Παν. Μπουσμπουρέλης

Δεν χρειάζεται να λέμε και να ξαναλέμε τι μπορεί να συμβεί αν κάτι δεν πάει καλά. Στην ουσία δεν υπάρχει εναλλακτική λύση - και το ξέρουν όλες οι πλευρές.

Αν φτάσει η ελληνική πλευρά με τους εταίρους - πιστωτές σε μια πρώτη συμφωνία, γιατί περί αυτού πρόκειται, θα ανοίξει μια σειρά νέων ζητημάτων που θα οδηγήσουν σε νέο πλαίσιο τόσο το οικονομικό όσο και το πολιτικό περιβάλλον. Τα δεδομένα που θα δημιουργηθούν θα έχουν έναν χρονικό ορίζοντα τριών μηνών μέχρι να δούμε πώς θα κλιμακωθεί η διαπραγμάτευση για τον πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, τοποθετείται γύρω στο φθινόπωρο.

Οσον αφορά στη συμφωνία, σημασία έχει ποια θα είναι η κατανομή τελικά του ΦΠΑ ανά κατηγορία και πώς θα επηρεαστούν από αυτό συγκεκριμένες ομάδες επαγγελματιών και κοινωνικών στρωμάτων. Επίσης, τι ακριβώς θα περιέχει για το Ασφαλιστικό, ένα ζήτημα που ανοίγει και για το οποίο οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η διαδικασία κάλυψης της μείωσης της κρατικής επιχορήγησης που ξεκινά από το 2016 δεν έχει εύκολες λύσεις.

Η σύναψη μιας συμφωνίας θα επαναφέρει μεν την οικονομία σε σταθερότερο πλαίσιο, από εκεί και πέρα όμως η κυβέρνηση θα κληθεί να παράγει έργο σε παραγωγικό και διαρθρωτικό επίπεδο. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτή τη στιγμή πολλοί τομείς, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, είναι λιγότερο στάσιμοι, όπως τα έργα ή τα ενεργειακά σε εσωτερικό επίπεδο.

Πέραν αυτού, θα πρέπει να προωθηθούν οι ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια, οι οποίες θα βοηθήσουν στην απελευθέρωση της ρευστότητας των τραπεζών, όπως επίσης να αντιμετωπιστεί με μεγαλύτερη σοβαρότητα η ανασύνταξη του τραπεζικού συστήματος.

Αν η υπόθεση της αναβαλλόμενης φορολογίας εξελιχθεί ευνοϊκά, τότε οι τράπεζες θα έχουν ένα καλύτερο σημείο αφετηρίας. Για την υπόθεση των εκροών, όμως, που έχουν πλησιάσει τα 40 δισ. ευρώ, θα πρέπει να υπάρξει μια σοβαρότατη προσπάθεια αναπλήρωσης. Αν οι τράπεζες γυρίσουν στην ΕΚΤ, τότε πολλά θα αλλάξουν προς το θετικότερο, αλλά σ' αυτή την ιστορία πρέπει να μπει ένα τέρμα. Κάθε φορά που θα υπάρχουν πολιτικές αλλαγές στη χώρα και διαπραγματεύσεις, γιατί είναι προφανές ότι το έργο θα ξαναπαιχτεί, το τραπεζικό σύστημα θα κλυδωνίζεται και θα επιδεινώνεται.

Ενα πολύ σημαντικό ζήτημα επ' αυτού έχει να κάνει με το νέο νομοσχέδιο για τη φορολογική αμνηστία. Θα λειτουργήσει; Θα επαναφέρει κεφάλαια στο εσωτερικό; Θα ενισχύσει τα δημόσια έσοδα στον βαθμό που κάποιοι πιστεύουν; Γενικότερα η λειτουργικότητα μέτρων, πολιτικών εφαρμογών και αποφάσεων στα δημοσιονομικά θα είναι καθοριστική για τη διαπραγμάτευση του χρέους, που θα αποτελέσει το επόμενο βήμα.

Επίσης, αν η κυβέρνηση θέλει γρήγορα έσοδα που θα μειώσουν το χρέος, πρέπει να βοηθήσει στην ανάκαμψη της κεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες, αν ολοκληρώσουν τη διαδικασία της ιδιωτικοποίησης, θα αποφέρουν σημαντικά έσοδα, τα οποία μπορούν να προστεθούν στα διαθέσιμα του ΤΧΣ ενισχύοντάς το, όπου σε συνεργασία με τους εταίρους μπορούν να έχουν ποικίλες ωφέλιμες χρήσεις για την οικονομία.

Ολοι συμφωνούν εξάλλου ότι η διεθνής ρευστότητα είναι υπερβάλλουσα και μια χώρα όπως η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει πόλο προσέλκυσης κεφαλαίων, καθώς τα assets της είναι σε ιδιαίτερα υποτιμημένα επίπεδα. Αυτό, όμως, θα απαιτήσει κυβερνησιμότητα εντός ευρώ.

Αν, από την άλλη πλευρά, δεν υπάρξει συμφωνία, τότε θα πρέπει να προετοιμαστούμε για άλλες καταστάσεις και προσαρμογές, οι οποίες θα έχουν να κάνουν με νέα μορφή ρευστότητας. Αυτό, ωστόσο, είναι άλλο κεφάλαιο.

Επίσης, ο πολιτικός αντίκτυπος της όποιας συμφωνίας θα είναι καθοριστικός, πρώτα, όμως, πρέπει να δει κανείς τη συμφωνία.