Χρ. Ι. Στεφανάδης

Ηταν Οκτώβριος του 1962. Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν ο Τζον Φ. Κένεντι. Είχε πρόσφατα εκλεγεί στο προεδρικό αξίωμα και εκείνη την εποχή ενσάρκωνε το νέο στη συντηρητική αμερικανική κοινωνία.

Κατασκοπευτικά αεροπλάνα των ΗΠΑ εντόπισαν στο έδαφος της Κούβας συστοιχία σοβιετικών πυραύλων με δυνατότητα να φέρουν πυρηνικές κεφαλές. Ο πρόεδρος Κένεντι πήρε τη μεγάλη τελική απόφαση να επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό στην Κούβα. Το Αμερικανικό Ναυτικό, σε πολεμική διάταξη, απέκλεισε μια ανεξάρτητη χώρα, εμπόδισε τα σοβιετικά πλοία να προσεγγίσουν το νησί και αξίωσε την απόσυρση των πυραύλων. Το επιχείρημα ήταν ότι «απειλείται η ασφάλεια των ΗΠΑ». Ο αντίλογος των Σοβιετικών ήταν ότι και οι αμερικανικοί πύραυλοι στην Ανατολική Τουρκία απειλούσαν την ασφάλεια της χώρας τους. Παρ’ όλα αυτά, οι Σοβιετικοί υποχώρησαν άτακτα και απέσυραν τους πυραύλους από την Κούβα. Η κόκκινη γραμμή του προέδρου Κένεντι ήταν αποτελεσματική. Γιατί όμως; Προφανώς διότι η Αμερική ήταν υπερδύναμη, ισχυρότερη της τότε Σοβιετικής Ενωσης, και μπορούσε να χαράσσει εκ του ασφαλούς κόκκινες γραμμές.

Αλλη περίπτωση κόκκινης γραμμής πρόσφατα. Στον πολύνεκρο εμφύλιο πόλεμο που διεξάγεται στις μέρες μας στη Συρία, στην πρόθεση των Δυτικών να παρέμβουν υπέρ των επαναστατών, που όπως φαίνεται αποτελούν πλειοψηφικό ρεύμα, η σημερινή Ρωσία χάραξε κόκκινη γραμμή: όχι στην επέμβαση. Και η γραμμή αυτή λειτούργησε και λειτουργεί μέχρι σήμερα. Γιατί; Διότι η σημερινή Ρωσία του προέδρου Πούτιν θεωρείται, αλλά και είναι, υπερδύναμη - ώστε να μπορεί να χαράσσει κόκκινες γραμμές.

Γιατί αναφέρω αυτά τα δύο μόνο παραδείγματα μεταξύ πάρα πολλών άλλων; Για να επισημάνω το αυτονόητο: ότι για να χαράξει ένα κράτος κόκκινη γραμμή, δηλαδή να ορίσει το ανυποχώρητο σε δική του αξίωση ή σε αξίωση άλλων, βασική προϋπόθεση δεν είναι το δίκαιο αλλά η ισχύς. Στην πατρίδα μας και στις μέρες μας ακούγεται συχνά από διαφόρους η προτροπή χάραξης κόκκινης γραμμής στις απαιτήσεις της τρόικας, δηλαδή των δανειστών μας. Η προτροπή αυτή γίνεται είτε από πολιτικούς σχηματισμούς που συμμετέχουν ή όχι στο κυβερνητικό σχήμα, είτε από μεμονωμένα άτομα, πολιτικούς, πολιτευτές, δημοσιογράφους ή διανοούμενους, εντός ή εκτός εισαγωγικών. Ολοι, όμως, ξεχνούν το αυτονόητο: ότι η ανυποχώρητη στάση ακόμα και στο παράλογο ή και στο καταστροφικό προϋποθέτει δύναμη. Δύναμη όχι μόνο στρατιωτική, κοινωνική, οικονομική, πνευματική, πολιτιστική και πολιτική.
Κοινωνική δύναμη με άξονες την ενότητα και την αναδόμηση του κοινωνικού μας ιστού.

Οικονομική δύναμη που θα προκύπτει από την εργατικότητα, την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα.
Πνευματική δύναμη που θα εδράζεται στην ανάταξη και ανάταση της παιδείας μας.
Πολιτισμική δύναμη που θα έχει αφετηρία τη φυγή προς τα εμπρός, αλλά σε τροχιά που έρχεται από το μακρινό λαμπρό πολιτισμικό ελληνικό παρελθόν.

Και πολιτική δύναμη που θα εδραιώνεται στην άποψη ότι η ενασχόληση με την πολιτική δεν είναι επάγγελμα, αλλά χώρος λειτουργίας των ικανών.

Τότε ακίνδυνα θα μπορέσουμε να χαράξουμε κόκκινες γραμμές, όχι μόνο στις παράλογες απαιτήσεις των δανειστών μας, αλλά και στα παράλογα ή και προκλητικά των ανατολικών (Τουρκία) και βορείων (Σκόπια) γειτόνων μας.

Στους άγραφους νόμους των οπαδών της αυτοδικίας υπάρχει ένα αξίωμα: εάν βγάλει κάποιος σε μια συμπλοκή μαχαίρι, θα πρέπει να το χρησιμοποιήσει. Σε αντίθετη περίπτωση, ή θα τον χτυπήσει ο αντίπαλος ή θα εξευτελιστεί υποχωρώντας άτακτα…