Χρ. Ι. Στεφανάδης

Τότε με ρωτά ο παρουσιαστής: «Σας εκφράζει αυτό το επίπεδο του σημερινού ελληνικού Κοινοβουλίου;». Η απάντησή μου ήταν ότι η ερώτηση αφορά τον πυρήνα και την ουσία της δημοκρατίας, και γι’ αυτό δεν μπορώ να εκφράσω γνώμη.

Ο λόγος είναι ότι η δημοκρατία, είτε η άμεση είτε η αντιπροσωπευτική, είναι το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από τον Λαό, ασκείται από τον Λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του Λαού.
Ο όρος «δημοκρατία», που προέρχεται από το «δήμος», δηλαδή ένα σύνολο πολιτών, και το «κράτος», δηλαδή κυριαρχία, εξουσία, δύναμη, επινοήθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. στην αρχαία Ελλάδα, όπου και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά ως πολίτευμα. 

Τρεις είναι οι βασικές προϋποθέσεις του δημοκρατικού πολιτεύματος: 
Η πρώτη είναι ότι στη δημοκρατία η εξουσία πηγάζει από τον Λαό. Αυτό σημαίνει ότι ο Λαός εκλέγει τους αντιπροσώπους του.

Η δεύτερη ότι στη δημοκρατία η εξουσία ασκείται από τον Λαό. Αυτό σημαίνει ότι για να είναι ένα πολίτευμα δημοκρατικό θα πρέπει με κάποιον τρόπο να εξασφαλίζει τη συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες, τις διαδικασίες διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων.
Η τρίτη προϋπόθεση είναι ότι στη δημοκρατία η εξουσία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Λαού. Αυτό σημαίνει ότι τα όργανα της Πολιτείας, που είναι φορείς εξουσίας, όπως η Βουλή και η κυβέρνηση, πρέπει να υπηρετούν τα συμφέροντα ολόκληρης της κοινωνίας. Για παράδειγμα, πρέπει να επιδιώκουν την ευρύτερη δυνατή συναίνεση και παράλληλα να κατοχυρώνουν και να προστατεύουν τα συμφέροντα των μειοψηφιών.

Από αυτές τις τρεις βασικές προϋποθέσεις του δημοκρατικού πολιτεύματος, οι δύο πρώτες λειτουργούν στην πατρίδα μας. Δηλαδή ο Λαός εκλέγει τους αντιπροσώπους του και επομένως η εξουσία εμμέσως ασκείται από τον Λαό.

Η μεγάλη συζήτηση στις ημέρες μας γίνεται σχετικά με την τρίτη προϋπόθεση. Δηλαδή εάν η εξουσία υπηρετεί τα συμφέροντα του Λαού και ολόκληρης της κοινωνίας. 
Η μεγάλη διάσταση απόψεων στον πολιτικό μας κόσμο αυτή την εποχή σχετίζεται με τα μνημόνια.

Δηλαδή η πολιτική διαχείριση ενός αντικειμενικού γεγονότος, που είναι η πτώχευση της χώρας μας, έχει επιφέρει μια πρωτόγνωρη πόλωση, η οποία με τη σειρά της έχει συντείνει στην υπεραπλούστευση των αιτίων που οδήγησαν στην οικονομική κατάρρευση. Και αντί να γίνεται διεξοδική συζήτηση για τα αίτια, γίνεται ακραία αντιπαράθεση μόνο για το αποτέλεσμα, δηλαδή τα μνημόνια. Ετσι, ο Λαός διχάζεται σε «μνημονιακούς» και «αντιμνημονιακούς»...
Από αυτή όμως τη διχαστική αντιπαράθεση είναι προφανές ότι δοκιμάζεται η δημοκρατία - αφού σε αυτή την κρίσιμη χρονική στιγμή φαίνεται ότι θεσμικοί παράγοντες του πολιτεύματος, όπως τα κόμματα της αντιπολίτευσης, είναι σε αδυναμία να εξυπηρετήσουν ουσιαστικά τα συμφέροντα του Λαού μέσα από αναγκαίες συναινετικές διαδικασίες…
Η Ιστορία, όμως, δείχνει ότι στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα.
Από την άλλη πλευρά, μέχρι σήμερα δεν έχει λειτουργήσει στις ανθρώπινες κοινωνίες καλύτερος τρόπος διακυβέρνησης.
Γιατί όπως είπε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ: «Η Δημοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευμα, με εξαίρεση όλα τα άλλα!».
Επομένως, εξακολουθώ να είμαι αισιόδοξος!...


*Καθηγητής Καρδιολογίας, σύμβουλος του πρωθυπουργού σε θέματα Υγείας - Παιδείας