Ένα Business Plan για τα Πανεπιστήμια

Σε πρόσφατη ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook ο Ανδρέας Παπαμιμίκος, γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας, με αφορμή το περιστατικό με τα σκουπίδια στον Πανεπιστήμιο Αθηνών, έγραψε: «Την ώρα που στη Φινλανδία αντικαθιστούν τα βιβλία με tablets στα σχολεία, κάτι που έχουμε προτείνει εμείς από το 2011 για τα Πανεπιστήμια, εδώ συζητάμε για τα σκουπίδια στο γραφείο του αντιπρύτανη του ΕΚΠΑ. Ένα απλό tablet δεν ξεπερνά σε αξία τα 150 ευρώ, ποσό που σε πολλές περιπτώσεις αντιστοιχεί σε ένα μόνο σύγγραμα ελληνικού Πανεπιστημίου. Η πρόταση είναι συγκεκριμένη: ένα tablet σε κάθε φοιτητή, πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων με όλο το εκπαιδευτικό υλικό και κατάργηση των βιβλίων. Σκέφτεστε, πόσα οφέλη θα είχαμε;».

Είναι σε κάθε περίπτωση προφανές πως τα ελληνικά Πανεπιστήμια παρακολουθούν τις εξελίξεις από μακριά. Ανήμπορα να «μιλήσουν» με όρους… πραγματικής οικονομίας, μια και τα πανεπιστήμια –δημόσια ή μη- αποτελούν σε όλα τα μέρη του κόσμου έναν από τους πιο σημαντικούς πυλώνες στην υπόθεση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης μέσα από την πολύπλευρη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και του διανοητικού κεφαλαίου.

Ο ίδιος, νέος σε ηλικία και υψηλόβαθμο κομματικό στέλεχος σε ένα κόμμα εξουσίας, είχε το θάρρος στην πρόσφατη εκδήλωση που διοργάνωσε η Νέα Δημοκρατία στον «Ελληνικό Κόσμο», να ζητήσει να προχωρήσει η υπόθεση της συνεργασίας, της συνέργειας και της σύμπραξης ανάμεσα στα δημόσια ΑΕΙ κα τις επιχειρήσεις. Με βάση αυτά τα δεδομένα θέσαμε στον γραμματέα της Νέας Δημοκρατίας τρείς ερωτήσεις και ζητήσαμε συγκεκριμένες απαντήσεις.

3 ερωτήσεις, 3 απαντήσεις.

Τα τρία βασικά πράγματα – προτεραιότητες που θα είχε μια καμπάνια για τη νέα και τη νεανική επιχειρηματικότητα / Τι θα μπορούσε από αυτές τις προτεραιότητες να γίνει και επίσημη δημόσια πολιτική και με ποιο τρόπο;

Νομίζω πως είναι κρίσιμο να αντιληφθεί η κοινωνία όλες τις πτυχές της νέας επιχειρηματικότητας και τις ευκαιρίες που προσφέρει. Να εξηγήσουμε στους νέους ανθρώπους πως μια ιδέα καλά δουλεμένη μπορεί να τους αλλάξει τη ζωή, ακόμα και δεν έχουν τα απαιτούμενα κεφάλαια να την υλοποιήσουν. Χρειάζεται λοιπόν ενημέρωση για όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία αλλά και για όλες τις διαθέσιμες μορφές χρηματοδότησης καινοτόμων επιχειρήσεων, όπως μέσω business angels για παράδειγμα. Και εδώ έρχεται ο κρίσιμος ρόλος της Πολιτείας, η οποία έχοντας να αντιμετωπίσει τα χαμηλά ποσοστά απασχόλησης, οφείλει να ενημερώνει για τις ευκαιρίες που υπάρχουν στην ελεύθερη αγορά. Και κάτι τελευταίο: στην Ελλάδα έχουμε ποινικοποιήσει την αποτυχία. Είναι κρίσιμο να αναγνωρίσουμε εξαρχής πως το να αποτύχει κανείς είναι φυσιολογικό. Αφύσικο, είναι να μην προσπαθείς. Και αυτό πρέπει να αποτελέσει βασικό συστατικό στοιχείο μιας καμπάνιας.

