.)».

Ο αντιδήμαρχος Διαχείρισης Απορριμμάτων του Δήμου Αθηναίων αναφέρει επίσης τις προσπάθειες που έχει κάνει ο δήμος για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου: «Ο Δήμος Αθηναίων όντας μέλος σε δίκτυα όπως το C40, τα οποία υποστηρίζουν όλες τις τεχνικές που θα οδηγήσουν σε λύσεις “zero emissions”, διαθέτει απορριμματοφόρα οχήματα που κινούνται με φυσικό αέριο. Επίσης, τα οχήματα τα οποία 'προκρίθηκαν' για τη λειτουργία του Κινητού Σταθμού Μεταφόρτωσης (μία προσπάθεια που επίσης χρηματοδοτήθηκε 100% από ευρωπαϊκούς πόρους του ΕΣΠΑ) είναι νέας αντιρρυπαντικής τεχνολογίας με κινητήρες “Euro 6”. Προς αυτή την κατεύθυνση στοχεύει και η προτεινόμενη (στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2015-2020) ενέργεια για την προμήθεια δίχωρων απορριμματοφόρων (με ταυτόχρονη αποκομιδή ανακυκλώσιμων και σύμμικτων απορριμμάτων), οπότε με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε τη μείωση της εκπομπής ρύπων καυσαερίων, αφού μειώνουμε τον αριθμό των απορριμματοφόρων οχημάτων που κινούνται στην πόλη».

Ο κ. Βαρελάς καταλήγει λέγοντας ότι το παράδειγμα της Κυπριάδου μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες περιοχές: «Χρειάζεται, βέβαια, ενημέρωση, εκπαίδευση και συμμετοχή. Ο Δήμος Αθηναίων δεν σχεδιάζει απλά μια πράσινη πόλη, αλλά υλοποιεί προγράμματα και ορθές πρακτικές διαχείρισης για τη λειτουργία μιας πράσινης πόλης».