Παν. Μπουσμπουρέλης

Αγορές και media διατυπώνουν ποικίλες απόψεις για το Grexit. Ορισμένοι μάλιστα δεν διστάζουν να δώσουν ακόμα και πιθανότητες: 10% ο Αθ. Βαμβακίδης, επικεφαλής οικονομολόγος της BofA,17% η Wall κ.λπ.

Δεν νομίζω ότι η μείξη και η εφαρμογή μιας τέτοιας πολιτικής θα μπορούσε να έχει διαφορετική τύχη. Και σε αυτό φταίει κυρίως η σπουδή με την οποία επιχειρήθηκε η υλοποίησή της. Μπορεί να βγάλαμε το περίφημο πρωτογενές πλεόνασμα και παράλληλα να μηδενίσαμε το έλλειμμα στο ισοζύγιο, όμως δείτε τι χάσαμε όλα αυτά τα χρόνια.

Κατά πρώτον, δεν αναδιαρθρώθηκε η οικονομία όπως περιμέναμε. Το Δημόσιο παραμένει γιγάντιο και στον επόμενο γύρο θα είναι πολιτικά πανίσχυρο. Ακόμα και σήμερα, παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες επανακεφαλαιοποιήθηκαν και προσέλκυσαν και διεθνή κεφάλαια, δεν μπορούν, ειδικά τώρα, να δώσουν φράγκο στην αγορά. Μάλιστα, ενώ οι πιστωτές την «ξύρισαν» με τον τρόπο τους -όρα PSI και δεύτερος γύρος επαναγοράς των κουρεμένων ομολόγων ύψους 20 δισ.- φρόντισαν να μειώσουν στο 50% την ωφέλεια του αρχικού κουρέματος, αφού έβαλαν 50 δισ. ευρώ στον Μηχανισμό Στήριξης (ESM).

Την ίδια ώρα, τα ασφαλιστικά ταμεία που δεν επανακεφαλαιοποιήθηκαν παραμένουν προβληματικά και είναι μεγάλη ντροπή οι νέοι που εργάζονται με μπλοκάκι και πληρώνονται 600 ευρώ τον μήνα να πρέπει να δίνουν τα 220 στον χρεοκοπημένο ΟΑΕΕ, που έχει ζημιά 535 εκατ. ευρώ τον χρόνο και άνοιγμα 7 δισ. ευρώ. Αντί να τον επανακεφαλαιοποιήσουν, είτε να τον κλείσουν, θα μπορούσαν, όπως έχουμε πει, να είχαν βάλει στο παιχνίδι τις ιδιωτικές ασφαλιστικές.
Το μεγαλύτερο φιάσκο ήταν η φτωχοποίηση του ιδιωτικού τομέα καθώς οι μειώσεις μισθών ελάχιστα βοήθησαν σε εξαγωγές και προσέλκυση πραγματικών επενδύσεων, ενώ αντίθετα βύθισαν την εσωτερική ζήτηση. Ο ιδιωτικός τομέας, ως δεν όφειλε, πλήρωσε το βασικό τμήμα του μαρμάρου του μνημονίου.

Με όλα αυτά ας μην αναρωτιόμαστε γιατί πολιτικά οι μνημονιακές δυνάμεις είναι πίσω στα γκάλοπ. Θα μπορούσαν να γίνουν πολλά με αλλαγές σε βάθος, με χρονικό ορίζοντα ευρύτερο και ουσιαστικότερα αποτελέσματα. Δυστυχώς η τιμωρητικότητα των πιστωτών για τη διαχείριση της πρώτης διετίας οδηγεί σήμερα σε μια νέα κατάσταση όπου τα στοιχήματα παίρνουν εντελώς διαφορετική μορφή. Χωρίς πολιτική σκέψη, οδήγησαν μια χώρα στη λογιστική του παραλόγου που είναι άγνωστο ποια διάδοχη κατάσταση θα έχει.

Τα μέτρα του Νοεμβρίου του 2012, που για πολλούς εξασφάλισαν την παραμονή της χώρας στο ευρώ, καταδίκασαν ουσιαστικά τις μνημονιακές δυνάμεις και ειδικά τη ΔΗΜ.ΑΡ., που έδωσε ψήφο ανοχής, σε διάλυση.

Στις 11 Νοεμβρίου του 2012 μετά την ψήφιση εκείνου του πακέτου μέτρων ο γράφων είχε σχολιάσει:

«H ΕΠΟΜΕΝΗ μέρα μετά την αναμενόμενη ψήφιση της δόσης θα περιέχει πολλές αλήθειες, δυσάρεστες μάλιστα, για μια οικονομία που θα συνεχίσει να δοκιμάζεται και μια κοινωνία που θα σπρώχνεται στα όρια της αντοχής της.
Η ΧΩΡΑ θα μείνει στο ευρώ, το ερώτημα όμως είναι ποιο θα είναι το τίμημα και πόσο θα το αντέξει. Θεσμικοί διαχειριστές κεφαλαίων όπως η Exotix υπογραμμίζουν ότι το σχέδιο της τρόικας στερείται αποτελεσματικότητας στη διαχείριση του χρέους και στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας. Επιφανειακά επιχειρεί να κρατήσει τη χώρα απλώς μέσα στο ευρώ για να αποφευχθεί πιθανή μετάδοση της κρίσης.
ΑΝ ΟΙ Γερμανοί δεν δώσουν στην ελληνική κυβέρνηση άμεσα κάποια πράγματα τα οποία έχουν σχέση με χρηματοδότηση που θα μπει στην πραγματική οικονομία, η κρίση θα βαθύνει κι άλλο τους επόμενους μήνες και θα απειληθεί να διαρραγεί η υποστήριξη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.

ΑΠΟ ΕΚΕΙ και πέρα, η ίδια η επιχειρηματική τάξη έχει πάρει αποστάσεις από το τρίτο μνημόνιο. Ο ΣΕΒ, για πρώτη φορά ίσως, βρέθηκε μπροστά από τις εξελίξεις λέγοντας "ναι μεν αναγκαία τα μέτρα, αλλά δεν μας εκφράζουν"».
ΚΟΝΤΟΛΟΓΙΣ, ΑΥΤΟΙ που έχουν επιχειρήσει να διαχωρίσουν τις πολιτικές παρατάξεις σε μνημονιακές και αντιμνημονιακές, συμπεριλαμβανομένων και των πιστωτών, μπορεί να βρεθούν προ εκπλήξεων.

Δεν ήθελε και πολύ μυαλό για να καταλάβει κανείς ότι μακροπρόθεσμα η πολιτική αυτή θα είχε κοντά ποδάρια. Το case εξάλλου των χρεοκοπημένων δημοκρατιών αναδεικνύεται ιδιαίτερα ενδιαφέρον και στο χρηματιστηριακό ταμπλό. Το παιχνίδι με τον χρόνο συνεχίζεται αμείλικτο και γυρίζουμε και πάλι πίσω προς τις τιμές του 1991, του 1993, του 1995. Κάποια στιγμή οι επενδυτές θα επιστρέψουν. Σε ποια χρονιά, όμως, θα αντιστοιχούν οι τιμές;