Τάσος Καραμήτσος

Μερικές σκέψεις για ένα από τα πιο σοβαρά και πιο παρεξηγημένα συγχρόνως ζητήματα των ημερών που ουσιαστικά αγγίζουν έμμεσα ή άμεσα όλους τους Ελληνες: τα κόκκινα δάνεια.

Πρώτα απ’ όλα, τα κόκκινα δάνεια είναι από αυτά που έχουν χορηγήσει οι τράπεζες και εδώ και αρκετούς μήνες δεν εξυπηρετούνται καθόλου, οι οφειλέτες δηλαδή δεν πληρώνουν τίποτα. Υπολογίζονται σε 106-110 δισ. ευρώ (σε σύνολο περίπου 200 δισ.), εκ των οποίων περί τα 60 δισ. είναι επιχειρηματικά και τα υπόλοιπα στεγαστικά και καταναλωτικά. Οπως γίνεται αντιληπτό από την αναλογία τους σε σχέση με τα εξυπηρετούμενα δάνεια (που και σ’ αυτά πολλές φορές δεν εξοφλείται και ο τόκος και το χρεολύσιο παρά μόνο ο τόκος), το τραπεζικό σύστημα με τέτοια εικόνα δεν πάει πουθενά. Ακόμα κι αν κάποια ώρα ανακεφαλαιοποιηθεί, με την ύφεση που υπάρχει θα ξαναβρεθεί στα όριά του.

Καλό είναι όμως να ξεκαθαρίσουμε ότι, αν εξαιρέσει κανείς μερικές χιλιάδες πολίτες που όντως δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα οφειλόμενα για να αποπληρώσουν το στεγαστικό τους δάνειο, είναι πέραν του βεβαίου ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μη ενήμερων δανειοληπτών απλά δεν πληρώνει εκ πεποιθήσεως. Δεν θέλουν να πληρώσουν γιατί υπάρχει η άποψη ότι τελικά οι τράπεζες δεν πρόκειται να τους κατασχέσουν τα σπίτια.

Σε αυτή την παραδοχή υπάρχει μια μεγάλη δόση αλήθειας όχι γιατί οι τραπεζίτες... είναι καλοί άνθρωποι ή γιατί ο Τσίπρας προστατεύει τους πολίτες, αλλά επειδή τα φτηνά σπίτια δεν έχουν καμία μεταπωλητική αξία πλέον στην Ελλάδα και όποιος τα έχει πληρώνει και βαρύτατο ΕΝΦΙΑ.

Αρα, λοιπόν, αν τα funds πάρουν τα στεγαστικά δάνεια, δεν θα συμβεί κανένα κακό στους οφειλέτες, αντιθέτως μπορεί να βγει και σε καλό. Και εξηγούμεθα: σήμερα μια τράπεζα δεν μπορεί να κουρέψει ένα δάνειο επ’ ουδενί λόγω γιατί θα γράψει ζημίες στα βιβλία της και αυτό δεν το θέλει καθόλου. Μπορεί απλώς να επιμηκύνει τη διάρκεια αποπληρωμής του. Αντιθέτως ένα fund που αγόρασε τα δάνεια μιας τράπεζας στο 20% με 30% της αξίας τους, μπορεί να κάνει ό,τι θέλει και να βγάλει και λεφτά από πάνω. Θα πει στον δανειολήπτη «δώσε μου το 60% της αξίας του δανείου» και θα είναι κερδισμένες και οι δύο πλευρές.

Στα επιχειρηματικά δάνεια, όμως, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι γιατί χιλιάδες επιχειρήσεις θα χρειαστεί να περάσουν στην πτώχευση, στην αναγκαστική ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων και φυσικά σε χιλιάδες απολύσεις εργαζομένων. Η κυβέρνηση (αλλά και ο Τύπος) δεν αντιλαμβάνεται ότι στα στεγαστικά δεν θα ανοίξει μύτη τελικά, ενώ στα επιχειρηματικά θα χυθεί αίμα, δηλαδή θα γίνουν δεκάδες χιλιάδες απολύσεις σε μερικούς μήνες.

Και γι’ αυτά τα δάνεια, όμως, δεν μπορεί μια ζωή να υπάρχει κάλυψη και ακινησία από τις τράπεζες και τις κυβερνήσεις. Δεν προχωράει ποτέ έτσι μια οικονομία, απλά όποιες επιχειρήσεις δεν μπορούν να λειτουργήσουν με κριτήρια αγοράς θα πρέπει να κλείσουν και όσες είναι καλές να συνεχίσουν με νέες διοικήσεις.

Αυτό που θα συμβεί αν ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και η Ελλάδα αποφύγει το Grexit (διόλου βέβαιο) είναι ότι τα funds και μερικές πολυεθνικές σε δύο χρόνια θα κατέχουν τουλάχιστον το 70% των σημερινών ελληνικών εταιρειών που έχουν κάποιο ενδιαφέρον σε κλάδους όπως ο τουρισμός, η ακτοπλοΐα, καθώς και το καλό real estate στα νησιά. Φτηνή χώρα, έστω και εντός ευρώ, φτηνά εργατικά χέρια με ξένες επιχειρήσεις.

Αυτό το αναφέρουμε ως καλό σενάριο, γιατί το κακό είναι να μη συμβεί τίποτα απ’ όλα αυτά, να παραμείνει το πράγμα ακίνητο και στο τέλος να γίνουμε Βαλκάνια προ εικοσαετίας.