Σπύρος Γκουτζάνης

Ήταν τέτοιο το όργιο κρατικής βίας και καταστολής την περασμένη Τετάρτη στο κέντρο της Αθήνας που ακόμη και τα συστημικά Μέσα Ενημέρωσης –ενταγμένα στο κόμμα του μνημονίου- αναγκάστηκαν να το καταδικάσουν.
Τα γεγονότα είναι γνωστά. Αφιονισμένοι ματατζήδες επιτέθηκαν αδιακρίτως σε νέους, γέρους, γυναίκες, παιδιά, γιατρούς που έδιναν πρώτες βοήθειες, φαρμακοποιούς που θέλησαν να βοηθήσουν. Το γιατί μπάτσοι που στην πλειονότητά τους είναι παιδιά των λαικών τάξεων χτυπούν με τέτοιο μένος τους πατεράδες, τους παππούδες, τα ανίψια και τα παιδιά τους είναι κάτι που εμπίπτει στην ψυχιατρική επιστήμη. Για το ότι δρούσαν όμως βάση σχεδίου που είχε εκπονηθεί και συντονιζόταν από την ηγεσία των δυνάμεων καταστολής σε συνεννόηση με την πολιτική ηγεσία δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Ποτέ τα ΜΑΤ δεν κάνουν τέτοια χρήση βίας αν δεν έχουν σαφείς και συγκεκριμένες εντολές.

Όπως είναι βέβαιο ότι ο στόχος ήταν πολιτικός και ξεπερνά την συγκυρία των ημερών, την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου. Στόχος ήταν να διαλυθεί το πλήθος,  «οι Αγανακτισμένοι της πλατείας Συντάγματος» που σταδιακά αποκτούν χαρακτηριστικά κινήματος και εξελίσσονται σε μόνιμη εστία αμφισβήτησης της πολιτικής που εκπορεύεται από την κυβέρνηση και από το ιερατείο των Βρυξελλών. Να διασπαρεί ο τρόμος στους δρόμους της πόλης, να τον νιώσουν οι μικρομεσαίοι που διέρρηξαν τα σχοινιά που τους κρατούσαν δεμένους στον καναπέ απέναντι στην τηλεόραση και περιορισμένους στα κομματικά μαντριά. Να ενεργοποιήσει τα συντηρητικά αντανακλαστικά «των νοικοκυραίων» η  καταστροφή εμπορικών καταστημάτων και ατομικών περιουσιών.

Οι σχεδιασμοί του συστήματος εξουσίας δεν βγαίνουν πάντα. Πέρυσι κατάφεραν να διαλύσουν ένα κίνημα αμφισβήτησης στο ξεκίνημά του με την τραγωδία της Μαρφίν. Εφέτος η κοινωνία έχει περάσει στο επόμενο στάδιο. Μπορεί το πλήθος να μην γυρίσει στο Σύνταγμα, να μείνουν στην πλατεία μόνο οι νεαροί με τις βερμούδες και την εναλλακτική αμφίεση. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η αμφισβήτηση θα σταματήσει. Αντιθέτως η γενικευμένη καταστολή προκάλεσε αποτροπιασμό στο σύνολο της κοινωνίας και προσέδωσε στο  ΠΑΣΟΚ χαρακτηριστικά «εξουσιαστικού καθεστώτος». Κάπως έτσι συμβαίνει πάντα όταν ένα σύστημα εξαντλεί τα ιδεολογικά μέσα επιβολής καταφεύγει στην ωμή, απροκάλυπτη και γενικευμένη καταστολή. Η ιστορία όμως διδάσκει ότι πότε αυτά τα μέσα δεν αποδείχθηκαν επαρκή.
Ακόμη κι αν δεν γυρίσουν στην πλατεία «οι Αγανακτισμένοι», από τον Σεπτέμβριο θα βρουν άλλους τρόπους να εκφράσουν την διαμαρτυρία τους. Από το να μην πληρώσουν τους άδικους φόρους μέχρι να αποδοκιμάζουν σε κάθε ευκαιρία το πολιτικό σύστημα.

Η εκτεταμένη αμφισβήτηση στερεί τις προυποθέσεις της κοινωνικής συναίνεσης και καταδικάζει το όποιο Μεσοπρόθεσμο ή Μνημόνιο να αποτύχει. Μέχρι τώρα η μόνη διέξοδος του συστήματος για να πετύχει μία στοιχειώδη συμφωνία των κοινωνικών παραγόντων γύρω από μία προσπάθεια διάσωσης της χώρας ήταν οι εκλογές ως συμμετοχική διαδικασία. Με την άρνηση του συστήματος ΠΑΣΟΚ να αφήσει τις καρέκλες εξουσίας σε μερικούς μήνες μπορεί ακόμη και οι εκλογές να μην είναι πλέον αρκετές και να δούμε εφιαλτικά σενάρια…