Θάνος Παπαδόπουλος

Έτσι, σε κάθε αναθεώρηση το Σύνταγμα γίνεται πιο φλύαρο, περιπτωσιολογικό και πολύπλοκο, δημιουργώντας περισσότερα προβλήματα απ΄ όσα επιλύει. Όσο περισσότερες λέξεις και αράδες έχει, τόσο λιγότερο κατοχυρώνει τα δικαιώματα του πολίτη και τη λειτουργία της Δημοκρατίας.

Το Σύνταγμα συνήθως παραβιάζεται από κυβερνήσεις, κόμματα και πολιτικούς κατά βούληση και συμφέρον. Ιδού μερικά δείγματα:

Το Σύνταγμα περιλαμβάνει το δικαίωμα και την υποχρέωση του βουλευτή να ομιλεί και να ψηφίζει στη Βουλή κατά συνείδηση και γι΄ αυτά δεν κρίνεται και δεν διώκεται κατά οποιονδήποτε τρόπο. Το Σύνταγμα που ισχύει σήμερα προβλέπει κατά λέξη (άρθρο 60 παράγραφος 1 και άρθρο 61 παρ. 1) : "Οι βουλευτές έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και της ψήφου κατά συνείδηση. Ο βουλευτής δεν καταδιώκεται ούτε εξετάζεται με οποιονδήποτε τρόπο για γνώμη ή ψήφο που έδωσε κατά την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων".

Δε νομίζω ότι είναι πολλά τα κόμματα που πέρασαν από το ελληνικό Κοινοβούλιο που δεν έχουν διαγράψει έστω και έναν βουλευτή όταν αυτός δεν πειθάρχησε κατά τις ψηφοφορίες και τις ομιλίες στη Βουλή στην κομματική απόφαση ή "γραμμή". Ο Α. Παπανδρέου μάλιστα είχε βρει κι έναν "εύσχημο" τρόπο να διαγράφει τους βουλευτές ή τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που διαφωνούσαν με τη "γραμμή" του. Τους φόρτωνε και την ευθύνη της διαγραφής τους. Έλεγε “έθεσεν εαυτόν εκτός κόμματος ή κινήματος"! Την ευρεσιτεχνία αυτή μάλιστα ακολούθησαν στη συνέχεια και άλλοι ηγέτες κομμάτων, παραβιάζοντας τη ρητή πρόβλεψη του Συντάγματος εν ψυχρώ και ελαφρά τη καρδία… Αν το λεπτολογήσουμε μάλιστα, θα δούμε ότι η διαγραφή παραβιάζει και το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης που ισχύει για κάθε απλό πολίτη. (Οποιαδήποτε δικαιολογία ότι το άρθρο αναφέρεται σε ποινική δίωξη δεν ισχύει, είναι έωλη επειδή κανείς κοινός πολίτης δεν μπορεί να διωχθεί ποινικά για τη γνώμη του). Απλώς οι αρχηγοί των κομμάτων βιάζονται να διαγράψουν τον "εκτός γραμμής" βουλευτή ως προειδοποίηση στους άλλους βουλευτές του κόμματος ή αμφισβήτησης του αρχηγού. Διαφορετικά θα περίμεναν έως την προκήρυξη των επόμενων εκλογών για να μην τον περιλάβουν στα ψηφοδέλτια του κόμματος, πράγμα που δεν παραβιάζει το Σύνταγμα.

Ευτυχώς τα άρθρα που προστάτευαν τους βουλευτές και τους υπουργούς από ποινικές διώξεις των κοινών αδικημάτων, αν δεν έδινε την άδεια η Βουλή, καταργήθηκαν, καταργώντας και μια "συνταγματική" παραβίαση του Συντάγματος. (Τα Συντάγματα εδώ και δυο αιώνες απαιτούν ισότητα των πολιτών, εκλεγμένων ή μη, απέναντι στον Νόμο). Κανονικά το Σύνταγμα θα έπρεπε να καθιερώσει ότι οι παραβιάσεις του Ποινικού Κώδικα, από υπουργούς, βουλευτές, δημάρχους και λοιπούς εκλεγμένους, είναι ιδιώνυμο αδίκημα που διώκεται αυτεπαγγέλτως και επισύρει βαρύτερες ποινές. Επειδή αυτοί που ζητούν την ψήφο του λαού και εκλέγονται είναι προβεβλημένοι κι αποτελούν παραδείγματα για το λαό, προς μίμηση.

Έτσι δεν θα γλίτωνε ο βουλευτής που παλιότερα παρέσυρε με το αυτοκίνητό του και σκότωσε μια κοπέλα, αλλά ποτέ δεν δικάστηκε επειδή η Βουλή δεν έδωσε την άδεια να διωχθεί. Ούτε πρόσφατα θα έκανε τον "Τσαμπουκά" η κότα με το όνομα Πολάκης ν΄ αναρωτιέται "Μα καλά, θα δικαστώ σαν απλός πολίτης;» Νόμιζε ότι επειδή έγινε υπουργός στην κυβέρνηση που έπαιξε με τα κουβαδάκια στην άμμο έγινε και άρχοντας που είναι υπεράνω του Νόμου και δεν δικάζεται. Αυτός είναι ο "Νόμος των Ορέων" Πολάκη.

Ο κανονικός Νόμος σε πιάνει και μάλιστα από το... λειρί. Κανονικά θα έπρεπε να παραπέμπεται, όχι μόνο για την παράνομη καταγραφή συνομιλίας, αλλά και για το ακόμη μεγαλύτερο έγκλημα ότι όντας υπουργός Υγείας κάπνιζε μέσα στο νοσοκομείο και μάλιστα μπροστά στην τηλεόραση. Έδινε το άθλιο παράδειγμα της παράβασης το αντικαπνιστικού νόμου και έκανε τη χώρα ρεζίλι διεθνώς.

Μετά την εμπειρία της κρίσης χρέους, που έριξε τη χώρα και το λαό στη φτώχεια, στην ανεργία και στη δυστυχία για δέκα χρόνια, έπρεπε να υπάρχει συνταγματική πρόβλεψη για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και ισολογισμούς.

Στα άρθρα 78-80 που αφορούν τη φορολογία και τη δημοσιονομική διαχείριση να προστεθεί μια παράγραφος που να μην επιτρέπει τις κυβερνήσεις να δανείζονται πάνω από 2% το χρόνο και μόνο σε περιπτώσεις πολέμου, μεγάλων φυσικών καταστροφών ή στην ανάγκη επενδύσεων για την ανάπτυξη των νέων σύγχρονων υποδομών της χώρας και μόνο σ΄ αυτές τις περιπτώσεις. Επειδή η άμυνα της χώρας και η θωράκισή της στις φυσικές καταστροφές πρέπει να είναι μόνιμο χρέος και καθήκον όλων των κυβερνήσεων. Κόμματα και πολιτικοί δεν δέχτηκαν να περιληφθεί αυτή η πρόβλεψη στο νέο Σύνταγμα.

Η Δημόσια Διοίκηση είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για την οικονομική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη της χώρας. Η γραφειοκρατία, οι αγκυλώσεις, η ανικανότητα και η διαφθορά του ελληνικού δεινοσαυρικού κράτους είναι διάσημες. Όμως στο Σύνταγμα δεν γίνεται καμία προσπάθεια για την αντιμετώπιση τους. Εξάλλου, το πρόβλημα του 21ου αιώνα για το ελληνικό κράτος ήταν και παραμένει η ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Ήταν λοιπόν επιτακτική ανάγκη σ΄ αυτό το Σύνταγμα να υπάρξει μια σχετική πρόβλεψη για την ψηφιακή διακυβέρνηση και μάλιστα με διαρκή εκσυγχρονισμό ώστε να δεσμεύει όλες τις κυβερνήσεις. Όπως έπρεπε να προβλεφθεί η υποχρεωτική αξιολόγηση για υπηρεσίες και υπαλλήλους και η άρνηση σ΄ αυτή να επιφέρει αυτόματη απόλυση ή διάλυση.

Επίσης το Σύνταγμα δεν έλυσε το θέμα της αποκέντρωσης των εξουσιών με το να μην αντιμετωπίσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση (Περιφέρειες και Δήμους) ως ξεχωριστή εξουσία με δικά της έσοδα και προϋπολογισμό, αφού ο τελευταίος εξαρτάται από τις μεταβιβάσεις πόρων από την κεντρική Διοίκηση και την κυβέρνηση. Έτσι η Τοπική Αυτοδιοίκηση παραμένει εξάρτημα από την κεντρική Διοίκηση και την κυβέρνηση, που την κρατά με τον τρόπο αυτόν σε υποτέλεια και εξάρτηση. Το χειρότερο είναι ότι οι Δήμαρχοι, οι Περιφερειάρχες και τα αντίστοιχα Συμβούλια βολεύονται με αυτή την εξάρτηση, επειδή τη χρησιμοποιούν ως άλλοθι για την ανικανότητα και τη διαφθορά τους.

Το νέο Σύνταγμα δεν αντιμετωπίζει κανένα από τα συσσωρευμένα προβλήματα του ελληνικού κράτους και της ελληνικής κοινωνίας. Είναι φλύαρο περιπτωσιολογικό, οπισθοδρομικό και αντιδραστικό, όπως είναι και τα κόμματα που το ψήφισαν. Χάσαμε λοιπόν ακόμη μια δεκαετία για τη βελτίωση της λειτουργίας του ελληνικού κράτους, που παραμένει σε καθυστέρηση μισού ή και ολόκληρου αιώνα…

* Ο Θάνος Παπαδόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας