Θάνος Παπαδόπουλος

Οι κυβερνήσεις και οι φορολογούμενοι των 12 χωρών της Ευρωζώνης γλίτωσαν τόκους 1.147,4 δισ. (δηλαδή 1,15 τρισεκατομμύρια) ευρώ που έπρεπε να πληρώσουν στη δεκαετία 2008-2017 για τα δάνεια τους.

Το σπουδαίο αποτέλεσμα οφείλεται στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που άρχισε να εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με εισήγηση του Μάριο Ντράγκι από τον Μάρτιο του 2015.

Η Ελλάδα, παρόλο που δεν μετείχε στο πρόγραμμα άμεσα, κέρδισε 46 δισ. ευρώ από τόκους. Θα μπορούσε να κερδίσει πολλά παραπάνω (55 -60 δισ. ευρώ) αν είχε ολοκληρώσει έγκαιρα το πρόγραμμα αξιολόγησης η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και του Αλ. Τσίπρα και δεν το τραβούσε σε μάκρος. Έτσι η "σκληρή διαπραγμάτευση" μας στοίχισε 10-15 δισ. ευρώ παραπάνω τόκους. Επίσης η Κύπρος γλίτωσε 2,8 δισ. τόκους το ίδιο χρονικό διάστημα. Κατά συνέπεια τόσο η Ελλάδα και η Κύπρος όσο και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης οφείλουν ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Μάριο Ντράγκι και στο Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Αλλά αυτό είναι το λιγότερο, επειδή η απόφαση για χαλαρή νομισματική πολιτική, όπως και η δήλωση του Μ. Ντράγκι "θα κάνω οτιδήποτε χρειαστεί για το ευρώ", είχε πιο σοβαρές επιδράσεις:

α) Έσωσε το ευρώ και τις οικονομίες της Ευρώπης, καθώς οι κερδοσκόποι δεν τόλμησαν να επιτεθούν στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.
β) Τα 2,5-3 τρισεκατομμύρια ευρώ που διέθεσε επέτρεψαν στις ευρωπαϊκές οικονομίες να βγουν από την ύφεση από το 2014 και να συνεχίσουν ν΄ αναπτύσσονται.
γ) Έσωσε τα τραπεζικά συστήματα της Ισπανίας, Πορτογαλίας, Ιταλίας, Γαλλίας, Ιρλανδίας, Ελλάδας και Κύπρου. Την Ελλάδα μάλιστα την έσωσε και από την κρίση χρέους δύο φορές. Τη δεύτερη φορά όταν οι εξωγήινος "Γιάνης" έκλεισε τις τράπεζες κι επέβαλε capitalcontrols ώστε να χρειαστεί και τρίτο μνημόνιο με 200 δισ. ευρώ βάρη.

Το σπουδαίο σ΄ αυτή την περίπτωση είναι ότι πολλές αποφάσεις στη συνέχεια ο Μ. Ντράγκι και το Δ.Σ. της ΕΚΤ τις πήραν κόντρα στις απόψεις του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Β. Σόιμπλε και του προέδρου της Bundesbank Γ. Βάισμαν. Βέβαια αργότερα όταν ηρέμησαν τα πράγματα οι δυο Γερμανοί αξιωματούχοι παραδέχθηκαν ότι ο Μ. Ντράγκι είχε δίκιο, αποδεικνύοντας ακόμη μια φορά πως όταν διαφωνούν οι κεντρικοί τραπεζίτες με τους πολιτικούς, το δίκιο είναι με το μέρος των πρώτων. Αλλά ο Μ. Ντράγκι απέδειξε και κάτι άλλο, ότι δηλαδή η Γερμανία και οι μεγάλες χώρες δεν κάνουν ο,τι θέλουν στην Ευρώπη, όπως προσπαθούν να μας πείσουν κρυφοί και φανεροί εχθροί της ενωμένης Ευρώπης και τα αριστεροξεξιά… φρικιά της πολιτικής.

Το αξιοπερίεργο είναι ότι αυτό το θέμα το προηγούμενο διάστημα οι περισσότεροι δημοσιογράφοι το παρουσίαζαν μονομερώς. Στους τίτλους και στα σχόλιά τους παρουσίαζαν μόνο τη Γερμανία ωφελημένη από αυτή τη διαδικασία. Υπάκουαν σε μια περίεργη αντίληψη περί"εθνικού συμφέροντος" που διέτρεχε τόσο τον ηλεκτρονικό όσο και τον χάρτινο Τύπο. Και τους ωθούσε να γίνονται χειριστές σκόπιμης παραπληροφόρησης. Παρουσίαζαν μόνο το 1/10 ή το 1/20 της αλήθειας και πάνω εκεί στήριζαν κι ανέπτυσσαν τη γελοία αντιγερμανική κι αντιευρωπαϊκή προπαγάνδα των κομμάτων.

Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι τους υπολογισμούς τους κάνει κάθε φορά η Bundesbank, αλλά με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα λοιπόν με αυτά, οι πιο ωφελημένες χώρες σε απόλυτους αριθμούς είναι η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία:

1)Γερμανία 294,1 δισ. €
2) Γαλλία 275,3 δισ. €
3) Ιταλία 216 δισ. €

Ακολουθούν η Ολλανδία και η Ισπανία με 83,8 και 80,5 δισ. € αντίστοιχα και στη συνέχεια το Βέλγιο, η Ελλάδα και η Αυστρία.

Για τον αδαή στα διεθνή δημόσια οικονομικά το ερώτημα που προκύπτει είναι: Γιατί η Γερμανία να κερδίσει 294,1 δισ € και η Ελλάδα μόνο 46 δισ. € και η Κύπρος μόνο 2,8 δισ. ευρώ;

Η απάντηση είναι απλή και συγκεκριμένη: επειδή η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία είναι οι μεγαλύτερες οικονομίες της Eυρωζώνης και έχουν και το μεγαλύτερο Δημόσιο Χρέος σε απόλυτους αριθμούς. Οσο μεγαλύτερο Δημόσιο Χρέος έχει μια χώρα, τόσο περισσότερους τόκους πληρώνει για την εξυπηρέτησή του και γι αυτό επωφελήθηκαν περισσότερο από το πρόγραμμα Ντράγκι. Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία είχαν Δημόσιο Χρέος η κάθε μία πάνω από 2 τρισ. ευρώ, αλλά πληρώνουν διαφορετικούς τόκους κάθε χρόνο, λόγω διαφορετικών επιτοκίων με τα οποία δανείστηκαν. Και γι΄ αυτό ευνοήθηκαν και με διαφορετικό τρόπο, αλλά όχι πολύ διαφορετικό... Τέλος, το Δημόσιο Χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ ήταν: Γερμανία 65% , Γαλλία 95%, Ιταλία 130% και Ελλάδα 180%...

Το γεγονός ότι η Γερμανία και η Γαλλία είναι οι μεγαλύτερες χώρες και οικονομίες της Ευρώπης τους δίνει τη μεγαλύτερη ωφέλεια από τους τόκους, αλλά τους υποχρεώνει και σε κάτι δυσάρεστο για τους λαούς τους. Πληρώνουν τα μεγαλύτερα ποσά στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Γερμανία πληρώνει 13,6 δισ. € το χρόνο, η Γαλλία 7,4 δισ. €το χρόνο και η Ιταλία 3,5 δισ. € καθαρά, αφού αφαιρεθούν οι εισπράξεις τους. Αντίθετα, η Ελλάδα εισπράττει τα τελευταία τρία χρόνια 4,8 δισ. € το χρόνο καθαρά, ενώ θα μπορούσε να εισπράττει πάνω από 6 δισ. € το χρόνο, αν δεν έχανε πόρους από τα πρόστιμα και τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης (ΚΠΣ). Παρόλα αυτά είναι η τρίτη χώρα σε καθαρές εισπράξεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την Πολωνία και τη Ρουμανία.

Αν είχαν επαρκή πληροφόρηση γι΄ αυτά τα πράγματα οι πολίτες των 19 χωρών του ευρώ, από τους Έλληνες έως τους Γερμανούς κι από τους Κύπριους ως τους Ιρλανδούς, θα ζητούσαν επιτακτικά από τις κυβερνήσεις τους να παραμείνει ο Μάριο Ντράγκι για μια θητεία ακόμη στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Επειδή υπερασπίστηκε καλύτερα κι από τις ίδιες τις κυβερνήσεις τους τα συμφέροντα των πάνω από 340 εκατομμύρια πολιτών της Ευρωζώνης, των οποίων το ΑΕΠ έφτασε τα 10,5 τρισεκατομμύρια ευρώ…

* Ο Θάνος Παπαδόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας