Τάσος Καραμήτσος

Ας δούμε τα πράγματα με ψυχραιμία, όμως, χωρίς διάθεση εξωραϊσμού ενός γεγονότος που, όπως όλα δείχνουν, θα αποτελέσει μία ακόμη πανδημία στην Ιστορία της ανθρωπότητας, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι κάθε πανδημία είχε (τα ίδια) ολέθρια αποτελέσματα, ειδικά στη νεότερη ιστορία.

Το πρώτο στάδιο είναι η αντιμετώπιση ενός τόσο σημαντικού έκτακτου γεγονότος από ιατρικής πλευράς, δηλαδή η πρόληψη και η περίθαλψη. Εδώ υπάρχουν διεθνή δεδομένα, τα οποία όλοι θέλουμε να πιστεύουμε πως θα τηρηθούν και δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφιβάλλουμε γι’ αυτό αφού η κυβέρνηση φαίνεται να δρα με σχέδιο, δεν κρύβει την αλήθεια, ενημερώνει συνεχώς τους πάντες και προετοιμάζεται. Τώρα αν διερωτάστε πόσο αποτελεσματικός μπορεί να είναι ο κρατικός μηχανισμός σε δραματικά γεγονότα στην Ελλάδα (βλ. Μάτι και Μάνδρα επί ΣΥΡΙΖΑ), η απάντηση είναι ότι μένει να φανεί πώς θα πάει, μια και για την ώρα δεν έχει πάρει διαστάσεις. Πάντως δεν φαίνεται να το έχουν πάρει αψήφιστα στο Μέγαρο Μαξίμου και στα αρμόδια υπουργεία, αφού φαίνεται να υπάρχει ετοιμότητα, καλός σχεδιασμός και ακόμα και αν λαμβάνονται προληπτικά ορισμένα μέτρα που φαίνονται υπερβολικά, είναι καλύτερο από ό,τι να... σπεύδουμε βραδέως.

Το δεύτερο στάδιο είναι η διαχείριση του πανικού του κόσμου όταν θα δούμε εκατοντάδες κρούσματα και, δυστυχώς, μερικά από αυτά με άσχημη κατάληξη, με νεκρούς, οι οποίοι όμως, σύμφωνα με όσα στοιχεία έχουμε μέχρι σήμερα, θα ανήκουν στις ιδιαιτέρως ευπαθείς ομάδες: υπέργηροι και πολίτες με σοβαρά προβλήματα υγείας, οι οποίοι κινδυνεύουν πάντα από διάφορους ιούς γρίπης.

Αυτό το στάδιο, λοιπόν, της «υποδοχής της είδησης κρουσμάτων στη χώρα από την κοινή γνώμη» είναι από τα πιο δύσκολα, αφού, όπως είναι γνωστό, ο πανικός δεν ελέγχεται εύκολα όσο κι αν προσπαθούν κυβερνήσεις ή μέσα ενημέρωσης και ό,τι άλλο επηρεάζει τον κόσμο. Η αλήθεια λογικά είναι μία και αυτό πρέπει να έχει ο καθένας στον νου του. Οτι από αυτή την πανδημία γρίπης θα νοσήσουν μάλλον περισσότεροι από ό,τι συνήθως λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του ιού (μεταδίδεται εύκολα, ο χρόνος επώασής του είναι μεγάλος, δεν έχουμε ακόμα εμβόλιο), αλλά η συντριπτική πλειοψηφία τους θα την περάσει χωρίς συμπτώματα ή με τα συμπτώματα μιας άλλου τύπου γρίπης. Το ποσοστό της θνησιμότητας δεν αναμένεται να είναι μεγαλύτερο από αυτό που συμβαίνει κάθε χρόνο με άλλους ιούς της γρίπης.

Το τρίτο στάδιο ίσως αποδειχθεί πιο σοβαρό από όλα και φυσικά συνδέεται με το δεύτερο, δηλαδή αυτό του πανικού. Πρόκειται για τις επιπτώσεις στην παγκόσμια αλλά και στην ελληνική οικονομία. Εδώ για το δυσμενές αποτέλεσμα στην οικονομία και στην αγορά δεν υπάρχει ούτε μία αμφιβολία, το ζητούμενο είναι τι έκταση θα λάβει. Και αυτό εξαρτάται από το πόσο θα κρατήσει η πανδημία. Οι ειδικοί (και μακάρι να μην πέφτουν έξω) υπολογίζουν ότι η κρίση θα κορυφωθεί στις αρχές Απριλίου, δηλαδή μετά από έναν μήνα, και από τις αντιδράσεις των αγορών (χρηματοοικονομικοί δείκτες, ναύλοι πλοίων) εκτιμούν ότι η κρίση δεν θα διαρκέσει για πολλούς μήνες ακόμα.

Στην Ελλάδα βραχυπρόθεσμα μπορεί να δούμε κάποια... ακραία φαινόμενα για λίγες ημέρες όπως άδεια μπαρ ή κλειστά εστιατόρια και γενικά χώρους συνάθροισης, ή κόσμο να αδειάζει τα ράφια των σούπερ μάρκετ. Αλλά αυτό δεν θα αλλάξει ριζικά την πρόβλεψη της χρονιάς στα οικονομικά.
Το βασικό ερώτημα για τη χώρα είναι τι θα γίνει με τον τουρισμό. Το 17% του ΑΕΠ της Ελλάδας μπορεί να κινδυνέψει από αυτό το διεθνές πρόβλημα.

Όμως είναι ακόμα πολύ νωρίς για να κυριαρχήσει ο πανικός στο θέμα της έλευσης των τουριστών αφού πρώτον το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό αλλά παγκόσμιο και δεύτερον υπάρχει ακόμα αρκετός χρόνος για να προσαρμοστούν οι τουριστικές αγορές στο φαινόμενο. Με απλά λόγια μπορεί σε δύο μήνες και με την έλευση της άνοιξης και του καλού καιρού αλλά και με την διαπίστωση ότι ο ιός αυτός είναι ένας ακόμα σαν τους άλλους, να ομαλοποιηθεί πλήρως ή σχεδόν πλήρως η κατάσταση.

Σε κάθε περίπτωση τα προβλήματα αυτού του είδους είναι για να λύνονται με ψυχραιμία, αποφασιστικότητα και σχεδιασμό αφού δεν είναι ούτε η πρώτη, ούτε η τελευταία φορά που τα αντιμετωπίζει μια χώρα.