Μία γελαστή... συντεχνία

Οταν ακούς τη φράση «Συντεχνία του Γέλιου», φαντάζεσαι μια ομάδα επαγγελματιών της ίδιας κατηγορίας που έχουν αποφασίσει να κάνουν τους άλλους να γελούν. Ο Βασίλης Κουκαλάνι, ιδρυτής και ψυχή της ομάδας, δεν διαφοροποιεί και πολύ από αυτό τον ορισμό τους στόχους της δικής του θεατρικής συντεχνίας. Και όσοι έχουν παρακολουθήσει την παράσταση «Μια γιορτή στου Νουριάν» ή την πιο πρόσφατη «Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και ο Κλεομένης» θα συμφωνήσουν μαζί του.

Πιο πρακτικά, η Συντεχνία του Γέλιου χρησιμοποιεί το θέατρο, το γέλιο και κυρίως την κωμωδία για να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα και τα δικαιώματα παιδιών και νέων. Πώς όμως αποφάσισε ένας ηθοποιός να κάνει το γέλιο στόχο ζωής; «Το γέλιο είναι η πιο λυτρωτική σωματική αντίδραση που ξέρω και περιέχει μια πληθώρα συναισθημάτων, ακόμα και φαινομενικά αντικρουόμενων, όπως η λύπη. Το γέλιο όταν είναι πηγαίο μοιάζει να δημιουργεί μια ατόφια στιγμή ανεμελιάς, αλλά και μια κατάσταση ατάραχη - σχεδόν γαλήνια. Το γέλιο επίσης είναι ένα όπλο χειραφέτησης όπως το εννοεί η Συντεχνία του Γέλιου, το γέλιο το αμιγώς οργανικό, μη ελεγχόμενο γέλιο που ευφραίνει καρδίαν και απελευθερώνει την αναίτια χαρά της ύπαρξης», μου εξηγεί ο ίδιος.



Τα παιδιά έχουν δεχθεί με τρομερό ενθουσιασμό το εγχείρημα. Διασκεδάζουν και δεν βλέπουν τίποτα το δασκαλίστικο στις παραστάσεις. Το έργο «Μια γιορτή στου Νουριάν» έχει άλλωστε δοκιμαστεί -με την συνεργασία του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση- και σε προγράμματα καθαρά εκπαιδευτικά. Το καινούργιο έργο της ομάδας με προσωρινό τίτλο «Είστε και φαίνεστε» έχει θέμα τον σχολικό εκφοβισμό (bullying) και το σχολικό στρες και προσφέρει επίσης άφθονο υλικό για ένα δυνατό εκπαιδευτικό και θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα που μέσα στην ερχόμενη σχολική χρονιά θα σχεδιαστεί και θα πραγματοποιηθεί από συνεργάτες της ομάδας.

Ενας μόνιμος συνεργάτης της συντεχνίας είναι και ο τραγουδοποιός Φοίβος Δεληβοριάς, οι συνθέσεις του οποίου για το «Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και ο Κλεομένης» έχουν ενθουσιάσει τους μικρούς θεατρόφιλους και ακούγονται αυτούσιες και εκτός παράστασης. «Ποια πιστεύεις ότι μπορεί να είναι η αποστολή του θεάτρου για νέους και παιδιά;», τον ρωτάω, για να απαντήσει: «Να μιλάει με γλώσσα ποιητική, ελεύθερη και τρελή, σαν κι αυτή που όντως χειρίζονται τα παιδιά. Να μην είναι το θέατρο στεγνός 'μηνυματίας', γιατί τότε κινδυνεύει να γίνει κατηχητικό. Τα παιδιά καταλαβαίνουν εύκολα το μήνυμα. Δύσκολα όμως κάθονται να δούνε κάτι που υπολείπεται της τρέλας τους». Μπαμπάς πια και ο ίδιος έχει ξεκάθαρη άποψη για το τι τραβάει την προσοχή ενός παιδιού. Αλλωστε, η μικρή Ιόλη του έχει δει αρκετές φορές την παράσταση «Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και ο Κλεομένης» και μπορεί με ευκολία να θυμηθεί τόσο τους ήρωες όσο και τη μελωδία των τραγουδιών.



Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη Γιώργο Παλούμπη είναι εύκολο να λέμε ότι δεν πρέπει καμία συνθήκη να μας μειώσει το γέλιο, αλλά πολύ δύσκολο να το κάνουμε πράξη. «Το γέλιο είναι απαραίτητο γιατί σώζει απομυθοποιώντας και τακτοποιώντας τα 'δράματα μας', δίνει ευεξία και κουράγιο, σπάει τον πάγο στην επικοινωνία και δίνει δύναμη για να σηκωθείς και να συνεχίσεις», αναφέρει και συνεχίζει: «Το θέατρο μπορεί να προσφέρει στην κοινωνία ό,τι προσφέρει ένα κομμάτι τέχνης: ένα βιβλίο, ένα καλό κινηματογραφικό έργο, ένα ποίημα κτλ. με τη διαφορά ότι το θέατρο συνδιαλέγεται με το κοινό του άμεσα, πρόσωπο με πρόσωπο τη στιγμή της παράστασης. Θα ‘θελα λοιπόν να πιστεύω ότι μπορεί να προσφέρει ψυχαγωγία, πνευματική αφύπνιση, κοινωνικό και φιλοσοφικό προβληματισμό. Ή τουλάχιστον ένα ευχάριστο μιαμισάωρο...».

Μιλώντας με τους πρωταγωνιστές της Συντεχνίας, καταλαβαίνω ότι πρόκειται όντως για μια ομάδα πολύ δεμένη και με συγκεκριμένη άποψη τόσο για το θέατρο, όσο και για τη ζωή. Ο Γιώργος Παλούμπης -ο τρίτος κατά σειρά σκηνοθέτης που συνεργάζεται με την ομάδα μετά τη Λίλλυ Μελεμέ και τον Παντελή Δεντάκη- θέλει μια θεατρική παράσταση που σκηνοθετεί να ταξιδεύει τους θεατές του και να τους παρασύρει σε μια ιστορία και ο ηθοποιός Μιχάλης Τιτόπουλος μένει ακόμα έκπληκτος από τις συζητήσεις που μπορείς να κάνεις με τους μικρούς θεατές μετά από μια παράσταση. Ο Κόρνας της αγαπημένης παράστασης θεωρεί το χιούμορ ισχυρό όπλο αντιμετώπισης της πραγματικότητας. «Και όταν λέω χιούμορ δεν εννοώ μια επιφανειακή ιλαρή προσέγγιση των πραγμάτων, αλλά μια βαθιά επίγνωση της ματαιότητας της ύπαρξης μας», συνεχίζει. «Μπορεί να φαίνεται κάπως απαισιόδοξο, αλλά έχει μια τρομερά απελευθερωτική δύναμη απέναντι στη σοβαροφάνεια, την ιδεοληψία και τις προκαταλήψεις μας. Εμείς ως ομάδα επικοινωνήσαμε θέματα πολύ σκληρά, όπως είναι ο ρατσισμός, με πολύ χιούμορ χωρίς πιστεύω να χάνει η αναζήτηση μας τη σοβαρότητα της. Οι συζητήσεις που ακολουθούσαν συχνά πολλές από τις παραστάσεις μας με άφηναν έκπληκτο, καθώς κυρίως παιδιά στην ηλικία της εφηβείας και μερικά μικρότερα διατύπωναν απόψεις, κατέθεταν εμπειρίες και εμπλούτιζαν μια συζήτηση που δεν περίμενα ότι θα τους είχε ευαισθητοποιήσει τόσο νωρίς».