Τρεις ώριμες και ιεραρχημένες πολιτικές πρωτοβουλίες για το Πανεπιστήμιο που θα μπορούσαν να διαμορφώσουν μια άλλου τύπου σχέση με την κοινωνία και την επιχειρηματικότητα;

Για μένα το σύγχρονο Πανεπιστήμιο πρέπει να αποτελεί θερμοκοιτίδα ιδεών πριν αυτές δοκιμαστούν στην αγορά. Στο εξωτερικό, το επιχειρείν στην πράξη μέσω της δημιουργίας startup είναι μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Θεωρώ, συνεπώς, πως πρέπει να προωθήσουμε τη μετεξέλιξη των γραφείων διασύνδεσης σε κέντρα επιχειρηματικότητας και Incubator Centers. Στόχος μας πρέπει να είναι να μετατραπεί το κάθε πανεπιστήμιο σε θερμοκοιτίδα ανάπτυξης νέων ιδεών, οι οποίες ωριμάζοντας θα φέρνουν κέρδη σε φοιτητές και ακαδημαϊκά ιδρύματα. Δεύτερον, πιστεύω πολύ στην άμεση συνεργασία Πανεπιστημίων και επιχειρήσεων. Είμαι υπέρ της χρηματοδότησης μεταπτυχιακών προγραμμάτων από επιχειρήσεις ή από φορείς του επιχειρείν, τα οποία θα προετοιμάζουν στελέχη για την αγορά. Τα οφέλη είναι πολλά: μειωμένα δίδακτρα, καλύτερες υποδομές, γνώση προσαρμοσμένη στις ανάγκες της αγοράς. Και τρίτον, υποχρεωτική πρακτική άσκηση σε επιχειρήσεις για τους φοιτητές. Ο τελικός βαθμός του πτυχίου να προκύπτει από τις επιδόσεις τους στα θεωρητικά μαθήματα αλλά και την αξιολόγηση τους από την επιχείρηση στην οποία θα κάνουν πρακτική για ένα εξάμηνο.

Τρεις προτάσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους νέους επιστήμονες να διεκδικήσουν στις σημερινές συνθήκες τη δική τους παρουσία στην αγορά;

Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι αυτό της μη ανάληψης ρίσκου εκ μέρους των επενδυτών, κάτι που μεταφράζεται σε έλλειψη χρηματοδότησης καινοτόμων και εξωστρεφών ιδεών νέων ανθρώπων. Το γεγονός αυτό έχει τραγικά αποτελέσματα στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, η οποία αποστερείται από προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας αλλά και, εν τέλει, από επιστήμονες που αναζητούν ευκαιρίες στο εξωτερικό. Θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα Εναλλακτικό Εθνικό Μηχανισμό για τη δημιουργία και δημόσια χρηματοδότηση καινοτομικής επιχειρηματικότητας, μέσα από ένα «ανοιχτό» μοντέλο άντλησης επιχειρηματικών δυνάμεων (Crowdsourcing). Ο μηχανισμός αυτός, θα παράγει αποτελεσματικά νέες ταχέως εξελισσόμενες επιχειρήσεις, με εξαγωγικό και καινοτόμο χαρακτήρα. Αυτή η κίνηση σταδιακά θα προκαλέσει το ενδιαφέρον των Ελλήνων και ξένων επενδυτών έτσι ώστε μακροπρόθεσμα να προσελκυσθούν περισσότεροι πόροι. Επιπλέον, η Πολιτεία μπορεί να προχωρήσει και σε κινήσεις βελτίωσης της καθημερινότητας, εφαρμόζοντας αναλογικές εισφορές για τους νέους επιχειρηματίες ανάλογα του τζίρου τους, αλλά και κίνητρα για τη δημιουργία ακόμα περισσότερων cluster καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, τα οποία θα προσφέρουν ευκαιρίες σε ανθρώπους που έχουν έξυπνες ιδέες και θέλουν να τις εξελίξουν.