Θάνος Παπαδόπουλος

Ο λαός τόσο στις ευρωεκλογές του 2014 όσο και στις βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου 2015 το τίμησε με ποσοστά 6,60% και 6,05%. Στις εκλογές, όμως, του Σεπτεμβρίου ορισμένα στελέχη του και πολλοί ψηφοφόροι του σκόρπισαν Δεξιά και Αριστερά, δηλαδή προς τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και προς τη Νέα Δημοκρατία. Το ποσό του έπεσε στο 4,1%.

Αργότερα, καθώς έμοιαζε να δημιουργείται υπαρξιακό πρόβλημα για το "Ποτάμι", ο Σταύρος Θεοδωράκης και η ηγεσία του κόμματος έκαναν μια συμμαχία με το ΠΑΣΟΚ της Φώφης Γεννηματά. Αλλά γρήγορα αποχώρησε από το ΚΙΝΑΛ, όπως ονομάστηκε το νέο σχήμα, επειδή το παλαιό ΠΑΣΟΚ δεν μπορούσε ν' απαγκιστρωθεί από τον χρεοκοπημένο κρατισμό και τον καταστροφικό "Ανδρεϊσμό". Η αποχώρησή του συνδυάστηκε με μια προσπάθεια ανασυγκρότησης του κόμματος και μάλιστα με τη σύγκληση Συνεδρίου για τις αρχές Νοεμβρίου.

Το ελάττωμα που χρέωσαν στο "Ποτάμι" ο Τύπος και τα άλλα πολιτικά κόμματα ήταν ότι είχε ασαφές ιδεολογικό πρόσωπο. Πολλοί από τους επικριτές του μάλιστα το χαρακτήρισαν άλλοτε σοσιαλδημοκρατικό, άλλοτε φιλελεύθερο, άλλοτε νεοφιλελεύθερο κι άλλοτε σοσιαλφιλελεύθερο. Οι τελευταίοι, αυτοί που το χαρακτήρισαν σοσιαλφιλελεύθερο ήταν πιο κοντά στην πραγματικότητα. Όσο για τους υπόλοιπους, ήταν σαφές ότι προσπαθούσαν να το συκοφαντήσουν, είτε από δεξιά είτε από αριστερά, για λόγους κομματικής σκοπιμότητας και για ίδιον όφελος, όπως συμβαίνει συχνά στην Ελλάδα και ιδίως σε εποχές έντονου λαϊκισμού και πολιτικής ανοησίας. Αυτές οι κατηγορίες και συκοφαντίες είναι δείγματα της ιδεολογίας του Βαλκάνιου χωριάτη-πολιτικού.

Το "Ποτάμι" πολιτικά έδειξε να έχει σαφή γραμμή, τόσο στα μεγάλα όσο και στα μικρά ζητήματα. Στα μεγάλα ζητήματα, όπως της Ενωμένης Ευρώπης έχει πάρει σαφή θέση υπέρ και στο δημοψήφισμα του καλοκαιριού του 2015 τοποθετήθηκε ρητά και κατηγορηματικά υπέρ του "Ναι". Επίσης τώρα, στο ζήτημα της Συμφωνίας των Πρεσπών, τοποθετήθηκε ρητά και κατηγορηματικά υπέρ της ονομασίας της Βόρειας Μακεδονίας, δηλώνοντας μάλιστα ότι θα ψηφίσει υπέρ της Συμφωνίας αν αυτή έρθει στην ελληνική Βουλή. Επίσης στο θέμα του κρατισμού έχει τοποθετηθεί με σαφήνεια "κατά", δείχνοντας τον φιλελεύθερο χαρακτήρα του. Τέλος, επιτίθεται εναντίον του εθνικισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, καθώς επίσης και κατά του καταστροφικού λαϊκισμού στην πολιτική.

Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δεν του δίνουν το πολυπόθητο 3% και άνω που είναι προϋπόθεση για να μπει στη Βουλή και να έχει φωνή στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Αντιμετωπίζει, λοιπόν, υπαρξιακό πρόβλημα. Οι επόμενες εκλογές κινδυνεύουν να γίνουν το καθαρτήριο για το "Ποτάμι". Η κρίση ζωής και θανάτου. Χρειάζεται λοιπόν μια μεγάλη κι εντυπωσιακή πρωτοβουλία για να βγει από τα "στενά" όπου βρίσκεται. Με δεδομένη την πορεία του στην ελληνική πολιτική σκηνή, υπάρχει, θαρρώ, μία μόνο διέξοδος στο αδιέξοδο που πάει να διαμορφωθεί. Να συνεχίσει από 'κει που σταμάτησε. Δηλαδή, τη συνεργασία, τη συγκόλληση φιλελεύθερων και δημοκρατικών αριστερών να τη μετατρέψει σε σύνθεση σ' ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο.

Να διακηρύξει, δηλαδή, με παρρησία και έμφαση ότι το "Ποτάμι" συνθέτει το αίτημα για Κοινωνική Δικαιοσύνη της Αριστεράς με τις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας των Φιλελεύθερων. Να διακηρύξει ρητά και κατηγορηματικά ότι είναι :

Η Δημοκρατική, Φιλελεύθερη, Ευρωπαϊκή και Ειρηνική Αριστερά

που συνθέτει την Ελευθερία με την Κοινωνική Δικαιοσύνη και τη Δημοκρατία με την Ισότητα, πράγμα που είναι το θεμέλιο της Δημοκρατίας. Ότι ξεπερνά και αφήνει πίσω του το παλιό σχίσμα ανάμεσα στον Σοσιαλισμό και την Ελευθερία. Το καλύτερο σύνθημα για ένα κόμμα του Φιλελεύθερου Σοσιαλισμού είναι η δήλωση του Άλμπερτ Αϊνστάιν:

" Είμαι Φιλελεύθερος Σοσιαλιστής". Στο 1ο Τεύχος του Monthly Review είχε δηλώσει με παρρησία: "Πρέπει να μπολιάσουμε τον Σοσιαλισμό με τις βασικές Αρχές της Φιλελεύθερης σκέψης".

Βέβαια, ο Αϊνστάιν δεν είναι ο μοναδικός Ευρωπαίος που δήλωσε "φιλελεύθερος σοσιαλιστής". Πριν απ' αυτόν υπήρξε ο Carlo Rosselli που, όντας εξόριστος από τον Μουσολίνι στο νησί Λίπαρι, έγραψε το βιβλίο "Φιλελεύθερος Σοσιαλισμός". Όταν δραπέτευσε έγινε αρχηγός της Ιταλικής Ταξιαρχίας στις Διεθνείς Ταξιαρχίες που πολέμησαν τον Φράνκο στην Ισπανία. Το 1937 τον δολοφόνησαν στο Παρίσι οι φασίστες της οργάνωσης La Cagoule. Αλλά και στην Ελλάδα υπήρξαν οι "Αριστεροί Φιλελεύθεροι", ένα κόμμα που ιδρύθηκε τον Μάη του 1944 στο βουνό και συμμετείχε στο ΕΑΜ και αργότερα ήταν ένα από τα τέσσερα κόμματα που ίδρυσαν την ΕΔΑ που τόσο μίσησε η Αλέκα Παπαρήγα του ΚΚΕ και η "Ιστορική Επιτροπή" της.

Βασικός στόχος του ανανεωμένου κόμματος θα είναι πριν απ' όλα η Ανάπτυξη, η οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη ως προϋπόθεση για την κοινωνική, πολιτική και πνευματική ανάπτυξη. Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία στο Νότο σιγά σιγά μετατρέπονται στη "Φλόριντα" και στην "Καλιφόρνια" της Ευρώπης. Συνεπώς οι κλάδοι της οικονομίας που πρέπει να αναπτυχθούν είναι ο Τουρισμός και σε σύνδεση με αυτόν η Αγροτική οικονομία, η Ενέργεια, κυρίως οι ήπιες μορφές ενέργειας, η Τεχνολογία αλλά και η Βιομηχανία και η Ναυτιλία, ώστε να ισοσκελιστεί σε κάποιο βαθμό το εμπορικό ισοζύγιο.

Η κοινωνική οικονομία είναι μια καλή κατεύθυνση για την ανάπτυξη. Το παράδειγμα της Γερμανίας, της Ολλανδίας και των σκανδιναβικών χωρών είναι η απόδειξη για την απόδοση του συστήματος.

Στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας το "Ποτάμι", μπορεί να προτείνει ως μέτρα γι' αυτή την κατεύθυνση τη διανομή ενός ορισμένου ποσοστού μετοχών στους εργαζόμενους, καθώς και την εκλογή ενός αντιπροσώπου των εργαζομένων στα διοικητικά ή στα εποπτικά συμβούλια των μεγάλων επιχειρήσεων, με δικαίωμα λόγου αν όχι και ψήφου στην αρχή. Κάτι τέτοιο θα ενίσχυε τόσο τη συνοχή όσο και την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη, η απασχόληση και η άνοδος των εισοδημάτων είναι το φάρμακο κατά του καταστροφικού λαϊκισμού και του χρεοκοπημένου πολιτικού, οικονομικού και νομισματικού εθνικισμού.
Η Ελλάδα έχει ανάγκη προκειμένου να ξεκινήσει την πορεία προς την ανάπτυξη πολλών και μεγάλων μεταρρυθμίσεων, δύο από τις οποίες είναι κατεπείγουσες:

1. Η Φορολογική Μεταρρύθμιση που έχει δύο σκέλη: τον περιορισμό από τη μία της μεγάλης φοροδιαφυγής και φοροκλοπής και τη μείωση των συντελεστών της φορολογίας των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
2. Τη Μεταρρύθμιση της ανίκανης, γραφειοκρατικής και διεφθαρμένης Δημόσιας Διοίκησης μέσω της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Θα τολμήσει το "Ποτάμι" να κάνει το μεγάλο βήμα;

* Ο Θάνος Παπαδόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας