Σπύρος Γκουτζάνης

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να είναι έτοιμος για μία δύσκολη μάχη στην Ευρωπαική Ένωση. Πέρα από τις επιμέρους δηλώσεις των στελεχών του, η κυβέρνηση του θα αναγνωρίσει τις υποχρεώσεις της χώρας -όπως είπε χθες ο  κ. Γιάννης Δραγασάκης- θα ζητήσει όμως μία νέα βιώσιμη συμφωνία που θα περιλαμβάνει και την ρύθμιση του χρέους και θα επιτρέπει στην χώρα να καλύψει τις υποχρεώσεις αυτές. Ήδη προ εξαμήνου ο κ. Δραγασάκης είχε προσδιορίσει ότι δεν υπάρχει μόνο το κούρεμα, μία επιμήκυνση, με πάγωμα, ρήτρες ανάπτυξης και αναπτυξιακή ενίσχυση της οικονομίας μπορεί να ισοδυναμεί με κούρεμα ή και να έχει καλύτερα αποτελέσματα. Τρόποι λοιπόν υπάρχουν και η Ευρωπαική Ένωση έχει τεχνογνωσία διαπραγματεύσεων και συμβιβασμών.

Πολιτική βούληση

Το πραγματικό ερώτημα είναι αν οι Βρυξέλλες και ουσιαστικά το ΒΕρολίνο έχουν την πολιτική βούληση να δώσουν μία βιώσιμη συμφωνία σε μία κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ελλάδα. Προς το παρόν κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα. Η κ. Μέρκελ κάλεσε τους Έλληνες να ψηφίσουν υπεύθυνα και ο κ. Σόιμπλε επιμένει ότι η βοήθεια θα συνεχιστεί με την προυπόθεση ότι η Ελλάδα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της. Το αναμενόμενο είπαν και οι δύο. Είναι ανοησία να περιμένει κανείς πριν καν αρχίσει μία διαπραγμάτευση με το ενδεχόμενο και μόνο του ΣΥΡΙΖΑ να εγκαταλείψει η γερμανική κυβέρνηση τις θέσεις της.

Το ακόλουθο βάσιμο ερώτημα είναι εάν έχουν μία παρόμοια πρόθεση να δώσουν μία βιώσιμη συμφωνία γιατί τότε δεν την έδωσαν στην κυβέρνηση Σαμαρά που είναι πολύ πιο φιλική και έχει αποδεχθεί την πολιτική της λιτότητας και της απορρύθμισης. Υπάρχει μόνο μία πιθανή απάντηση ότι ενδεχομένως ήθελαν να δώσουν την συμφωνία στην κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές και που θα έχει νομιμοποίηση και χρόνο για να την υλοποιήσει. Συνάδει προς αυτό τα όσα διεμήφθησαν στην πρώτη συνάντηση των Ελλήνων αντιπροσώπων με την Τρόικα τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η Τρόικα ζήτησε από την ελληνική αντιπροσωπία να ολοκληρωθεί η τρέχουσα αξιολόγηση και να αφεθεί η συνολική συμφωνία για την επόμενη ημέρα και για την πιστωτική γραμμή στήριξης για τον Μάρτιο όταν θα έχει ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο. Η ελληνική πλευρά το αρνήθηκε επιδιώκοντας μία θετική συμφωνία που θα μπορούσε να την αξιοποιήσει στο εσωτερικό για να ξεπεράσει τις πολιτικές δυσκολίες και την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.

Δύσκολα ερωτήματα

Από την ασάφεια της συγκυρίας προκύπτουν συμπληρωματικά ερωτήματα. Το πρώτο είναι τί θα κάνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αν το Βερολίνο επιμείνει στην σημερινή του θέση και επιβάλλει την στάση του στην ΕΕ. Ο κ. Βαρουφάκης είπε ότι σε μία τέτοια περίπτωση είναι προτιμότερος ο “θάνατος”. Προφανώς μιλούσε μεταφορικά ωστόσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να έχει εναλλακτικό σχέδιο που να αντιμετωπίζει ακόμη και το ενδεχόμενο ρήξης με την ΕΕ και να φθάνει μέχρι την έξοδο από το ευρώ. Υπάρχει όμως και ένα ερώτημα για την ηγεσία της ΝΔ. Σε 15 ημέρες θα έχει σχηματιστεί κυβέρνηση η οποία θα πάει στις Βρυξέλλες και θα ζητήσει μία διαφορετική συμφωνία. Ποιά θα είναι η στάση της ΝΔ τότε; θα στηρίξει την διεκδίκηση ή θα είναι πίσω στην Αθήνα και θα επαναλαμβάνει όπως τώρα ότι “η ΕΕ έχει κανόνες που ισχύουν για όλους και ότι το κούρεμα του χρέους δεν μπορούν να το δεχθούν οι άλλοι λαοί”, υπονομεύοντας έτσι την όλη προσπάθεια -ήδη έχει κάνει ζημιά.

Ζωή μετά το ευρώ

Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ουτοπική. Έχει επιχειρήματα. Μία ρήξη και ενδεχόμενη αποβολή της χώρας θα είχε σημαντικές αρνητικές συνέπειες σε όλο το ευρωπαικό οικοδόμημα, όχι μόνο οικονομικές αλλά και πολιτικές που είναι αμφίβολο αν μπορεί να τις αντιμετωπίσει ο άξονας Βερολίνο-Βρυξέλλες. Επιπλέον υπάρχει ένα ρεύμα υποστήριξης από πολιτικούς, κοινωνικά κινήματα, διανοούμενους που δεν είναι αμελητέο υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ και των χωρών του Νότου παράλληλα με το αίτημα για αλλαγή της πολιτικής λιτότητας. Ίσως είναι προτιμότερο για το ευρωιερατείο να απορροφήσει αυτούς τους κραδασμούς δείχνοντας μεγαλοψυχία και αλληλεγγύη και προβάλλοντας τις αξίες της Ευρώπης αντί να πάει σε μία ρήξη. Ίσως το κόστος ενός συμβιβασμού που θα έχει τηρήσει φυσικά όλα τα προσχήματα να είναι μικρότερο από το οικονομικό και πολιτικό κόστος της εξόδου μίας χώρας από το ευρώ.

Ας ελπίσουμε ότι θα επικρατήσει αυτή η οπτική διαφορετικά ας αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε όλοι για την ζωή μετά το ευρώ. Εφόσον η ελληνική κοινωνία κάνει το αποφασιστικό βήμα και διεκδικήσει με την αλλαγή κυβέρνησης την αναθεώρηση των συμφωνιών, το να γυρίσει πίσω ηττημένη και με πιο επαχθής όρους είναι χειρότερο και από τον “θάνατο” του κ. Βαρουφάκη.