Παν. Μπουσμπουρέλης

Αυτό θα επιτρέψει να οριστικοποιηθεί το τι θα γίνει με την ιδιωτικοποίηση της Eurobank και το υπόλοιπο μέρος της ίδιας διαδικασίας για τις υπόλοιπες τράπεζες.

Το ποτήρι των εξελίξεων είναι μισογεμάτο, από την άλλη όμως και η υπόθεση επιστροφής της χώρας στις αγορές δεν αποτελεί πανάκεια. Ο στόχος θα πρέπει να είναι μια διατηρήσιμη ανάκαμψη που θα συνοδευτεί από μια νέα προσαρμογή του χρέους.

Την τελευταία εβδομάδα προς αυτή την κατεύθυνση είδαν το φως της δημοσιότητας δύο μελέτες, οι οποίες αφενός επισφραγίζουν πολλές αποτυχίες του μνημονίου και αφετέρου προτείνουν κατευθύνσεις που είναι σε διαφορετική τροχιά από αυτή στην οποία κινούμαστε σήμερα. Πρόκειται για την απόφαση του Ινστιτούτου Levy να αποβάλει τον μανδύα του και να εμφανίσει την πλήρη πρότασή του για την έμμεση δημιουργία του παράλληλου νομίσματος, να το υποστηρίξει δηλαδή και μέσα από 30 σελίδες να επιχειρήσει να καταδείξει γιατί θα βοηθήσει στην ανάκαμψη και την απασχόληση.

Μπορεί πολλοί να μην έδωσαν σημασία σε αυτό, ωστόσο προσφέρει πολλά επιχειρήματα σε μια διαπραγμάτευση που άγνωστο ποια κυβέρνηση θα κληθεί να τη διενεργήσει σε κάποιους μήνες από σήμερα. Αντίστοιχα, το think tank Bruegel χτίζει πάνω στους σχεδιασμούς επιμήκυνσης που έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας, με επιπλέον δάνεια ύψους 75 δισ. μετά το 2023 και μέχρι το 2030, αλλά και πάγωμα αν χρειαστεί για τις υποχρεώσεις προς τον EFSF. Το Bruegel δουλεύει για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και δεν αποτελεί «επαναστατικό όργανο».

Ωστόσο, με δάνεια επί δανείων στο διηνεκές, παγώματα και διαρκείς επιμηκύνσεις, λύσεις διατηρήσιμες είναι αμφίβολο αν θα υπάρξουν. Το συμπέρασμα είναι ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να αποφύγει εύκολα τη θηλιά του χρέους και τα περί ανάπτυξης με ρυθμούς 4% τον χρόνο και επιτυχίας υψηλών πλεονασμάτων βρίσκονται πολύ μακριά.

Αν γυρίσουμε κάποια χρόνια πίσω και συνειδητοποιήσουμε τους σχεδιασμούς του πρώτου μνημονίου, θα περάσουμε τον Ολι Ρεν, τον Χέρμαν Βαν Ρομπάι και την Κριστίν Λαγκάρντ για αφελείς. Το πρόβλημα της χώρας είναι τόσο σύνθετο από οικονομικής πλευράς που όσοι παίξουν πολιτικά στοιχήματα θα κάψουν τα χαρτιά τους.

Το μίγμα της σημερινής πολιτικής θέλει πάρα πολλές αλλαγές και οι διορθωτικές κινήσεις στη βιομηχανία δείχνουν ότι μπορεί να γίνουν ελπιδοφόρες ενέργειες. Καταδεικνύουν, δε, ότι πράγματι λείπει ο σχεδιασμός στην οικονομία και ότι για να σταθείς στα πόδια σου μακροπρόθεσμα δεν θα χρειάζεται μόνο μια ταχύτατη δημοσιονομική προσαρμογή.

Σίγουρα, όμως, δεν θα σε σώσει και η εμμονή σε συνταγές παλιές και αναποτελεσματικές που σπεκουλάρουν στο όριο της μικροπολιτικής χωρίς βάθος και ευθύνη. Για παράδειγμα, η άποψή μου είναι ότι η μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα έβλαψε παρά ωφέλησε την οικονομία συνολικά, όμως το Δημόσιο, που είναι και η γενεσιουργός αιτία της κρίσης, δεν έχει αναδιαρθρωθεί επί μία τετραετία.

Τα παραδείγματα της Ουκρανίας και της Βενεζουέλας είναι ενδεικτικά για τις ακρότητες στις οποίες μπορεί να οδηγήσει ο πολιτικός ανταγωνισμός. Το βασικότερο είναι η σημερινή γενιά των Ελλήνων να συσσωρεύσει πάνω της το φορτίο της κρίσης και να μη μετακυλίσει τα βάρη στις επόμενες γενιές.