Πέτρος Κατσάκος

Ξεφυλλίζοντας το πολιτικό ημερολόγιο της χώρας η ημερομηνία της 19ης Φεβρουαρίου έχει ήδη σημαδευτεί από μια εκλογική διαδικασία. Ήταν το 1956, όταν ο ψήφος γινόταν γένος θηλυκού και συγκεκριμένα γινόταν «η ψήφος» μιας και για πρώτη φορά οι ελληνίδες ασκούσαν το εκλογικό δικαίωμα.

Σε εκείνη την εκλογική αναμέτρηση συνασπίζονται 7 κόμματα ως Δημοκρατική Ένωση, για να αντιμετωπίσουν την ΕΡΕ που είχε ιδρύσει ένα χρόνο νωρίτερα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Αξιοσημείωτο είναι ότι για πρώτη φορά κόμματα δέχονται να συμμαχήσουν με την αριστερή ΕΔΑ, η οποία κατηγορούνταν από την ίδρυση της το 1951 πως κυριαρχείται από κομμουνιστές. Στόχος της Δημοκρατική Ένωσης, με την τόσο ετερογενή σύσταση, ήταν να καταλάβει την εξουσία και να διεξαγάγει εκ νέου εκλογές με αναλογικό σύστημα. Παρόλα αυτά η ΕΡΕ αν και λαμβάνει 26.000 ψήφους λιγότερες από την Δημοκρατική Ένωση, σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση καταλαμβάνει 165 έδρες, δηλαδή το 55% επί του συνόλου των εδρών, κατορθώνοντας να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Το εκλογικό σύστημα, που ίσχυσε στις εκλογές του 1956 ήταν το περίφημο «τριφασικό σύστημα» που κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της ΕΡΕ, σκοπό είχε τον περιορισμό της δύναμης της Δημοκρατικής Ένωσης. Στις εκλογικές περιφέρειες όπου η ΕΡΕ ήταν αδύναμη (κυρίως στα αστικά κέντρα) ίσχυε η απλή αναλογική. Στην επαρχία όπου η ΕΡΕ είχε σημαντική δύναμη ίσχυε το πλειοψηφικό. Αποτέλεσμα, η ΕΡΕ με λιγότερες ψήφους πανελλαδικά έλαβε περισσότερες έδρες στη Βουλή και μάλιστα σχημάτισε αυτοδύναμη κυβέρνηση.

 
Από τις «τριφασικές» εκλογές του 1956 πάμε λοιπόν στις «αφασικές» εκλογές του 2012 όπου το μόνο κοινό των δύο εποχών εκτός από την ημερομηνία της διεξαγωγής των εκλογών θα είναι μάλλον και το βιοτικό επίπεδο των ελλήνων που παρά τις διαβεβαιώσεις του Ευάγγελου Βενιζέλου περί επιστροφής σε μισθούς 2004, η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων μάλλον έχει επιστρέψει σε εισοδήματα της δεκαετίας του 50. Και αν τότε μία συνασπισμένη κεντροαριστερά άφηνε κατά μέρος πολιτικές και ιδεολογικές αντιπαλότητες για να υψώσει ανάχωμα στην επερχόμενη κυριαρχία του «Καραμανλισμού», σήμερα ακόμη και τα κόμματα της λεγόμενης «αντιμνημονιακής» αριστεράς αδυνατούν να προχωρήσουν σε ένα κοινό μέτωπο αντιπαράθεσης με τους υποστηρικτές των «δανειακών συμβάσεων».