Στέφανος Τζανάκης

Τα χρόνια πέρασαν – όπως πέρασαν, με τους όρους των δανειστών – και τώρα η Ελλάδα, εν μέσω πανδημίας, είναι μπροστά σε έναν καταιγισμό θετικών Εκθέσεων. Για την ακρίβεια, οι Οίκοι συναγωνίζονται για το ποιος θα δώσει μεγαλύτερη πρόβλεψη για τους ρυθμούς ανάπτυξης του 2021.

Αυτό που μας λένε αυτές οι εταιρείες, είναι ότι η χώρα μας έχει ήδη ισοφαρίσει τη ζημιά της άνοιξης του 2020 , όταν «μέναμε σπίτι» - και οδεύει προς μία πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα ανάπτυξη την επόμενη χρονιά.

Το παρελθόν μας έχει καχύποπτους απέναντι σε τέτοιες προβλέψεις – ειδικά μάλιστα ότι το διεθνές περιβάλλον παρουσιάζει πολύ μεγάλες αβεβαιότητες, όπως συμβαίνει για σχεδόν μία διετία. Ωστόσο, οι αγορές καθοδηγούνται από τους Οίκους – και όλοι αυτοί οι διεθνείς επενδυτές που «αγοράζουν Ελλάδα» σε όλο και υψηλότερες τιμές, μάλλον κάτι παραπάνω από εμάς ξέρουν.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι αν δεν έλθει η μετάλλαξη Χ, που θα είναι άμεσα θανατηφόρα για όλους, εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, τότε ύστερα από αρκετά χρόνια η χώρα μας έχει σοβαρές πιθανότητες να γράψει ένα κανονικό success story, μιας και οι προβλέψεις για ανάπτυξη 5% και 6% δεν είναι καθόλου συνηθισμένες για την Ελλάδα.

Βεβαίως, πολλοί θα σπεύσουν να σημειώσουν ότι οι αναπτυξιακοί ρυθμοί δεν αρκούν για να αλλάξουν την καθημερινότητα των πολιτών, ότι το ζήτημα είναι πως θα μοιραστεί το περίφημο «αναπτυξιακό μέρισμα», ότι οι πλούσιοι θα γίνουν πλουσιότεροι και οι υπόλοιποι θα περιοριστούν σε ψίχουλα. Όμως, είναι προφανές ότι οι προβλέψεις αυτές δημιουργούν μία διαφορετική ατμόσφαιρα και στο πολιτικό πεδίο.

Πάνω από όλα, οι προσδοκίες είναι που διαμορφώνουν τους εκλογικούς συσχετισμούς: όταν είναι υψηλές, η εκάστοτε κυβέρνηση έχει το πάνω χέρι. Αν είναι χαμηλές, τότε πλησιάζει η ώρα της αντιπολίτευσης.

Ο «βομβαρδισμός» θετικών Εκθέσεων για την ελληνική Οικονομία ασφαλώς και ανεβάζει τις προσδοκίες για τους επόμενους μήνες , παρά την συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για το τι θα συμβεί με την πανδημία όταν ο καιρός ψυχράνει και αναγκαστικά θα συχνάζουμε σε κλειστούς χώρους.

Τα καλοκαιρινά πλήγματα για την κυβέρνηση – οι πυρκαγιές και το «ναυάγιο Αποστολάκη» - καταγράφονται ως τέτοια στις δημοσκοπήσεις, αλλά έχουν αρχίσει να φαντάζουν μακρινά, καθώς από τη μία η κυβέρνηση φαίνεται να κερδίζει το στοίχημα για τις αποζημιώσεις και την γρήγορη έναρξη των εργασιών αποκατάστασης, ενώ από την άλλη εμφανίστηκε ήδη στον ορίζοντα το επόμενο πρόβλημα, που έχει να κάνει με το διεθνές κύμα ανατιμήσεων, που χτυπά εξίσου και την ελληνική αγορά.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει και το ορόσημο του 2023, με αρκετούς στην Ευρώπη να πιέζουν από τώρα για επιστροφή στην δημοσιονομική «ορθοδοξία» - με ολική επαναφορά του συμφώνου σταθερότητας. Μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να είναι πολύ οδυνηρή για όλες τις χώρες του Νότου, οι ηγέτες των οποίων είχαν χθες την συνάντησή τους , στην Αθήνα.

Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αυτή τη στιγμή πως θα κινηθεί το καράβι της Ενωμένης Ευρώπης , που κατόρθωσε να στρίψει λόγω της πανδημίας και να περάσει σε πολιτικές αδιανόητες πριν από τον κορωνοϊό για τις χώρες του Βορρά. Ακόμα και μετά από τις γερμανικές εκλογές της επόμενης Κυριακής δεν θα έχουμε την απάντηση – ο Σολτς, που καταγγέλλεται από τους Χριστιανοδημοκράτες ότι θα κάνει κυβέρνηση με το Ντι Λίνκε, κατηγορείται ήδη από την Αριστερά ότι έχει προσχωρήσει στην πολιτική του Σόιμπλε. Επομένως, μάλλον πρέπει να περιμένουμε πρώτα το αποτέλεσμα – αν είναι αυτός ο νικητής των εκλογών, ενδεχομένως θα έχει λυμένα τα χέρια για να κάνει τη διαφορά από τα χρόνια του «μερκελισμού».

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που συμβαίνει γύρω μας μειώνει κατά πολύ τις πιθανότητες για έναν εκλογικό αιφνιδιασμό από την πλευρά του κ. Μητσοτάκη. Αν τα πράγματα πάνε καλά τους επόμενους μήνες, το πιθανότερο είναι αργότερα θα πάνε καλύτερα…